Prof. Władysław Tarnawski, czyli jak komuniści wykańczali inteligencję

Znawca literatury angielskiej, polityk i działacz narodowy. Po aresztowaniu przez UB został skazany na 10 lat więzienia za działalność narodową. Mimo amnestii zmniejszającej wymiar kary o połowę zmarł 4 kwietnia 1951 r. w więzieniu mokotowskim na skutek gruźlicy. Władysław Tarnawski urodził się 3 listopada 1885 r. w Przemyślu. Był synem Leonarda Tarnawskiego, uczestnika powstania styczniowego i współtwórcy konstytucji marcowej 1921 r. Po ukończeniu gimnazjum w Przemyślu w 1903 r., rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim na kierunku filologii polskiej, a następnie angielskiej. W 1913 r. uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie rozprawy O polskich przekładach dramatów Szekspira. W latach 1914-1924 pracował w przemyskich gimnazjach, gdzie uczył języka polskiego i historii. Angażował się w działalność polityczną i społeczną. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, od 1918 r. pełnił funkcję sekretarza przemyskiego koła Związku Ludowo-Narodowego. Był kuratorem koła Młodzieży Wszechpolskiej we Lwowie, a po założeniu w 1928 r. Stronnictwa Narodowego przewodniczącym koła i członkiem Zarządu Dzielnicowego. W 1922 r. uzyskał habilitację, od 1924 r. był kierownikiem Katedry Anglistyki Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1928 r. należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie, w latach 1928-1935 był sekretarzem Wydziału Filologicznego. W czasie okupacji niemieckiej wykładał filologię angielską w ramach tajnych kompletów oraz działał w konspiracyjnych strukturach Stronnictwa Narodowego we Lwowie. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną podjął ponownie pracę na Uniwersytecie jako kierownik Katedry Filologii Angielskiej. W lipcu 1945 r., w ramach masowych wysiedleń Polaków, został zmuszony do wyjazdu ze Lwowa i osiadł w Krakowie. W październiku 1945 r. zaczął prowadzić wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie otrzymał Katedrę Anglistyki. Jednocześnie zaangażował się ponownie w konspirację w ramach Komitetu Ziem Wschodnich – organizacji powiązanej ze Stronnictwem Narodowym. Jej zadaniem było zbierania materiałów dotyczących ziem wschodnich II Rzeczypospolitej oraz opracowywanie kształtu przyszłej polityki wschodniej. Prof. Tarnawski został aresztowany przez UB w grudniu 1946 r. w Krakowie. Oskarżany o kontakty ze środowiskiem niepodległościowym, kontakty z inteligencją lwowską oraz redagowanie „Biuletynu Kresowego”, został skazany przez sąd w Warszawie pod przewodnictwem majora Romana Abramowicza na 10 lat więzienia. Pełen pasji badawczej kontynuował pracę naukową w trudnych warunkach odosobnienia. Zmarł na gruźlicę w celi więzienia mokotowskiego 4 kwietnia 1951 r. Jego pogrzeb odbył się potajemnie w obecności najbliższej rodziny. Grób znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w kwaterze na Łączce. opr. Paweł Brojek Źródło: archiwum-nauki.krakow.pl, fot. polona.pl