Za wolność i niezawisłość. Mjr Adam Lazarowicz „Klamra”

0
0
0
/

1 marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Jako piąty z kolei strzałem w tył głowy został zamordowany mjr Adam Lazarowicz, zastępca ostatniego prezesa WiN ppłk. Łukasza Cieplińskiego. Adam Lazarowicz urodził się 14 października 1902 r. w Berezowicy Małej w woj. tarnopolskim II RP. Uczęszczał do gimnazjów w Zbarażu, Lwowie i Tarnopolu. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał wraz z rodziną do Lwowa. W 1919 r. wstąpił na ochotnika do odrodzonego Wojska Polskiego i walczył z Ukraińcami na Wołyniu, a następnie w wojnie z bolszewikami. Został ranny w walkach pod Ostrołęką. Po zakończeniu działań wojennych w 1921 r. w gimnazjum w Jaśle zdał maturę, po czym rozpoczął naukę na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Rok później przeniósł się na Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, gdzie studiował historię. Pracował jako nauczyciel w podkrakowskich szkołach powszechnych. W 1931 r. ukończył kurs podchorążych piechoty, w 1936 r. otrzymał awans do stopnia porucznika. Rok później z powodu choroby płuc został zwolniony z wojska. Był kierownikiem szkoły w Gumniskach na Podkarpaciu. W sierpniu 1939 r. zgłosił się ochotniczo do wojska. Podczas kampanii wrześniowej pełnił obowiązki komendanta Dębicy, którą opuścił z ostatnim oddziałem wojskowym. Po zajęciu miasta przez Niemców wycofał się z ostatnimi oddziałami WP na wschód. Walczył w rejonie Rawy Ruskiej jako dowódca kompanii piechoty. W październiku 1939 r. wrócił do Gumnisk, gdzie ponownie objął funkcję kierownika szkoły oraz zaangażował się w działalność konspiracyjną w ramach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie Związku Walki Zbrojnej. W 1940 r. został komendantem placówki, a następnie całego Obwodu Dębica ZWZ-AK, pełniąc tę aż do maja 1944 r. Obwód Dębica pod jego dowództwem osiągnął najwyższy poziom organizacyjny, wyszkolenia i gotowości bojowej z wszystkich obwodów Inspektoratu Rzeszowskiego AK. W czerwcu 1944 r. objął funkcję zastępcy komendanta Inspektoratu Rzeszów AK. Miesiąc później został awansowany do stopnia majora rezerwy piechoty. W czasie akcji „Burza” dowodził 5 Pułkiem Strzelców Konnych AK liczącym 1200 ludzi. Na jego czele brał udział w największej bitwie partyzanckiej w Polsce południowo-wschodniej pod Kałużówką. Za pomoc wojskom sowieckim otrzymał Order Czerwonej Gwiazdy, ale go nie przyjął. Po rozwiązaniu Armii Krajowej w styczniu 1945 r. kontynuował walkę w podziemiu antykomunistycznym. W lutym otrzymał nominację na Inspektora Rzeszowskiego organizacji „NIE”. W sierpniu 1945 r. objął funkcję Komendanta Podokręgu Delegatury Sił Zbrojnych Rzeszów, a od września 1945 r. - kierownika Okręgu Zrzeszenia WiN Rzeszów. W październiku 1946 r. przeniósł się do Krakowa, gdzie został zastępcą Prezesa Obszaru Południowego WiN. Od grudnia tego roku kierował Okręgiem Wrocław WiN. Po zorganizowaniu Obszaru Zachodniego WiN został jego prezesem. Od stycznia 1947 r. był zastępcą prezesa IV Zarządu Głównego WiN, ppłk. Łukasza Cieplińskiego. Podczas pobytu w Żninie na Kujawach, 5 grudnia 1947 r. został aresztowany przez bezpiekę i przewieziony do Warszawy. Bezskutecznie nakłaniano go do objęcia funkcji prezesa w V pozorowanym Zarządzie Głównym WiN. Przeszedł okrutne śledztwo, podczas którego wybito mu zęby. W październiku 1950 r., podczas pokazowego procesu IV Zarządu Głównego WiN, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na 4-krotną karę śmierci. Orzekał zespół sędziowski w składzie: ppłk Aleksander Warecki - przewodniczący oraz dwaj sędziowie: mjr Zbigniew Furtak i mjr Władysław Tryliński. Oskarżał ppłk Jerzy Tramer. 1 marca 1951 r. mjr Adam Lazarowicz został zamordowany w więzieniu mokotowskim strzałem w tył głowy wraz z ppłk. Łukaszem Cieplińskim i pięcioma innymi współpracownikami: Karolem Chmielem, Mieczysławem Kawalcem, Franciszkiem Błażejem, Józefem Batorym, Ludwikiem Kubikiem oraz Józefem Rzepką. Ich miejsce pochówku pozostaje nieznane. W 1992 r. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie unieważnił wyrok z 1951 r., uznając, że działalność mjr. Lazarowicza miała na celu odzyskanie przez Polskę niepodległości. W 2010 r., wraz z trójką innych oficerów straconych tego samego dnia co on, Józefem Batorym, Franciszkiem Błażejem i Mieczysławem Kawalcem, został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Symboliczny grób ppłk. Adama Lazarowicza znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, jak również na Cmentarzu Wojskowym w Dębicy. Źródło: muzeum-ak.pl, fot. IPN

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną