Grób ideologa endecji sprofanowali bolszewicy. Setna rocznica śmierci Zygmunta Balickiego

Dziś przypada rocznica śmierci Zygmunta Balickiego, obok Romana Dmowskiego i Jana Ludwika Popławskiego, jednego z czołowych ideologów endecji, który w początkach swej działalności politycznej miał również epizod socjalistyczny. Zygmunt Balicki urodził się 30 grudnia 1858 r. w Lublinie w rodzinie urzędnika ze szlacheckim rodowodem. Po ukończeniu lubelskiego Gimnazjum Męskiego rozpoczął w 1875 r. studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Petersburskiego. Zaangażował się wówczas w działalność środowisk socjalistycznych, zostając członkiem konspiracyjnej Gminy Socjalistów Polskich, reprezentującej kierunek patriotyczny w socjalizmie. Po ukończeniu studiów powrócił do Polski i osiadł w Warszawie, gdzie pracował jako aplikant sądowy, prowadząc jednocześnie działalność polityczną wśród robotników. W 1881 r., wskutek śledztwa władz carskich, struktury Gminy zostały rozbite, a Balicki w obawie przed aresztowaniem wyjechał do Lwowa. Tu powołał socjalistyczno-niepodległościowe ugrupowanie „Lud Polski”. W dalszym ciągu zagrożony aresztowaniem wyemigrował do Szwajcarii, gdzie kontynuował studia w Zurychu i Genewie, uzyskując w 1896 r. stopień doktora i stając się członkiem-korespondentem Międzynarodowego Instytutu Socjologicznego. W Szwajcarii nawiązał współpracę z Zygmuntem Miłkowskim, politykiem i działaczem niepodległościowym od lat działającym na emigracji, początkowo biorąc udział w organizowaniu Ligi Polskiej, a następnie współtworząc jej koncepcje polityczne. W latach 1886-1887 przebywał w Krakowie i w Warszawie, gdzie prowadził działalność konspiracyjną wśród młodzieży. W styczniu 1887 r. założył Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, który rok później został podporządkowany Lidze Polskiej. W krótkim czasie stał się on kuźnią kadr obozu narodowo-demokratycznego. W 1893 r. we współpracy z Romanem Dmowskim założył Ligę Narodową, organizację o programie bardziej jednolitym i nacechowanym ideą nacjonalizmu. Obok Romana Dmowskiego i Jana Ludwika Popławskiego, był on jednym z jej najważniejszych działaczy, stając się jednocześnie jednym z czołowych ideologów endecji. W latach 1896-1898 mieszkał w Monachium, następnie powrócił do kraju i osiadł w Krakowie. Zajmował się publicystyką, był jednym z głównych autorów „Przeglądu Wszechpolskiego”. Na Górnym Śląsku i w Poznańskiem organizował od podstaw struktury Ligi Narodowej oraz założonego w 1897 r. wraz z Dmowskim Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. Pracował także w Towarzystwie Szkoły Ludowej i w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. W 1905 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie stworzył i redagował „Przegląd Narodowy”, pozostający w latach 1908-1914 głównym organem prasowym Narodowej Demokracji. Po wybuchu I wojny światowej opowiedział się po stronie państw Ententy, z ramienia Komitetu Narodowego Polskiego zajmował się organizacją polskich legionów (Legion Puławski) przy armii rosyjskiej. Pod koniec życia trafił jeszcze do Petersburga jako korespondent narodowo-demokratycznych gazet. Zygmunt Balicki zmarł 12 września 1916 r., pochowany został w miejscowym kościele św. Katarzyny. W czasie rewolucji bolszewicy sprofanowali grób, zabierając metalową trumnę i grzebiąc szczątki w zbiorowej mogile. Działania jego małżonki, mające na celu sprowadzenie ich już do wolnej Polski, zakończyły się niepowodzeniem. Źródło: polskietradycje.pl