Ćwierć wieku temu zmarł dowódca Brygady Świętokrzyskiej

0
0
0
/

W maju 1945 r., dowodzący Brygadą Świętokrzyską płk Antoni Szacki „Bohun”, wyzwolił na jej czele niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet. 5 lat później, władze PRL zarzucając mu kolaborację, zażądały jego ekstradycji, a następnie próbowały porwać... Antoni Szacki urodził się 1 marca 1902 r. w Wilnie w rodzinie inteligenckiej. Za udział ojca w ruchu rewolucyjnym 1905 r. cała rodzina zesłana została na Syberię. Po jego śmierci w 1910 r. rodzina przeniosła się do Charkowa, gdzie uczęszczał do gimnazjum. W 1919 r. przyjechał do Warszawy, by rok później wstąpić na ochotnika do Wojska Polskiego. Przydzielono go do 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W czasie wojny polsko-bolszewickiej został ranny i dostał się do niewoli, z której został uwolniony dopiero w marcu 1921 r. Po odzyskaniu wolności powrócił do stolicy, w 1923 r. zdał egzamin dojrzałości i podjął studia na Politechnice Warszawskiej. Rok później zrezygnował z nauki i wstąpił do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Warszawie. Jako jej uczeń brał udział w walkach podczas zamachu majowego 1926 r., występując przeciwko piłsudczykom, w których trakcie został ranny. W 1927 r. został skierowany do 76. Pułku Piechoty w Grodnie, w którym służył do września 1939 r. Był dowódcą plutonu w szkole podoficerskiej pułku, potem pełnił straż w dowództwie pułku, jako oficer uzbrojenia, jako oficer ewidencji personalnej j jako adiutant pułku. Od wiosny 1930 r. pełnił samodzielne stanowisko dowódcy kompanii rekruckiej, gdzie wychowywał i szkolił młodych żołnierzy. Na początku kampanii wrześniowej trafił do Armii Prusy jako oficer sztabowy. Po jej rozbiciu przez wojska niemieckie znalazł się we Lwowie. Tutaj został wzięty do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i przedostał się do Krakowa, by ostatecznie osiąść w Zagnańsku w pow. kieleckim. W 1940 r. wstąpił do Związku Jaszczurczego i rozpoczął pracę organizacyjno-szkoleniową w okolicach Zagnańska. Prowadził wykłady dotyczące taktyki piechoty, nauki o broni, terenoznawstwa, pisania meldunków, wydawania rozkazów bojowych czy czytania gazet podziemnych. Dodatkowo wykładał matematykę i fizykę na tajnych kompletach licealnych. Wiosną 1942 r. został szefem sztabu Okręgu Wojskowego V (Kielecko – Radomskiego) ZJ. Po przystąpieniu do Narodowych Sił Zbrojnych, gdzie stanął na czele sztabu Okręgu V Kielce. W sierpniu 1944 r. objął dowództwo nowo powstałej Brygady Świętokrzyskiej, która walczyła z oddziałami komunistycznymi i sowieckimi, chroniąc ludność przed morderstwami i grabieżami oraz represjami i pacyfikacjami prowadzonymi przez oddziały niemieckie. Do ważniejszych bitew należą starcia pod Zagnańskiem 28 sierpnia i pod Cacowem 20 września  1944 r. Brygada, która wycofywała się w kierunku południowo-zachodnim przed Armią Czerwoną, 6 maja 1945 r. wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holisovie pod Pilznem, ratując przed śmiercią ponad 1000 więźniarek. Następnie połączyła się z siłami amerykańskimi dowodzonymi przez gen. Pattona. Po przekształceniu brygady w kompanie wartownicze Szacki zakończył karierę wojskową i osiadł w Niemczech, a następnie we Francji. W 1950 r. władze PRL wystąpiły do władz francuskich z wnioskiem o ekstradycję jego osoby, oskarżając go o kolaborację. W sierpniu 1950 r. w Tuluzie odbył się proces przed sądem francuskim, który całkowicie uniewinnił płk. Szackiego od stawianych zarzutów i odmówił wydania go i innych żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej władzom komunistycznym w Polsce. Do odrzucenia wniosku przyczyniły się m.in. świadectwa żydowskich więźniarek z obozu Holisov, które zaświadczyły przed sądem, że Szacki jako dowódca Brygady Świętokrzyskiej uratował im życie. Po fiasku starań o ekstradycję komuniści podjęli nieudaną próbę porwania Szackiego. W 1956 r. Antoni Szacki opuścił Francję i zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Pracował w wielkiej firmie hodowli róż, utrzymując również stosunki kolegami z Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Zmarł 2 lipca 1992 r. w Costa Mesa w Kalifornii. Po 1992 r. został w III RP odznaczony Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego. Był autorem książki „Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej”, w której oprócz losów dowodzonego przez siebie oddziału krytycznie ocenił organizatorów powstania warszawskiego, jak i jego bilans końcowy. Źródło: nsz.com.pl, wmeritum.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną