Dziś mija 75. rocznica utworzenia Armii Krajowej

0
0
0
/

14 lutego 1942 r., rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Sikorskiego, Związek Walki Zbrojnej został przemianowany na Armię Krajową. W skład tej największej podziemnej armii w okupowanej Europie weszło 400 tys. żołnierzy. Jej Komendantem Głównym został gen. Stefan Rowecki „Grot”. 27 września 1939 r. w oblężonej Warszawie utworzono Służbę Zwycięstwu Polski – konspiracyjną organizację wojskową, mająca toczyć walkę przeciw okupantom. Rozkazem Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego została rozwiązana i zastąpiona z dniem 13 listopada 1939 przez Związek Walki Zbrojnej. 14 lutego 1942 r. ZWZ został przemianowany na Armię Krajową, podlegającą Naczelnemu Wodzowi i Rządowi RP na Uchodźstwie. Jej komendantem głównym został gen. Stefan Rowecki. Armia Krajowa miała być organizacją ogólnonarodową i ponadpartyjną, a jej komendant główny jedynym, upełnomocnionym przez emigracyjny rząd dowódcą sił zbrojnych w kraju. Podstawowym zadaniem organizacji było prowadzenie bieżącej walki o odzyskanie niepodległości oraz przygotowanie powszechnego powstania, które miało wybuchnąć na ziemiach polskich. Komendant główny AK podlegał Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych. Byli to kolejno generałowie: Stefan Rowecki „Grot” - do 30 maja 1943 r., Tadeusz Komorowski „Bór” - do 2 października 1944 r. i Leopold Okulicki „Niedźwiadek” - do 19 stycznia 1945 r. Organem dowodzenia AK była Komenda Główna, w której skład wchodziły oddziały, piony organizacyjne i samodzielne służby. KG składała się z siedmiu oddziałów: Organizacyjnego, Informacyjno-Wywiadowczego, Operacyjno-Szkoleniowego, Kwatermistrzostwa, Łączności, Biura Informacji i Propagandy oraz Finansowego. W styczniu 1943 r. utworzono Kierownictwo Dywersji (Kedyw), odpowiedzialne za akcje bojowo-dywersyjne i specjalne. Terenowa struktura organizacyjna AK odpowiadała zasadniczo przedwojennemu podziałowi administracyjnemu kraju. Na terenie województw tworzono okręgi, w powiatach obwody, w gminie lub kilku gminach placówki. Tworzone były także obszary obejmujące kilka okręgów. W ramach okręgów i podokręgów tworzono inspektoraty rejonowe, skupiające po kilka obwodów, natomiast w obwodach - rejony obejmujące kilkanaście placówek. W ramach prowadzonej akcji scaleniowej Armii Krajowej podporządkowały się całkowicie lub weszły na zasadzie autonomii, w całości lub częściowo, liczne organizacje konspiracyjne, m.in. Narodowa Organizacja Wojskowa, Gwardia Ludowa WRN, Konfederacja Narodu, Bataliony Chłopskie i Narodowe Siły Zbrojne oraz dziesiątki mniejszych. Podstawowymi formami działania były początkowo sabotaż i dywersja. W późniejszym okresie przystąpiono do działań partyzanckich. Inną formą walki z okupantem był wywiad wojskowy i działalność informacyjno-propagandowa mająca na celu podtrzymywanie oporu ludności i mobilizowanie do walki. Wydawano prasę konspiracyjną, wydawnictwa i ulotki. Pod koniec 1942 r. do AK należało około 200 tys. partyzantów. W momencie maksymalnej gotowości bojowej w lecie 1944 r., licząca 390 tys. żołnierzy i blisko 11 tys. oficerów organizacja była największą podziemną armią w okupowanej Europie. Zaopatrywała się w sprzęt na drodze akcji bojowych, alianckich zrzutów oraz własnej produkcji. Największymi działaniami wojskowymi przeprowadzonymi przez AK była akcja „Burza” podjęta na wschodnich obszarach Polski, trwająca od stycznia 1944 do stycznia 1945 r., i zorganizowane w jej ramach powstanie warszawskie. W walkach poległo ok. 100 tys. żołnierzy, 50 tys. zostało wywiezionych do ZSRR. Wielu wcielono do Armii Czerwonej lub do armii Berlinga. Po klęsce powstania jednostki AK na terenach zajętych przez Armię Czerwoną zostały zdemobilizowane. 19 stycznia 1945 r. ostatni komendant główny gen. Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu organizacji. Po zakończeniu wojny, w obliczu kolejnej okupacji, na bazie byłych żołnierzy AK powstały nowe konspiracyjne organizacje antykomunistyczne, m.in. Ruch Oporu Armii Krajowej, Konspiracyjne Wojsko Polskie czy Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”. Żołnierze Armii Krajowej byli prześladowani przez władze komunistyczne, szczególnie w okresie stalinizmu. Wielu z nich skazano na karę śmierci lub na wieloletnie więzienie. Po wyjściu na wolność szykanowano ich dalej, np. uniemożliwiając znalezienie pracy.

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną