80. rocznica śmierci Stanisława Moskalewskiego – pierwszego wojewody lubelskiego w II RP

0
0
0
/

stanislawmoskalewskiDziałacz narodowy i społeczny. W czasach II RP, jako specjalny komisarz, w celu redukcji wydatków budżetowych zlikwidował wiele urzędów, zwolniono blisko 30 tys. urzędników. Swoimi stanowczymi działaniami zyskał sobie przydomek „Moskalini”. Stanisław Moskalewski urodził się 28 kwietnia 1876 r. w Sieprawkach na Lubelszczyźnie, w rodzinie szlacheckiej. Uczęszczał do IV Gimnazjum w Warszawie, musiał jednak przerwać naukę z powodu gruźlicy i kształcił się sam. Pracował w Ordynacji Zamoyskich. Na przełomie XIX i XX w. rozpoczął działalność w strukturach endeckich - tajnej Lidze Narodowej oraz w Stronnictwie Narodowo-Demokratycznym. Był komisarzem LN na południową Lubelszczyznę, udzielał się w Towarzystwie Oświaty Narodowej. Zamieszkując przy granicy rosyjsko-austriackiej odpowiadał za punkt przerzutowy dla organizacji konspiracyjnych i prasy narodowej. Na terenie Lubelszczyzny zakładał rolnicze spółdzielnie, ochotnicze straże pożarne, kasy pożyczkowe, czytelnie ludowe. Od 1905 r. brał czynny udział w akcji wprowadzania języka polskiego do szkół i urzędów. Ze względu na patriotyczną działalność był szykanowany przez władze zaborcy. Pozostawał pod stałą obserwacją, carska policja przeprowadzała rewizje. Zagrożony aresztowaniem i wyrokiem trzech lat pozbawienia wolności, wyjechał na tereny Galicji, ale powrócił po ogłoszeniu amnestii. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał tereny dzisiejszej Ukrainy, gdzie został pełnomocnikiem Centralnego Komitetu Obywatelskiego na obszar guberni kijowskiej, a później całej Ukrainy. Opiekował się cywilną ludnością polską, pomagał też w organizacji i zaopatrzeniu polskich jednostek wojskowych tworzonych na terenie Rosji i Ukrainy. Latem 1917 r. został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie, utworzonej na zjeździe przedstawicieli polskich prawicowych partii i grup politycznych działających w Rosji. Rada reprezentowała orientację prokoalicyjną, uznawała zwierzchnictwo Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, jej przywódcami byli Stanisław Wojciechowski i Stanisław Grabski. Na początku 1918 r., w czasie pertraktacji pokojowych w Brześciu nad Bugiem, wchodził w skład delegacji jako reprezentant interesów ludności polskiej. Faktycznie, jako wysłannik Komitetu Narodowego Polskiego zbierał informacje o przebiegu i kulisach konferencji. W ostatnich miesiącach 1918 r. zajmował się ewakuacją ludności polskiej z terenów Ukrainy. Po powrocie do kraju osiadł w Zwierzyńcu. W listopadzie 1919 r. otrzymał nominację na stanowisko wojewody lubelskiego. Równolegle w latach 1923–1926 był nadzwyczajnym komisarzem ds. oszczędnościowych przy prezydium Rady Ministrów. Do jego zadań należała redukcja wydatków administracyjnych w celu uzyskania przez państwo równowagi budżetowej. Zlikwidował wiele urzędów i ograniczył liczbę ministerstw, za jego czasów zwolniono blisko 30 tys. urzędników. Stanowcza polityka, której był zwolennikiem, sprawiła, że w kręgu wrogów politycznych, zwłaszcza socjalistów, zyskał sobie przydomek „Moskalini”. Po przewrocie majowym, w październiku 1926 r., został zdymisjonowany ze stanowiska wojewody. Po przeprowadzce do Poznania pracował społecznie w Polskim Czerwonym Krzyżu jako prezes okręgu. Działał także w Polskim Towarzystwie Krajoznawczym, pełniąc również funkcję prezesa oraz proendeckim Towarzystwie Popierania Przemysłu i Handlu Polskiego „Rozwój”. Stanisław Moskalewski zmarł w 6 września 1936 r., został pochowany w Garbowie. W 1922 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Źródło: naszgarbow.pl fot. „IKC” 1925

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną