Gender, okultyzm, feminizm, ideologia Nowej Lewicy - za tymi hasłami kryje się, co gimnazjalista pozna z e-podręczników.

 

W ramach omawiania II części "Dziadów" wykonuje ćwiczenie: "Pracując w grupach, przygotujcie w domu (w dowolnie wybranej formie) informacje o Halloween oraz odpowiedzcie na pytania: Jaki charakter mają obchody tego święta w Ameryce? Jaką rolę w tych obchodach odgrywają elementy maskarady i zabawy?" czy " Które momenty podczas obchodów Halloween przypominają obrzęd Mickiewiczowskich dziadów?".

 

Dowiaduje się, że jego "symbole to duchy, wampiry, czarownice, trupie czaszki itp". Uczeń tłumaczy: "na czym polega zabawa wpisująca się w tradycję współczesnych obchodów święta zmarłych" z uwzględnieniem "jakich rekwizytów, strojów i w jakim celu używają uczestnicy zabawy halloweenowej".

 

Zagrożenia New Age podręcznik bagatelizuje: "Poznawanie różnych kultur i religii pozwala lepiej zrozumieć siebie. Szczególnie wtedy jest to ważne, gdy czujemy się nieco zagubieni w rzeczywistości, która nas otacza, i dlatego często potrzebujemy przewodnika. Jedną z takich religii jest buddyzm, który z jednej strony zakłada 'kontakt pojedynczego człowieka z czynnikiem boskim', z drugiej natomiast 'ta filozofia może obejść się bez Boga. Każdy musi radzić sobie, jak umie, żeby znaleźć'".

 

Za to proponuje: "Przygotuj materiały (w tym zdjęcia i ilustracje) na temat filozofii buddyjskiej. Wynotuj najważniejsze pojęcia: 'Budda', 'karma', 'reinkarnacja', 'nirwana', 'mantra', 'buddyjskie świątynie/klasztory'". Poznaje "Podróż Teo" Catherine Clement (feministki zainteresowanej psychoanalizą) w duchu wielokulturowości oraz religijnej względności.

 

Jako forma ćwiczeń pojawia się psychodrama. Mariusz Gajewski w "Satanizmie" wskazał, że jest ona wykorzystywana m. in. w rytuałach satanistycznych. Ze strony psychologicznej stanowi ryzyko, że po wcieleniu się w rolę uczeń w niej pozostanie.

 

Podczas omawiania Nowego wspaniałego świata" Aldousa Huxleya są pomijane wątki bioetyczne związane z aborcją i eutanazją. David K. Dunaway w "Aldous Huxley Recollected: An Oral History" informuje, że Huxley w latach 50. XX wieku: "zaczął serię nieformalnych eksperymentów z parapsychologii podczas ich [Marii i Aldousa Huxleya] 'Wtorkowych wieczorów'. Te eksploracje zaczynały się od mesmeryzmu, hipnozy, autohipnozy". Dodaje, że później były rozszerzone o kontakty z medium, magią i wróżbiarstwem. Epodręcznik wyjaśnia: "Powieść Huxleya powstała ku przestrodze przed cywilizacją przemysłową, mechanistyczną naturą Republiki i utopią trwałej szczęśliwości, która zasadza się na ustalonych odgórnie regułach i zasadach współżycia. Bez uczuć i emocji. Ciekawym wątkiem powieści jest również pochwała młodości i powszechna niechęć do wszelkich aspektów starości, np. starych przedmiotów codziennego użytku, religii, idei, również literatury".

 

Uczeń ma także zadania: "Wypisz z dostępnego ci słownika definicję iluzji i przygotuj materiały na temat różnych zjawisk iluzjonistycznych". Poznaje kinematografię na przykładzie filmu Martina Scorsese i uczy się, że Eugène Robert-Houdin był "znakomitym prestidigitatorem i mistrzem 'białej magii'”.

 

Twórca obecnego w e-podręczniku "Oskara i Pani Róży" uważa: "Nie mogę mówić [głosem] jednej religii, ja muszę mówić kilkoma". Eric-Emmanuel Schmitt miał rodziców ateistów. Ruth Illman w "Art and Belief: Artists Engaged in Interreligious Dialogue" odnotowuje, że Schmitt zajął się pisaniem wskutek mistycznego doświadczenia na Saharze.
Ezoteryka pojawia się np. przez narzucanie, że dom składa się z symboli: "piwnicy (sfera ciemności), podłogi (symbolizującej ziemię), ścian (traktowanych jako cztery strony świata), drzwi (symbolu „wejścia”, „wyjścia”, otwartości i kontaktu z przestrzenią poza domem)".

 

Odejścia od ortodoksji chrześcijańskiej e-podręcznik ocenia: "Religijna różnorodność miała pozytywny wpływ na rozwój kultury polskiej, szczególnie na język literacki". Sarmatów wskazuje, że byli krytykowani, bo promowali: "tradycjonalizm prowadzący do konserwatyzmu, bezkrytyczną, często wręcz dogmatyczną wiarę w pewne 'prawdy', skrajny indywidualizm, pogardę dla pracy, rozpolitykowanie, niekiedy wręcz politykierstwo (politykę uznawano za zajęcie godne)". Przemilcza, że "tradycjonalizm" spowodował m. in., za Radosławem Sikorą, że finansowali oni z własnej kieszeni husarię.

 

Stworzenie świata przez Boga jest poddawane w wątpliwość: "Zanim jednak fizyka narodziła się jako dyscyplina nauki, próbowano wyjaśnić, jak powstał kosmos. Czyniono to przede wszystkim w ramach rozważań religijnych". Wolontariat e-podręczniki łączą z socjalizmem i pomijają wkład Kościoła Katolickiego w tym zakresie.
Ateizm i świat bez Boga epodręczniki uzasadniają jako etap rozwoju człowieka: "W czasach obecnych nauka zajmuje się tłumaczeniem zasad rządzących światem.(…)A w jaki sposób ludzie starożytni radzili sobie z tajemnicami wszechświata? Tworzyli mity!".

 

Sugeruje, że religia prowadzi do nietolerancji: "Dopuszczenie różnych religii o odmiennych systemach wartości, różnym pojmowaniu tego, co dobre i co złe, co służy 'zbawieniu', a co prowadzi do potępienia, wprowadziłoby w życie społeczne chaos. Tolerancja ograniczona była zatem przez utylitarność. W dzisiejszych czasach, gdy większość wspomnianych wcześniej funkcji pozbawiona jest odniesień do religii, dużo łatwiej być tolerancyjnym".

 

Nie pokazuje związków między Marcinem Lutrem a marksizmem. Masoneria jest ukazana bez związków z Rewolucją Francuską oraz wpływu, jaki miała na kulturę Europy.
Odrzuca tradycyjny model rodziny. Pojawia się książka Ewy Nowak "Drzazga". Wedle strony autorki ukazuje ona: "dom, który mógłby być dobrym i przyjaznym miejscem, zamienia się w domowe piekło. Powieść pokazuje cierpienie obu dziewczynek. Chociaż na innych obszarach, każda z nich przeżywa swoją traumę psychiczną. (...) córka musi zdecydować, czy odważy się na naruszenie układu między członkami jej rodziny i czy stać ją na zapłacenie ceny, jaką jest utrata miłości matki (...) Jest wątek braku lojalności dorosłych wobec dzieci".

 

Jako zadanie mają do obejrzenia film feministki Gillian Armstrong "Małe kobietki" oraz fragment serialu "Rodzinka.pl". Uczeń ocenia teledysk Lady Gagi "Bad Romance: Women's Suffrage" w kontekście nawiązań do sufrażystek. Rodzina jest ukazywana jako miejsce konfliktów o czym świadczą cytaty: "Jedynym miejscem familijnej zgody bywa zazwyczaj grób rodzinny", czy "z rodziną najlepiej wychodzi się na zdjęciu".

 

Pojawia się cytat z "Pozłacanej rybki" Barabary Kosmowskiej, zawiera te słowa: "najbardziej zdziwiło mnie w tym wszystkim jedno: że rodzice rozwiedli się dla mnie! Uwierzyłby kto? Zrobili to dla mojego dobra! Co za wielkoduszność! Ciekawe, jak by się czuli, gdybym to ja ich porzuciła(...) Rodzice Alicji, choć już szczęśliwie rozwiedzeni, spotykali się często i prowadzili ze sobą całkiem przyjemne rozmowy".

 

Podważają autorytet jako wzór podczas wychowanie w tekście Jean-Jacquesa Rousseau "Emil, czyli o wychowaniu". E-podręcznik informuje: "Przemoc w rodzinie to temat najtrudniejszy z możliwych. Przemocy doświadczają w tej sytuacji dzieci, które są bezbronne, a doświadczają jej ze strony najbliższych – czyli rodziców". Podważają mądrość rodziców: "Kim są toksyczni rodzice [hasło Susan Forward]? Mówi się, że cokolwiek by rodzice nie robili, zawsze będzie źle. Żaden rodzic nie jest w stanie poznać wszystkich potrzeb dziecka ani adekwatnie na nie reagować".

 

Uczeń poznaje teorię o stereotypach, w tym związanych z płcią kulturową (gender) w ujęciu Doroty Pankowskiej. U Georgesa Vigarello pojawia się budowanie gruntu dla transeksualizmu (np. że strój the Beatles był wzorowany na kobiecym).

 

W e-podręczniku gimnazjaliasta analizuje takie problemy jak "feminizacja męskiego ciała", "dominacja kobiet", czy "medykalizacja życia – czyli mężczyźni u lekarza i terapeuty z powodu słabości swoich ciał i umysłów". Podważa też kwestie wstydu: "Podczas procesji, tańców i obrzędów religijnych dziewczynki musiały występować tak, jak je Zeus stworzył. Brak pięknych strojów miał je uczyć skromności".

 

Gender (płeć kulturowa) i wielokulturowość jest łączona z gramatyką. Tworzone jest powiązanie płci biologicznej z rodzajem gramatycznym wbrew nauce o języku polskim (to kwestia typu jaką płeć seksualną, męską czy żeńską, ma lustro, komputer, telewizor?). Poznają także zasady użycia przedrostka "euro-".

 

Pojawia się feministka Elisabeth Cady Stanton z tekstem "O destrukcyjnym pierwiastku męskim. Na konwencji praw wyborczych kobiet". Cytowana jest feministka Virginia Woolf. Gimnazjalista poszukuje informacji o sufrażystce Louisy May Alcott z naciskiem na jej walkę o prawa kobiet. E-podręcznik pomija, że jej rodzice byli transcedentalistami, czyli uznawali, że moralność jest względna.

 

Obecni są: Sue Townsend znana z promowania feminizmu i socjalizmu w serii książek o Adrianie Mole'u, Irving Stone, członek Komunistycznej Partii USA oraz Socjalista Herbert George Wells związany z Fabianami.

 

Wiktoriańską moralność e-podręcznik opisuje: "Od mężczyzn oczekiwano, że w życiu małżeńskim będą się kierować wstrzemięźliwością seksualną, a w razie konieczności — wizytować domy publiczne".

 

Wielokulturowość pojawia się m. in. w ćwiczeniach: "Czy mamy prawo zmieniać sposób życia przedstawicieli innych kultur, nawet gdy uważamy, że oznaczałoby to ich rozwój cywilizacyjny? Uzasadnij swoją wypowiedź". Gimnazjalista poznaje mniejszości narodowe w Polsce, kulturę Cyganów, poezje muzułmanina (sufisty) Hafiza (Hafeza), twórczość afgańskiego uchodźcy Khaleda Hosseiniego. Na geografii e-podręcznik stawia pytanie: "czy wystarczy rąk do pracy, czy konieczne będzie zapraszanie imigrantów".

 

Społeczeństwo jest ujęte jako odgrywanie ról. E-podręcznik poświęca rozdział kwestii: "Warunki współżycia społecznego w społeczeństwach wielokulturowych". Tolerancja wedle e-podręcznika polega na: "uznaniu, że nikt nie ma monopolu na prawdę".

 

Gimnazjalista czyta fragment książki "Pani powietrza i ciemności" Terence'a Hanbury'ego White'a, homoseksualisty z upodobaniem do sadomasochizmu a zarazem miłośnika Freuda. W bibliografii do e-podręcznika (język polski 1) pojawia się homoseksualista i geograf Yi-Fu Tuan. E-podręcznik odwołuje się do Krzysztofa Konarzewskiego powiązanego z Open Society Foundation (OSF) George'a Sorosa.

 

Wprowadzana jest postmodernistyczna semiotyka.

 

Jako estetykę jest prezentowane oswajanie z absurdem przez taką sztukę jak obraz René Magritte, Les valeurs personnelles (wartości osobiste), czy Tomasza Sętkowskiego "Podróż do nieznanej". Pojawia się dzieło(?) Pietera Bruegla Młodszego "Pochlebcy" (na nim w miejscu odbytu znajdują się drzwi, przez nie wczołgują się ludzie do ciała siedzącego mężczyzny).

 

Poznają na języku polskim miecz świetlny z "Gwiezdnych wojen" George'a Lucasa i wykonują ćwiczenie: " Przedstaw wymyśloną przez siebie historię, w której jeden z rycerzy (Roland lub Longinus Podbipięta) walczy mieczem świetlnym z rycerzami używającymi tradycyjnej broni".

 

Rozważa kwestie: "Co dzisiaj mogłoby się stać krainą marzeń? Może supermarket?". Uczy się o grafiti Banksy i Kinga Robbo.

 

Uczniowie poznają ruch alterglobalistów i ekologów slow food. Łączy on wielokulturowość, walkę ze zmianami klimatu oraz socjalistyczną wizję gospodarki (tzw. neogastronomia). Prezentowana jest uczniom m. in. jako dekoracja potraw (food design).

 

Podczas pracy z e-podręcznikiem gimnazjalista czyta fragmenty Ryszarda Kapuścińskiego, tajnego współpracownika SB (za Sławomirem Cenckewiczem, Czesław Kiszczak określił go jako osoba "przewidywana do rozmów" przy Okrągłym Stole). John Ryle w tekście „Tales of Mythical Africa” z Times Literary Supplement zarzucił twórcy "Hebanu" zmyślanie faktów, błędy i nadinterpretacje podczas opisu Afryki.

 

Pojawia się Bob Dylan, wokalista związany z kontrkulturą lat 60. XX wieku, czy "Dezyderaty" Maxa Ehrmanna, które wpłynęły na ruch hipisów.

 

E-podręcznik wzmiankuje "Władcę Much" Williama Goldinga (jego żona była marksistką, rodzice ateistami, a ojciec socjalistą), pozycję używaną przez lewicę do wskazywania zatracenia człowieczeństwa.

 

Philippe Ariès jest cytowany w epodręczniku jako ekspert od problematyki śmierci w kulturze. Patrick H. Hutton w "Philippe Ariès and the Politics of French Cultural History" pisze, że Ariès jest uczniem marksistowskiego historyka Georgesa Lefebvre'a (specjalisty od Rewolucji Francuskiej). Od niego zaczerpnął rozumienie świata przez wizję konfliktu klas.

 

Pojawia się cytat z "Dworca Perdido" China Miéville'a, członka brytyjskiej Socialist Workers Party (Socjalistyczna Partia Pracowników), współtwórcy Left Unity (Zjednoczona Lewica).

 

Obecny jest François-Marie Arouet (Wolter). Wpłynął on na markiza de Sade, twórcy sadyzmu (przeczytał jego wszystkie książki podczas osadzenia w Bastylii, znał je na pamięć). Wolter promował wizję kalwinistów, że człowiek jest zdeprawowany od urodzenia, czyli bycie złym jest naturalnym stanem człowieka.

 

Wskutek układu e-podręcznika Roman Dmowski jest krytykowany jako nacjonalista. Zarazem pojawia się cytat ze "Świata Zofii" Josteina Gaardera. Ufundował w 1997 razem z żoną nagrodę Sophie na rzecz promocji zrównoważonego rozwoju środowiska. Centrum Wiesenthala nazwał Gaardera antysemitą po publikacji tekstu "Naród wybrany" w Aftenposten (stwierdził w nim m. in, że Żydzi są "zabójcami dzieci").

 

Na biologii dowiaduje się o antykoncepcji, że " wkładki domaciczne" działają tak, że "uniemożliwiają zagnieżdżenie się zarodka w macicy" a zarazem: "Życie człowieka zaczyna się od jaja zapłodnionego przez plemnik [czyli powstania zarodka]". Zdjęcia oswajają ze środkami antykoncepcyjnymi oraz umiejscawiają je w kategoriach lewicy, czyli "planowania rodziny", tak jakby wiązały się z ojcostwem i macierzyństwem. Kwestie bioetyczne zabijania dzieci nienarodzonych przez środki antykoncepcyjne są pomijane, tak jak i skutki psychiczne. Gimnazjalista poznaje za to mitologię globalnego ocieplania.

 

Uczeń zaznajamia się z reklamą. E-podręczniki wprowadzają też elementy nowych mediów (np. sztucznej inteligencji z wykorzystaniem filmu "2001: Odyseja kosmiczna" Stanleya Kubricka). Gimnazjalista zajmuje się na języku polskim piercengiem i jaką rolę mają kolczyki w plemieniu Mursi.

 

Dowiaduje się jakie są reguły pisania instrukcji obsługi. Gimnazjalista uczy się posługiwania się takimi pojęciami jak design, logotyp, czy wizualnego postmodernizmu w produktach Philippe'a Starcka (twórcy m. in. lampy z Kałasznikowa tzw. Gun Beside).

 

Wpaja mu się narzucanie wartości dorosłym: "Porozmawiajcie w grupach i ustalcie, jaki powinien być – waszym zdaniem – nowoczesny nauczyciel (wymieńcie co najmniej 10 cech)".

 

Buduje się w nim przekonanie, że bez kręgosłupa moralnego i wiedzy umie oceniać media. Jest zachęcany do tworzenia gazet oraz tekstów (one zaś są rozumiane na wzór postmodernisty Jeana Baudillarda jako symulacrum i ma formę hipertekstu).

 

Pojawia się pochodna haktywizmu, budowanie utopii Internetu o plemionach sieci: "w cyberprzestrzeni powstały integrujące się wspólnoty, które realizują określony typ potrzeb, zainteresowań i strategii rozwiązywania problemów. (…) Są to: serialowcy, hejterzy, demotywatorzy, warcraftowcy i gracze online, wikipedyści, łowcy okazji i inni… Osobną funkcję pełni dla nich Facebook".

 

Pojawia się ćwiczenie: "Przygotuj materiały dotyczące współczesnych portali społecznościowych. Na postawie konkretnych przykładów zapisz w punktach informacje na temat roli i funkcji tych portali we współczesnym świecie".

 

Problematykę sieciowego komunizmu umacnia Piotr Stasiak z Polityki przez wykorzystanie odwołania do ACTA. E-podręcznik promuje m. in. hasło "hejter" potrzebne marksistom do udowodnienia, że istnieje mowa nienawiści. Cytat z Stasiaka wskazuje poglądy twórców e-podręcznika: "Kolejne plemię to ludzie z temperamentem działacza i skrzywieniem konserwatywno-prawicowym. Odrzuceni przez 'salon', stworzyli sobie własny salon w sieci". Uczeń poznaje książkę "Ty, ja i fejs" Jaya Ashera i Carolyn Mackler i film "Social Network" o początkach Facebooka.

 

Rozwiązuje zadania: "Przejrzyj swoje SMS-y lub mejle i zwróć uwagę nie tyle na ich treść, ile na sposób zapisu. Zapisz swoje spostrzeżenia", pracuje na zapisie chatu, recenzji z Filmweb. Poznaje na języku polskim blogi internetowe, sporty ekstremalne, piłkarza Zidane, surferkę Bethany Hamilton, kamienie Stonehenge. Teoria ewolucji jest ukazana jako rzecz pewna, choć sam Karol Darwin pokazał, że ma luki.

 

Poznaje subkulturę cosplayerów, metalowców, oraz "sposoby przeciwdziałaniu wykluczeniu". Patriotyzm jest odłączany od kraju (e-podręcznik promuje kosmopolityzm).
Socjalizm łączy z niezbędnością: "Mechanizm rynkowy nie zaspokaja wszystkich potrzeb społeczeństwa, zwłaszcza zbiorowych. W tym celu wykorzystywany jest mechanizm administracyjny (podejmowanie decyzji przez aparat państwa), w którym istotnym elementem składowym są fundusze publiczne". Pomijane są skutki odrzucenia oparcia pieniądza na złocie.

 

Wpaja się relatywizm moralny za pomocą "dylematu wagonika" - jakakolwiek decyzja kończy się śmiercią ludzi (odrzucenie możliwości rozwiązania problemu bez szkody dla ludzi).

 

Jacek Skrzypacz

 

Fot. Barbara Rode

WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.