1. Wicepremier Mateusz Morawiecki na konferencji prasowej w Szczecinie pytany o proces uszczelniania systemu podatkowego zapowiedział, że już w 2017 roku tylko z tytułu podatku VAT, powinna wpłynąć do budżetu dodatkowa kwota od 15 do 20 mld zł. To bardzo ambitny cel, ale to właśnie wyłudzenia podatku VAT przybrały w ostatnich latach rządów PO-PSL olbrzymie rozmiary, szacowane przez ekspertów na 2-3% PKB rocznie, a więc na kwotę od 36 do 54 mld zł rocznie. Wicepremier Morawiecki podał przykład takiego wyłudzania, które trwało ponad półtora roku od stycznia 2014 do połowy roku 2015 i polegało na fikcyjnym eksporcie telefonów komórkowych. Właśnie w styczniu 2014 roku wartość eksportu telefonów z Polski wzrosła ze 100 mln zł do 1 mld zł miesięcznie (a więc 10-krotnie) i trwało to półtora roku i dopiero po tym okresie minister finansów zdecydował się wprowadzić tzw. odwrócony VAT i ten eksport wrócił do poprzednich rozmiarów. 2. Wicepremier Morawiecki zapowiedział, że resort finansów będzie dążył do wprowadzenia rozwiązania, które ostatecznie ma położyć kres masowym wyłudzeniom podatku VAT. Chodzi o wprowadzenie rozwiązania, które nosi nazwę „split payment” i oznacza rozdzielenie płatności za faktury VAT na część netto kierowaną do sprzedającego towar bądź usługę i podatek VAT wpłacany na odrębny rachunek, do którego dostęp miałby tylko fiskus. Takie rozwiązanie jest stosowane we Włoszech (dla wybranych transakcji), a także w Czechach, przy czym w przypadku tego kraju jest dobrowolne i w obydwu przypadkach przynosi pozytywne rezultaty w postaci zwiększonych wpływów z tego podatku. Wprowadzenie takiego rozwiązania w Polsce wymaga oczywiście zgody Komisji Europejskiej (podatek VAT jest zharmonizowany w UE), a wniosek w tej sprawie może być rozpatrywany aż 8 miesięcy, w związku z tym prawdopodobne jest wprowadzenie tego rozwiązania w życie, a dopiero później ubieganie się o notyfikację Komisji Europejskiej (taką taktykę zastosowali Włosi i okazała się ona skuteczna). 3. Przypomnijmy także, że wcześniej rząd premier Beaty Szydło zaproponował zaostrzenie kar za fałszowanie faktur i wyłudzanie VAT w tym wprowadzenie kary do 25 lat więzienia w przypadku fałszowania faktur VAT przekraczających kwotę 10 mln zł i karę więzienia od 3do 15 lat w przypadku, kiedy za fałszowanie faktur przekraczających kwotę 5 mln zł, czyli podobnie jak w przypadku podrabiania i wprowadzania do obiegu fałszywych banknotów (w praktyce fałszowanie faktur i w konsekwencji wyłudzanie VAT jest o wiele łatwiejsze i w krótkim czasie pozwala na wielomilionowe dochody). Ponadto tzw. duża nowelizacja ustawy o podatku VAT dotyczy między innymi ograniczeń w kwartalnym systemie rozliczania tego podatku, rozszerzenia systemu tzw. odwróconego VAT, ograniczeń w rejestracji tzw. słupów, zwiększenia rozmiarów sankcji finansowych za wyłudzenia VAT, wreszcie wprowadzenie Centralnego Rejestru Paragonów (CRP) i Centralnego Rejestru Faktur (CRF). System kwartalnego rozliczania podatku VAT zostanie utrzymany dla tzw. małych podatników (do 1,2 mln euro obrotów rocznie), a więc zdecydowanej większości podatników, natomiast firmy duże (obroty powyżej 1,2 mln euro rocznie) oraz firmy nowo zarejestrowane (przez pierwszy rok swojej działalności), będą rozliczały i odprowadzały podatek VAT w okresach miesięcznych. Rozszerzony zostanie także system odwróconego poboru podatku VAT (podatek zamiast sprzedawcy płaci nabywca będący czynnym podatnikiem podatku VAT), między innymi na obrót procesorami, a także niektórymi towarami w kategorii złota i srebra. Zbigniew Kuźmiuk