W dniach 21-22 czerwca br. w Komisji Spraw Społecznych, Zdrowia oraz Zrównoważonego Rozwoju Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (PACE) odbędzie się dyskusja oraz głosowanie nad projektem sprawozdania Human rights and ethical issues related to surrogacy ([AS/Soc (2016) 25) autorstwa poseł Petry de Sutter. Projekt sprawozdania został już raz odrzucony wcześniej przez Komisję na posiedzeniu 15 marca. Projekt rezolucji potwierdza dopuszczalność legalizacji praktyk surogacyjnych w państwach członkowskich („Zgromadzenie uznaje prawo państw członkowskich Rady Europy do ograniczenia lub zakazania surogacji na poziomie krajowym według ich uznania"). Co prawda poseł de Sutter apeluje o zakaz surogacji komercyjnej, pozostawia jednak państwom członkowskim wolną rękę co do surogacji „altruistycznej".  Ponadto w projekcie rezolucji stwierdza się, że surogacja pozostaje „ostatnią deską ratunku dla bezpłodnych par (...), w tym dla par homoseksualnych [dosłownie: gay couples], które nie mogą rozmnażać się w naturalny sposób". Pomimo tego, Przewodnicząca Komisji, Stella Kyriakides (poseł z Cypru), podjęła wtedy decyzję o ponownym rozpatrzeniu odrzuconego projektu na późniejszym posiedzeniu, naruszając tym samym art. 50 oraz art. 47 ust. 6 zd. 4 regulaminu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Pierwszy przepis opisuje procedurę przyjmowania przez komisje PACE sprawozdań i nie przewiduje możliwości ponownego głosowania nad odrzuconymi projektami. Drugi przepis nakłada z kolei na Przewodniczącego każdej komisji obowiązek czuwania nad przestrzeganiem regulaminu w trakcie obrad. Przewodnicząca Kyriakides w sposób rażący uchybiła temu obowiązkowi, podejmując decyzję o ponownym poddaniu pod dyskusję odrzuconego projektu poseł de Sutter w późniejszym terminie. Projekt rezolucji w obecnym kształcie należy ocenić jako skrajnie permisywny i de facto legitymizujący praktykę surogacji, podczas gdy praktyka macierzyństwa zastępczego jest nie do pogodzenia z ukształtowanymi na przestrzeni lat standardami Rady Europy i nosi wszelkie znamiona handlu dziećmi, definiowanego w prawie międzynarodowym jako jakiekolwiek działanie, w drodze której dziecko przekazywane jest przez jakąkolwiek osobę innej osobie za wynagrodzeniem lub jakąkolwiek rekompensatą (art. 2 lit. a. protokołu fakultatywnego do Konwencji ONZ o prawach dziecka z 25 maja 2000 r.). W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że poczynione w projekcie rozróżnienie pomiędzy surogacją komercyjną a „altruistyczną" jest sztuczne, w szczególności ze względu na płynne granice pomiędzy wynagrodzeniem dla matki zastępczej a szeroko pojętym prawem do refundacji kosztów, które de facto oznacza również prawo do zapłaty określonych kwot na rzecz „surogatki". Każda umowa o surogację narusza godność i prawa dzieci oraz matek zastępczych, niezależnie od tego, czy matka otrzymuje finansową gratyfikację, czy też jedynie zwrot poniesionych kosztów. Poważne wątpliwości budzi przyznanie explicite dostępu do surogacji osobom prowadzącym homoseksualny tryb życia. W sytuacji, gdy znaczna część członków Rady Europy zdecydowanie odrzuca adopcję dzieci przez osoby prowadzące homoseksualny tryb życia jako zagrażającą dobru dziecka, proponowane rozwiązanie stanowi próbę narzucenia nacechowanych ideologicznie rozwiązań prawu poszczególnych krajów. Stanowisko wyrażone w projekcie tego sprawozdania nie jest skutkiem obiektywnej analizy. Poseł Petra de Sutter jest nie tylko politykiem, ale również lekarzem zajmującym się organizowaniem oraz przeprowadzaniem surogacji w Belgii. Jako szefowa oddziału medycyny reprodukcyjnej szpitala uniwersyteckiego w Gandawie, który obsługuje klientów zainteresowanych macierzyństwem zastępczym, jest zainteresowania przepisami prawa przyjaznymi tej praktyce. W związku z powyższym podczas debaty w Strasburgu należy zwrócić uwagę na potrzebę opracowania nowego sprawozdania przez posła niebudzącego wątpliwości co do jego bezstronności, który w sposób obiektywny ukaże wszystkie niebezpieczeństwa i problemy prawne związane z praktyką macierzyństwa zastępczego i przedstawi propozycję rezolucji jednoznacznie potępiającej surogację zarówno w komercyjnej, jak i niekomercyjnej formie. Jednocześnie, projekt poseł de Sutter powinien zostać odrzucony podczas głosowania w Spraw Społecznych, Zdrowia oraz Zrównoważonego Rozwoju. Źródło: Instytut na rzecz Kultury Prawnej OrdoIuris. OrdoIuris.pl