186 rocznica Powstania Listopadowego w miejscu bohaterskiej bitwy

Na jedynym takim w Polsce, Cmentarzu Wojskowym Powstańców Listopadowych na Kopnej Górze koło Sokołdy (woj. podlaskie), miały dziś miejsce uroczystości 186 rocznicy wybuchu, Powstania Listopadowego. Obchody w powstańczym mauzoleum zorganizowała parafia wojskowa pw. św. Jerzego w Białymstoku oraz dowództwo Garnizonu Białystok. Uroczystości miały ceremoniał wojskowy z asystą żołnierzy z 18. Pułku Rozpoznawczego w Białymstoku. Obecne były liczne poczty sztandarowe wojewódzkich oddziałów m.in. Lasów Państwowych, Policji, Straży Pożarnej. W uroczystościach uczestniczył wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Jarosław Zieliński oraz organizator powstańczego mauzoleum Radosław Dobrowolski, burmistrz Supraśla a jednocześnie gospodarz gminy Supraśl. Złożono wieńce, zapalono, znicze. Był apel poległych, przemówienia oraz salwy honorowe. Na Kopnej Górze w Sokołdzie 7 lipca 1831 roku rozegrała się dramatyczna bitwa. W rezultacie niespodziewanego ataku wojsk rosyjskich oddział pułk. Józefa Zaliwskiego (jeden z głównych organizatorów Powstania Listopadowego) który wracał tą drogą spod Wilna do Warszawy, został tu rozbity. Moskale nie uszanowali żołnierskiej godności polskich powstańców, dobijali rannych, ciała obdarli z mundurów i pochowali stłoczone w jednej jamie grobowej. Jamę tę, w roku 2009, udało się odnaleźć członkom Stowarzyszenia Colegium Suprasliensis. Znaleziono w niej 46 szkieletów powstańców listopadowych. 15 września roku 2013 szczątki powstańców zostały uroczyście złożone w trumnach do 46 mogił na Cmentarzu Wojskowym Powstańców Listopadowych na Kopnej Górze. – Najważniejszym celem dla nas teraz jest, aby to miejsce pamięci narodowej żyło w społecznej świadomości, było jak najczęściej nawiedzane. Żeby niosło pamięć o bohaterskim Powstaniu Listopadowym – powiedział nam Radosław Dobrowolski, burmistrz Supraśla. Powstały w roku 2013, jedyny taki w Polsce, Cmentarz Wojskowy Powstańców Listopadowych na Kopnej Górze zaprojektowała prof. Jadwiga Szczykowska-Załęska. Projekt został zatwierdzony a jego realizacja dofinansowana przez Radę Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa w Warszawie. Mauzoleum ma kształt niewielkiego cmentarza wojennego, na którym znajduje się 46 mogił, w formie głazów z krzyżami Księstwa Warszawskiego. To miejsce pamięci ma spełniać także funkcję edukacyjną. Dlatego jego twórcy umieścili tu dwie tablice informacyjne - z opisem wydarzeń dotyczących Powstania Listopadowego oraz bitwy pod Kopną Górą. Jej opis znajduje się m.in., w odnalezionej kilka lat temu w archiwum parafii rzymskokatolickiej w Szudziałowie, notatce sporządzonej 180 lat temu ręką ks. Andruszkiewicza. „Roku pańskiego 1831 miesiąca czerwca, dnia 25, rano we wsi Sokołdzie wojsko polskie w przechodzie na spoczynku rozlokowane, napadnięte przez wojsko rosyjskie, w części pobite, w części potopione w rzece Sokołdzie…niech odpoczywają w pokoju” – czytamy w notatce ks. Andruszkiewicza, dzięki której, po 180 latach od jej skreślenia, udało się odnaleźć dół grobowy ze szczątkami 46 powstańców. Tekst i fot. Adam Białous