Ferdynand Ossendowski – pisarz, podróżnik, antykomunista

0
0
0
/

ferdynandossendowskiPo wybuchu rewolucji październikowej stał się zdeklarowanym wrogiem szerzącego się w Rosji bolszewizmu. Poszukiwany przez policję polityczną musiał uciekać z kraju, co opisał w najgłośniejszym swoim dziele „Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów”. By zyskać pewność co do śmierci „wroga ludu”, NKWD przeszukało jego grób. Ferdynand Ossendowski przyszedł na świat 27 maja 1876 r. w miejscowości Lucyn na terenie dzisiejszej Łotwy. Od 1884 r. mieszkał wraz z rodziną w Kamieńcu Podolskim. Gimnazjum ukończył – po kolejnej przeprowadzce – w Petersburgu. Później studiował nauki matematyczno-przyrodnicze. W tym czasie wziął udział w wyprawach naukowych na Kaukaz, nad Dniestr, nad Jenisej i w okolice jeziora Bajkał. Dotarł również do Chin, Japonii, na Sumatrę i do Indii. Wrażenia z Indii były podłożem dla jego pierwszej powieści pt. „Chmury nad Gangesem”. Z powodu udziału w zamieszkach studenckich w 1899 r. musiał opuścić Rosję. Wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia na Sorbonie. Po powrocie do Rosji został docentem Uniwersytetu Technicznego w Tomsku na Syberii. Po wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej w 1905 r. wysłano go do Mandżurii, gdzie prowadził badania geologiczne w poszukiwaniu surowców niezbędnych dla armii. Za organizowanie w Charbinie protestów przeciw rosyjskim represjom w Królestwie Polskim został aresztowany i skazany na karę śmierci. Dzięki amnestii odsiedział tylko półtora roku. Jego książka o życiu w carskich tiurmach „W ludskoj pyli” zyskała pochwałę samego Lwa Tołstoja, natomiast jego samego naraziła na prześladowania ze strony rosyjskiej policji i cenzury. Po uwolnieniu wyjechał do Kijowa, gdzie pracował na budowie, a później – w redakcji jednej z tamtejszych gazet. W 1909 r. został korespondentem, a następnie redaktorem polskojęzycznego „Dziennika Petersburskiego”. W chwili wybuchu I wojny światowej przebywał w Warszawie. We wrześniu 1914 r. trafił jako korespondent wojenny na front zachodni, gdzie przebywał przez blisko rok. Po wybuchu rewolucji październikowej stał się zdeklarowanym wrogiem szerzącego się bolszewizmu. W czasie wojny domowej w Rosji czynnie współpracował z dowództwem „białych”, był m.in. doradcą admirała Aleksandra Kołczaka. Miał wówczas sprzedać Amerykanom tak zwane dokumenty Sissona, gdzie wykazywał w nich agenturalną działalność Lenina i jego współpracę z wywiadem niemieckim. Powszechnie znany ze swojej antykomunistycznej postawy, po upadku Kołczaka poszukiwany przez policję polityczną (CzeKa), m.in. dzięki znajomości kilku języków, udało mu się przedostać z Rosji do Mongolii. Ucieczka trwała 1,5 roku. W stolicy Mongolii, Urdze, został doradcą barona Romana von Ungerna walczącego przy pomocy zorganizowanej przez siebie Azjatyckiej Dywizji Konnej z bolszewikami. Z Mongolii przedostał się do Chin, a następnie do Japonii, by ostatecznie dotrzeć do Nowego Jorku. Na przełomie 1921/1922 ukazała się w języku angielskim jego najsłynniejsza książka pt. „Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów”, w której opisał wspomnienia z ucieczki z ogarniętej chaosem rewolucji Rosji. Łącznie osiągnęła ona rekordową liczbę dziewiętnastu tłumaczeń na języki obce. Sam pisarz trafił na listę pięciu najbardziej czytanych autorów światowych. Do Polski powrócił w 1922 r. W okresie międzywojennym zajmował się działalnością literacką, publikując kolejne powieści. W 1930 r. wydano biografię Lenina jego autorstwa, w której ideologa komunizmu poddał ostrej krytyce. Współpracował też z wieloma czasopismami np. z „Kurierem Warszawskim”, „Rzeczpospolitą”, „Światem”, „Słowem Polskim”, „Ilustrowanym Kurierem Codziennym”, „Płomykiem”. W latach międzywojennych łączny nakład jego książek sięgnął 80 milionów egzemplarzy. Pod względem przekładów na języki obce zajmuje do dziś drugie miejsce po Henryku Sienkiewiczu. Podczas niemieckiej okupacji zaangażował się działalność podziemną. Należał do konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego, współpracował z Departamentem Oświaty Podziemnej Delegatury Rządu na Kraj. Ostatnie miesiące życia spędził w Żółwinie na Mazowszu. 2 stycznia 1945 r. nagle źle się poczuł, następnego dnia został przewieziony do szpitala, gdzie zmarł. Tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej pochowany został na cmentarzu w Milanówku. Po zajęciu tamtych terenów przez sowietów grób Ossendowskiego był pilnie poszukiwany. Po jego znalezieniu zwłoki pisarza zostały ekshumowane na rozkaz NKWD, które chciało się upewnić o jego śmierci. W powojennej Polsce Ferdynand Ossendowski został objęty zakazem druku, a jego dzieła wycofywano ze szkół i bibliotek. Publikacje pisarza powróciły na półki dopiero po 1989 r.

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną