W sobotę na Ukrainie weszła w życie ustawa, która wprowadza weksle skarbowe, służące do rozliczania zobowiązań podatkowych między skarbem państwa a obywatelami.

Prawo zostało przyjęte 4 lipca przez parlament, a 24 lipca podpisane przez prezydenta. Dlaczego „ustawa o wekslach” jest tak istotna? Dokument ten zakłada, że weksle skarbowe mogą być wykorzystane do spłaty zadłużenia budżetu państwa wobec podatników (ze szczególnym uwzględnieniem spłaty zobowiązań z tytułu nadpłaconego przez przedsiębiorstwa podatku VAT), a także do spłaty przez podatników ich zobowiązań wobec budżetu państwa.

Oprocentowanie weksli wynosi 5% w skali roku, a ich termin wykupu – 5 lat. Weksle będą mogły być wydawane do 1 stycznia 2014 r. na wniosek zainteresowanych podmiotów gospodarczych (otrzymanie tych weksli będzie dobrowolne).

W ocenie Ministerstwa Dochodów i Opłat, wprowadzenie możliwości wykorzystywania weksli skarbowych do rozliczania zobowiązań z tytułu zwrotu nadpłaconego przez przedsiębiorstwa podatku VAT ułatwi i przyspieszy procedurę zwrotu podatku oraz zmniejszy obciążenie budżetu państwa.    

Z kolei Federacja Pracodawców Ukrainy zwróciła się do prezydenta Janukowycza z prośbą o zawetowanie dokumentu. Jej przewodniczący oligarcha Dmytro Firtasz podkreślił, że wprowadzenie weksli ma na celu nic innego jak wyłudzenie pieniędzy od przedsiębiorców. Wskazał, że z wejściem ustawy sytuacja finansowa na Ukrainie wyraźnie się pogorszy, dojdzie do spadku eksportu oraz deficytu budżetu. Ponadto w administracji państwowej zwiększy się korupcja.

Portal UNN podaje również, że od 2014 r. ukraińskie banki będą mogły wydawać depozyty wekslami. Zdaniem „Dziennika Gazety Prawnej” Ukraina przeżywa poważne kłopoty gospodarcze i chce w ten sposób zmusić przedsiębiorców do kredytowania budżetu. W praktyce nikt nie może zagwarantować, że po pięciu latach państwo faktycznie odkupi od nich weksle. Jedyny plus jest taki, że jeśli ktoś już stracił wiarę w zwrot podatku, może przyjąć weksle i szybko je odsprzedać za pewien procent na rynku wtórnym, który się z pewnością pojawi – mówił dla „Dziennika Gazety Prawnej” ukraiński ekonomista Wołodymyr Dubrowski.

Papierów lepiej nie trzymać, zwłaszcza że ukraiński system gospodarczy nie wygląda pewnie. Osiągnięcie założonego przez rząd wzrostu PKB na poziomie 3,4 proc. jest już niemożliwe. Niewykluczona jest recesja. W I kwartale 2013 r. produkcja przemysłowa spadła o 5 proc. Spadek produkcji i konsumpcji przekłada się na mniejsze wpływy do budżetu, co dodatkowo pogrąża finanse państwa.

To, że wprowadzenie rozliczeń w wekslach jest niekorzystne dla biznesu, przyznają nawet przedstawiciele władz. – Na pewno wpłynie to negatywnie na procesy gospodarcze na Ukrainie. Ale z drugiej strony musimy jakoś spłacić dług z tytułu niezwróconego podatku VAT – mówił deputowany Partii Regionów Hryhorij Smitiuch. W tym roku mają zostać wyemitowane weksle na kwotę 17 mld hrywien (7 mld zł). - De facto ekipa Janukowycza znosi pieniądze i zastępuje je papierkami, którymi chcą się rozliczać zamiast żywych środków z budżetu - podkreślił opozycyjny deputowany Anatolij Hrycenko. Czy podobne rozwiązanie nie chodzi po głowie wybitnego ekonomisty i finansisty – Jacka Rostowskiego?

Antoni Krawczykiewicz