Podczas ósmej konferencji generalnej poprzedzającej wybór nowego papieża, 8 marca, kardynałowie zdecydowali, że konklawe rozpocznie się we wtorek 12 marca po południu.

Z zasady konklawe zwoływane jest 15 do 20 dni po opustoszeniu tronu papieskiego – najczęściej w wypadku śmierci papieża. Wybór papieża odbywa się według nowych zasad wprowadzonych przez Jana Pawła II zawartych w konstytucji apostolskiej „Uniwersi Dominici Gregis” z 1996 roku.
 

Poprzednie zmiany wprowadził Paweł VI w 1976 roku konstytucją apostolską „Romano Pontifice eligendo”. Konklawe według którego wybrano Jana Pawła II odbywało się wewnątrz Pałacu Apostolskiego w bardzo złych warunkach. Zazwyczaj podeszli wiekiem kardynałowie przebywali w ciasnych pozbawionych wentylacji celach i korzystali ze wspólnych łazienek.

Decyzją Jana Pawła II powstał więc Dom Świętej Marty w pobliżu auli Pawła VI. Dom świętej Marty zapewnił kardynałom jednoosobowe pokoje – zostaną one rozdysponowane na zasadzie losowania podczas jednej z kongregacji generalnych. W nim kardynałowie podczas konklawe spożywają posiłki. W domu tym, na kilka tygodni, zamieszka nowy papież, do chwili wyremontowania apartamentu papieskiego w Pałacu Apostolskim. Głosowania odbywają się w Kaplicy Sykstyńskiej. Kardynałowie biorący udział w głosowaniach nie są już zamknięci na klucz - cum clave.

Nowego papieża wybierają kardynałowie mający mniej niż 80 lat. Jest ich obecnie 117, w tym: 28 z Włoch, 11 z Ameryki, 6 z Niemiec, 4 Polski (Stanisław Dziwisz, Zenon Grocholewski, Stanisław Ryłko, Kazimierz Nycz). Zazwyczaj kardynałowie wybierają kardynała ze swojego grona, jednak zgodnie z przepisami nie musi być to nawet biskup – nie mniej gdyby taki kapłan został wybrany na papieża powinien jak najszybciej przyjąć sakrę biskupią.

Kardynałowie mają zakaz ujawniania przebiegu konklawe. Zakazane jest nagrywanie obrad. Palone są karty do głosowania – to po kolorze dymu wydobywającego się z Kaplicy Sykstyńskiej wiadomo jaki był wynik – dym zabarwiony na czarno oznacza brak wyników, dym biały wybór papieża. W kaplicy Sykstyńskiej już umieszczono odpowiedni piec.

Karty wyborcze to zwykłe kartki papieru, na których kardynałowie piszą nazwisko swego faworyta. Karty liczy trzech kardynałów sekretarzy wybranych przez konklawe. Głosy liczone są jawnie. Wybory nie odbywają się przez aklamację i per compromissum. O wyborze decyduje tajne głosowanie. Wybór musi być dokonany większością dwóch trzecich głosów. Jeżeli w ciągu 34 głosowań nie zostanie wybrany papież, większość potrzebna do wyboru może decyzją kardynałów zostać obniżana do 50% plus jeden. Dziennie odbywają się cztery głosowania. Ostatni papieże wybierani byli szybko – Jan Paweł II w trzecim dniu konklawe, a Benedykt XVI w drugim dniu.

Kandydat który zdobędzie w wyborach wymaganą liczbę głosów, jest pytany przez dziekana kolegium kardynalskiego lub najstarszego kardynała czy przyjmuje urząd papieża i jakie przyjmuje imię. Jeżeli kandydat się zgodzi zostaje automatycznie papieżem.

Kościół ogłasza publicznie wybór nowego papieża na placu Świętego Piotra. Nowy papież udziela zgromadzonym na placu pierwszego błogosławieństwa.

Jan Bodakowski

fot. sxc.hu