PSL Piast krytycznie o Żydach w II RP
/
W dwudziestoleciu międzywojennym, wbrew powszechnej opinii, nie tylko narodowcy krytycznie oceniali społeczność żydowską w II RP. Równie krytyczni wobec Żydów byli ludowcy z Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, których liderem był Wincenty Witos.
PSL „Piast” powstało w 1914 roku. Na początku I wojny światowej stronnictwo wspierało werbunek do Legionów. Pod koniec wojny rozpoczął współprace z narodowymi demokratami. Kilkukrotnie PSL „Piast” tworzył koalicje rządową z narodowcami. Po obaleniu demokracji przez sanacyjną kilkę PSL „Piast” był w opozycji.
Od 1929 roku PSL Piast działał w ramach Centrolewu. Sanacyjna dyktatura nieustannie prześladowała działaczy stronnictwa. Swoją działalność PSL „Piast” zakończył jednocząc się z lewicowymi partiami chłopskimi w Stronnictwo Ludowe.
Już w 1914 roku PSL „Piast” zapowiadał, że jego celem jest likwidacja biedy na wsi. Cel ten miał być osiągnięty poprzez usunięcie Żydów ze wsi polskiej, i rozbicie żydowskiego monopolu w handlu i rzemiośle.
W 1915 PSL „Piast” głosił, że Żydzi korumpują władze, sprzecznie z prawem dostają koncesje na alkohol, i rozpijają chłopów – według PSL „Piast” żydowskie karczmy były „schroniskiem zepsucia, pijaństwa, bijatyk, moralnego i duchowego” zepsucia na wsi.
Główny stronnictwa tygodnik „Piast” popierał emigracje Żydów z Polski. Tygodnik potępiał rozpijanie chłopów przez żydowskich karczmarzy, nieuczciwość Żydów, ogłupianie i demoralizacje młodzieży przez Żydów za pomocą kultury popularnej i pornografii. „Piast” ubolewał, że Żydzi zamiast emigrować z Polski sami organizują emigracje polskich chłopów z Polski. Tygodnik uznawał Żydów za element pasożytniczy. Organ stronnictwa postulował też rozwijanie polskiego handlu i rzemiosła poprzez bojkot żydowskich sklepów.
W 1918 roku „Piast” nie krył, że wobec Polaków i Polski „zachowanie się Żydów w czasie wojny i po niej było wyraźnie wrogie”. Żydzi wymuszali na społeczności międzynarodowej nie korzystne dla Polski traktaty pokojowe. Żydzi „występowali z bronią w ręku po stronie bolszewików” i Ukraińców. Oraz, że „wepchnęli się wszędzie, gdzie poczuli władzę i interesy” by zarabiać na wojnie.
Podobnie i w Drugiej Rzeczpospolitej prasa PSL „Piast” nie kryła swojego negatywnego stosunku do Żydów. „Włościanin” nawoływał do walki z żydowskim zagrożeniem. „Gazeta Grudziądzka” głosiła, że Żydzi „nienawidzą Polaków z jakąś wyjątkową namiętnością”. Zdaniem publicystów „Gazety Grudziądzkiej” opanowana przez Żydów międzynarodowa prasa prowadzi globalną antypolską kampanie, pomimo, że Żydzi w Polsce spotkali się z największą tolerancją na świecie. Publicyści „Gazety Grudziądzkiej” głosili, że Żydzi nie są zainteresowani emigracja do Palestyny, wolą pozostać w Polsce i pasożytować na Polakach. By łatwiej pasożytować na Polakach, Żydzi mieli, zdaniem publicystów gazety, demoralizować Polaków. Publicyści gazety wypominali Żydom, że ci wysługiwali się przez dekady zaborcom.
Główny organ prawicowej PSL „Piast” tygodnik „Piast” głosił, że Żydzi zwalczają PSL „Piast” w II RP, cieszą się w Polsce nienależytymi przywilejami, zmonopolizowali w II RP rynek kapitałowy, a w 1920 roku poparli sowiecką agresje na Polskę. Publicyści „Piasta” twierdzili, że Żydzi: szkalują Polskę za granicą, na scenie międzynarodowej prowadzą nieustanną antypolską kampanie nienawiści mającą na celu niedopuszczenie do odrodzenia niepodległej Polski. Publicyści „Piasta” domagali się kontroli emigracji Żydów z ZSRR – jest to ciekawe świadectwo tego, że sowieci pozwalali Żydom na swobodne emigrowanie z ZSRR do Polski, Polacy na terenach tyrani sowieckiej takiej możliwości byli pozbawieni i w latach trzydziestych zostali wymordowani przez sowietów w ramach czystki rasowej zwanej „Akcją Polską”.
W trakcie wojny z sowietami w lipcu 1920 roku powstał Rząd Obrony Narodowej. Na jego czele stanął Wincenty Witos. Sowiecką agresje na Polskę poparła prawie cała społeczność żydowska, od marksistowskiego ale niezależnego od sowietów Bundu po syjonistyczny Poalej Syjon. Świadectwa kolaboracji Żydów z sowietami były zbierane przez władze. Wojsko Polskie wiedząc o prosowieckiej postawie Żydów było zmuszone poborowych Żydów wycofać z frontu by nie przechodzili na stronę wroga. Żydowskich poborowych internowano w obozie w Jabłonnie. Kolaboracje Żydów z sowietami opisywali reporterzy „Gazety Grudziądzkiej” stwierdzając, że podczas walk „Żydzi zawsze łączyli się z nieprzyjacielem”, „na froncie dopuszczali się jawnej zdrady”.
„Gazeta Grudziądzka” zarzucała Żydom wspieranie Niemców w akcji przeciwdziałania w sprawie przyłączenia do Polski ziem zachodnich, oraz wspieranie sowieckiej agresji na Polskę. Postulowała by Żydzi, którzy nie chcą się zasymilować z Polakami emigrowali z Polski. Redakcja wspierała też bojkot sklepów żydowskich i organizacje polskiej spółdzielczości.
Z krytyką ludowej prasy i polityków ludowych spotykał się działania Żydów polegające na spekulacji cenami, nieprzyzwoitym zarabianiu na dostawach do wojska, czerpaniu nienależnych korzyści z monopolu w handlu drzewem i paszami, wywołaniu inflacji, zmonopolizowaniu rynku, pasożytowaniu na chłopach, lichwie, wykupie i wywozie z Polski kruszców i dewiz, rozpijaniu chłopów, nieprzestrzeganiu przepisów pracy o dniu wolnym.
Żydów niezwykle wściekały działania ludowców na rzecz ograniczenia handlu alkoholem na wsiach, i odebrania Żydom koncesji na handel tytoniem – koncesje te miały być przeznaczone dla inwalidów wojennych którzy walczyli o niepodległość Polski. W odpowiedzi na działania ludowców Żydzi zorganizowali globalną kampanie szkalowania Polski jako kraju rzekomo antysemickiego.
W wyniku wyborów z 1922 roku PSL „Piast” i narodowcy powołali wspólny rząd. Społeczność żydowska uznała prawicowy rząd ten za wroga. Organ PSL „Piast” „Wola Ludu” za rządów tej koalicji w 1923 roku stwierdzał, że „postępowość żydowska, jest frazesem […] Żydzi bowiem są postępowi i rewolucyjni tylko do wszystkiego co polskie, co katolickie, co dla nas święte i drogie, co łączy nas z przeszłością i utwierdza w przywiązaniu do polskiej kultury. Taka ''postępowość'', która ma być dynamitem dla Polski, a cementem dla Syjonu znajdzie w nas i chłopie polskim nieprzejednanego przeciwnika”. W innym artykule redakcja „Woli Ludu” deklarowała „wzywamy do walki zdecydowanej, aż do zwycięskiego końca z naciskającą nawałnicą żydowską. Kajdany i więzy żydowskiej niewoli musimy skruszyć, by stać się naprawdę wolnym i niepodległym państwem polskim”.
W 1923 roku w obliczu wrogości społeczności żydowskiej wobec państwa i rządu PSL Piast nawoływał do walki z żydowską propagandą, „tępienia wszelkimi dostępnymi środkami przeciwpaństwowej działalności mas żydowskich”, dziań na rzecz likwidacji żydowskiego monopolu w handlu i przemyśle, uświadamiania Polaków co do działań Żydów. PSL Piast uważał, że „Żydzi muszą się upokorzyć i uznać, że w Polsce gospodarzami są Polacy”.
Rząd Witosa uznawał, że Żydzi są elementem wrogim i szkodliwym, w kraju i zagranicą. Upadek gabinetu sprawił, że nie wprowadzono planowanych przepisów ograniczających samowolę Żydów. Po upadku rządu „Gazeta Grudziądzka” głosiła, że „coraz bardziej wścieka się na nas żydostwo, ten rozsadnik wszelkiego zła, wprowadzający wszędzie rozkład moralny, będący przednią strażą bandytyzmu bolszewickiego”, pasożytujący na Polakach. Także dla „Woli ludu” Żydzi byli wrogiem Polski.
PSL Piast popierał akcje „swój do swego po swoje” mającą na celu rozwój polskiej przedsiębiorczości. W trakcie tej akcji ludowcy oskarżali Żydów o pasożytnictwo na Polakach w pośrednictwie między Polskimi producentami a konsumentami. Tygodnik „Piast” oburzał się, że Żydzi handlują katolickimi dewocjonaliami, fałszują pieniądze, a żydowscy dzierżawcy dewastują polskie lasy.
Historie stosunku ludowców do Żydów w II RP opisał Sławomir Mańko w pracy „Polski ruch ludowy wobec Żydów (1895-1939)” wydanej przez Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego i IPN.
Jan Bodakowski
Źródło: prawy.pl
