Ponad 300 mln euro dotacji z UE na budowę polskiego odcinka międzynarodowego korytarza kolejowego Rail Baltica otrzymała PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Pieniądze pochodzą z uruchomionego niedawno instrumentu finansowego Unii Europejskiej „Łącząc Europę”, który kwotą ponad 13 mld złotych dofinansuje 17 inwestycji kolejowych prowadzonych w całej Polsce.

Rail Baltica to międzynarodowa trasa kolejowa E75 o priorytetowym znaczeniu, łącząca Berlin, Warszawę z Kownem, Rygą, Tallinem i Helsinkami. Jest fragmentem pierwszego transeuropejskiego korytarza transportowego. „Rail Baltica” w Polsce to 374 km trasy kolejowej, z czego 172 km ma linia dwutorowa, pozostały odcinek to linia jednotorowa. O Rail Balice zaczęto myśleć z inicjatywy Finlandii jeszcze pod koniec lat 80’  tych ubiegłego wieku. Pierwsze analizy, projekty zaczęto opracowywać w roku 1993. Od tamtego czasu wykonano stosy opracowań studyjnych i analiz, które kosztowały kilkanaście mln euro.

W Polsce Rail Baltica realizowana jest etapami. Pierwszy odcinek trasy, łączący Warszawę Rembertów i Sadowne jest obecnie budowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Inwestor wchodzi w ostatnią fazę jego realizacji. Została oddana do użytku część tego odcinka i pasażerowie już z niego korzystają. Na dwa kolejne etapy budowy Rail Baltica - Sadowne – Czyżew oraz Czyżew – Białystok obecnie Polsce udało się uzyskać dofinansowanie z Instrumentu CEF „Łącząc Europę”. Na te prace, które będą prowadzone na mazowieckim o i podlaskim odcinku Rail Baltica zostało pozyskane wsparcie z UE w kwocie 303 mln euro.

W ramach prac na odcinku Sadowne – Czyżew zmodernizowanych zostanie 35 km linii kolejowej, zostaną przebudowane 3 mosty, 11 przepustów pod torami, wiadukt kolejowy w Małkini, 12 peronów, 2 stacje kolejowe i 11 przejazdów. Wybudowany zostanie także nowy tor na moście nad rzeką Bug, dodatkowy tor na odcinku Prostyń Bug – Małkinia, przejście dla pieszych pod torami w Małkini oraz Lokalne Centrum Sterowania w Małkini. Między Czyżewem a Białymstokiem zmodernizowanych zostanie ponad 71 km linii kolejowej oraz 2 wiadukty kolejowe, zostaną wybudowane 3 skrzyżowania dwupoziomowe (wiadukty drogowe i kolejowe) i 4 przejścia pod torami. Pasażerowie będą mogli korzystać z 14 wyremontowanych, komfortowych przystanków i stacji.

Budowa kolejnych odcinków Rail Baltica tj. z Białegostoku przez Ełk-Olecko do Suwałk oraz z Suwałk przez Trakiszki do granicy państwa, jest przewidziana przez inwestora do realizacji na lata bardziej odległe. W pierwotnych planach ( wpisanych do programów operacyjnych za pierwszych rządów PiS) linia całego polskiego przebiegu rail Baltica miała być zmodernizowana do roku 2014. Widząc, że terminy te nie zostaną dotrzymane, a unijne środki mogą przepaść w roku 2011 rząd PO- PSL skreślił z listy indykatywnej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko odcinek Suwałki – Trakiszki – granica z Litwą o wartości inwestycji 540 mln zł. Te opóźnienia i cofanie środków przeznaczonych na modernizację linii, wywołały wówczas silne protesty mieszkańców województwa podlaskiego.

Nowy instrument finansowy CEF (z ang. Connecting Europe Facility), z którego dofinansowana jest m.in. Rail Baltica, ma za zadanie wspierać budowę i modernizację infrastruktury związanej z transportem, energetyką i telekomunikacją w państwach Unii Europejskiej. Nadrzędnym celem, który przyświeca instrumentowi, jest integracja mieszkańców Europy poprzez tworzenie nowoczesnych sieci komunikacyjnych. Niezależni eksperci Komisji Europejskiej pozytywnie ocenili wszystkie 17 wniosków złożonych przez Polskę na inwestycje kolejowe w I i II turze konkursu, przyznając tym samym naszemu krajowi dotacje o łącznej wysokości 13 mld zł. Dzięki temu zmodernizowanych zostanie prawie 1100 km linii kolejowych w 10 województwach, co wpłynie na poprawę ruchu aglomeracyjnego, międzyaglomeracyjnego i dostępu kolejowego do portów morskich.

Adam Białous