Komunistyczny sąd oskarżył ich o szpiegostwo i... współpracę z gestapo

0
0
0
/

14 stycznia 1947 r., w pokazowym procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie, na ławie oskarżonych zasiedli członkowie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, którym zarzucono szpiegostwo na rzecz obcego mocarstwa. Wśród oskarżonych znaleźli się Waldemar Baczak i Ksawery Grocholski - żołnierze AK walczący w powstaniu warszawskim. Waldemar Baczak urodził się 15 listopada 1922 r. w Warszawie. Uczył się w Męskim Gimnazjum i Liceum Tow. im. Jana Zamoyskiego, ukończył je na tajnych kompletach w marcu 1940 r. W 1942 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa konspiracyjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Brał udział w kampanii wrześniowej. Dostał się do niewoli sowieckiej, z której uciekł i powrócił do Warszawy. Od jesieni 1942 r. działał w konspiracji. Kierował referatem więziennym kontrwywiadu Wydziału II Komendy Okręgu Warszawskiego AK, a od jesieni 1943 r. równocześnie dowodził grupą rozpoznawczą Kedywu tego Okręgu. W powstaniu warszawskim walczył w kompanii B-3 pułku AK „Baszta” na Mokotowie. Był pięciokrotnie ranny. Po rekonwalescencji trafił do oddziału II sztabu 10. Dywizji Piechoty AK. Po kapitulacji powstania przedostał się do Krakowa, gdzie kontynuował studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wojnie powrócił do stolicy. Brał udział w pracach dokumentacyjnych swojego pułku „Baszta” i podczas ekshumacji poległych powstańców z tego oddziału. Edukację kontynuował na studiach doktoranckich na UW, był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego Studentów tamtejszego „Bratniaka”. Jednocześnie pracował jako urzędnik w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od listopada 1945 r. działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, kierując referatem w Wydziale Informacji Zarządu Obszaru Centralnego. Ksawery Grocholski przyszedł na świat 14 lutego 1903 r. w Strzyżawce na Podolu, w rodzinie właścicieli ziemskich. Po ukończeniu gimnazjum w Tarnowie studiował na Akademii Handlowej w Antwerpii i Wydziale Prawa Uniwersytetu w Brukseli. Po powrocie do Polski administrował majątkiem ziemskim. Po wybuchu II wojny światowej był dwukrotnie aresztowany przez Niemców. Posądzony o to, że jest ukrywającym się oficerem Wojska Polskiego, trafił do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Zwolniono go dzięki staraniom żony, Polki urodzonej w Austrii. Od 1943 r. działał w Armii Krajowej, był oficerem wywiadu I Rejonu Obwodu Mokotów Okręgu Warszawskiego AK. Walczył w powstaniu warszawskim, po klęsce trafił do obozu w Pruszkowie. Po wojnie był administratorem domu Czetwertyńskich w Warszawie. W grudniu 1945 r. został zwerbowany do działalności wywiadowczej w Zrzeszeniu WiN przez szefa komórki wywiadowczej Waldemara Baczaka. W listopadzie 1946 r. bezpieka dokonała zatrzymań wśród członków warszawskiego Zrzeszenia WiN. Wśród aresztowanych znaleźli się Baczak oraz Grocholski. Zarzucono im szpiegostwo na rzecz obcego mocarstwa, Grocholskiego oskarżono dodatkowo o współpracę z gestapo. 14 stycznia 1947 r., w pokazowym procesie, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. Mariana Bartonia skazał obu na karę śmierci. Zostali straceni 24 lutego 1947 r. w więzieniu mokotowskim. Miejsce ich pochówku pozostaje nieznane. Symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie w Kwaterze „na Łączce”. W 1991 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego zrehabilitowała Waldemara Baczaka i Ksawergo Grocholskiego, uwalniając ich od zarzutu popełnienia przypisywanych im przestępstw. Źródła: 1944.pl, grocholski.pl, krakowianie1939-56.mhk.pl Na zdjęciu: Warszawa, styczeń 1947. Proces członków Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, od lewej: Kalicki, Grocholski, Kosiorek, Baczak, fot. PAP

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną