Zabity na trzy dni przed amnestią

0
0
0
/

Mjr Franciszek Jaskulski „Zagon” był uczestnikiem walk w 1939 r., oficerem Armii Krajowej i działaczem Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Podobnie jak legendarny „Warszyc” został zamordowany przez komunistów kilka dni przed amnestią. Urodził się 16 września 1914 r. w Rauxel-Castrop w Niemczech, w rodzinie polskich emigrantów. Rodzina wróciła do Polski w 1926 r. i zamieszkała w Zdunach w powiecie krotoszyńskim. Uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Krotoszynie. Po jego ukończeniu podjął pracę w Urzędzie Gminnym w Zdunach, a następnie w Wójtostwie w Kobylinie. Służbę wojskową w 17. Pułku Ułanów w Lesznie ukończył w 1937 r. w stopniu plutonowego podchorążego. Podczas kampanii wrześniowej zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 68 pp. Przeszedł szlak bojowy pod Kutnem i brał udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i wrócił do Zdun. Tutaj zajął się organizowaniem konspiracyjnego harcerstwa „Szare Szeregi” oraz wydawał podziemne pismo „Zagończyk”, od którego nazwy wziął się jego partyzancki pseudonim. W 1941 r. podporządkował się Związkowi Walki Zbrojnej, był komendantem Podobwodu w Krotoszynie. W styczniu 1943, po dekonspiracji części struktur niepodległościowych na jego rodzinnym terenie, zbiegł na Lubelszczyznę. Tam nawiązał kontakt z siatką AK i włączył się do działalności sabotażowo-dywersyjnej. Od września 1943 r. dowodził oddziałem dyspozycyjnym AK w Obwodzie Garwolin, a następnie oddziałem lotnym w Inspektoracie Rejonowym Puławy działającym pod kryptonimem „Pilot”, który wszedł w skład 15. Pułku Piechoty AK. Brał udział w akcji „Burza” w walkach z Niemcami wycofującymi się z Kurowa i Końskowoli. Pod koniec lipca 1944 r. jego oddział został rozbrojony przez NKWD w Borysowie. W sierpniu 1944 r. ponownie zmobilizował swój oddział i pomaszerował na pomoc powstańcom warszawskim. W listopadzie 1944 r. pod Lublinem został aresztowany przez UB. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach skazał go na karę śmierci za udział w nielegalnej organizacji. W drodze amnestii wyrok zamieniono mu na 10 lat pozbawienia wolności. Karę odbywał w więzieniu w Lublinie i we Wronkach, skąd uciekł we wrześniu 1945 r. Powrócił na Lubelszczyznę, gdzie włączył się w tworzenie organizacji Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Od maja do lipca 1946 r. był komendantem Inspektoratu WiN obejmującego Obwody: Radom, Kozienice, Starachowice, Kielce i Końskie. Zgrupowanie liczące ok. 1000 partyzantów działało na terenie powiatów radomskiego, kozienickiego, iłżeckiego i koneckiego, likwidując konfidentów UB i NKWD oraz tocząc walki z grupami operacyjnymi NKWD, UB i KBW. 26 lipca 1946 r. Jaskulski został aresztowany przez UB na skutek zdrady zaufanego współpracownika. W procesie, który odbył się w styczniu 1947 r. przed WSR w Kielcach, skazano go na karę śmierci. Wyrok został wykonany w więzieniu 19 lutego 1947 r. w Kielcach, 3 dni przed wejściem w życie amnestii, która pozwalała na zmianę kar śmierci na karę dożywotniego więzienia lub 15 lat więzienia. Miejsce jego pochówku jest nieznane. Za działalność konspiracyjną Franciszek Jaskulski „Zagon” został awansowany do stopnia majora oraz odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. W 1991 r. Sąd Wojewódzki w Kielcach unieważnił wyrok skazujący ze stycznia 1947 r., stwierdzając w uzasadnieniu, że mjr „Zagon” działał na rzecz niepodległego państwa polskiego. W 2009 r. został mu nadany pośmiertnie Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Źródło: podziemiezbrojne.blox.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną