Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie wszystkie materiały ze zbioru zastrzeżonego zostały umieszczone w ujawnionym przez IPN inwentarzu zbioru zastrzeżonego, nie wszystkie też zostaną odtajnione, a jedynie te, co do których zastrzeżeń nie zgłosiły służby specjalne. Dotychczas służby w przypadku żadnej z teczek nie wniosły o zastosowanie klauzuli tajności. - Spadek po PRL trwa do dzisiaj. Wiele materiałów, które wytworzyły służby komunistycznego państwa trwa do dzisiaj. Nie ma żadnego uzasadnienia, aby III RP budować na aktywach PRL – mówił podczas prezentacji materiałów prezes IPN Jarosław Szarek. - Taka schizofrenia polityczna jest nie do przyjęcia, jest niezrozumiała – mówił, podkreślając, że nie można jednocześnie czcić takich bohaterów jak Danuta Siedzikówna „Inka”, a jednocześnie budować na aktywach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Zapowiedział, że zbiór zastrzeżony zostanie ujawniony w ciągu najbliższego roku. - Gdy służby specjalne nie zgłaszają żadnych zastrzeżeń, te materiały trafiają do zbioru otwartego – poinformował. Ujawniony został jedynie spis materiałów, co do których zastrzeżeń nie zgłosiły służby specjalne, które przeglądały materiały razem z historykami. W lutym ten inwentarz będzie ogólnodostępny w internecie. Przegląd materiałów skończy się 31 marca. Na początku kwietnia IPN poinformuje, do ilu dokumentów służby specjalne zgłosiły zastrzeżenia. - W latach 2006 -2016 ze zbioru zastrzeżonego wyłączono 17063 jednostki archiwalne. Służby dokonały przeglądu 14 176 jednostek archiwalnych – wyliczała Marzena Kruk (IPN). - Na 18 stycznia służby co do 8664 jednostek nie wniosły wniosku o zastosowanie klauzuli tajności – zaznaczyła. - Trudno powiedzieć, jaka część zbioru zostanie utajniona – zauważyła. - Na razie nie wpłynął żaden wniosek o nadanie klauzuli tajności – dodała. - W ujawnionych materiałach znajduje się bardzo dużo linków do służb sowieckich – mówił prof. Sławomir Cenckiewicz, który był jednym z historyków analizujących materiały zbioru zastrzeżonego. W zbiorze znajdują się także teczki pracowników zewnętrznych (operacyjnych) MSW. Są też akta osobowe tzw. nielegałów (oficerów służb wcielających się w postać innej osoby i przejmujących ich życiorys). Przykładem są akta Jerzego Kaczmarka. W związku z realizacją art. 19 ustawy nowelizującej ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej z 29 kwietnia 2017 r. , która weszła w życie 16 czerwca 2016 r. – czyli przepisu nakazującego przegląd materiałów archiwalnych, stanowiących dotychczas tajny, wyodrębniony zbiór dokumentów przechowywanych w Instytucie – IPN zaprezentował część wykazu dokumentów wyłączonych z byłego tajnego zbioru w archiwum IPN.

Wykaz ten obejmuje jednostki archiwalne, które wyłączono z pomieszczeń magazynowych dawnego zbioru zastrzeżonego do końca 2016 roku, w tym materiały, które opuściły zbiór zastrzeżony według procedury obowiązującej do 15 czerwca 2016 r. Do materiałów z wykazu funkcjonariusze służb RP nie wnieśli zastrzeżeń, tzn. uznali je za jawne. Oznacza to włączenie ich do zasobu ogólnego IPN.

Wykaz powstał na podstawie ewidencji (spisów i aneksów do spisów zdawczo-odbiorczych) dokumentującej procedurę przenoszenia materiałów ze zbioru wyodrębnionego do dostępnego zasobu archiwalnego IPN (zbioru ogólnego). Szczegółowy opis dokumentów ujętych w wykazie zostanie zamieszczony w aplikacji Cyfrowe Archiwum, dostępnej w każdej czytelni Instytutu Pamięci Narodowej.

Kolejne części wykazu akt byłego zbioru wyodrębnionego IPN będą publikowane na stronie internetowej Instytutu w ramach inwentarza archiwalnego.

Udostępnienie dokumentów zawartych w wykazie odbywać się będzie na zasadach określonych w ustawie z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Wykaz dostępny jest na stronie: http://ipn.gov.pl/pl/form/65,Wykaz-dokumentow-bylego-zbioru-zastrzezonego.html