75 lat temu powstała Służba Cywilna Narodu

0
0
0
/

Założona we wrześniu 1942 r. organizacja stanowiła zaplecze ideowo-polityczne utworzonych w tym samym czasie Narodowych Sił Zbrojnych. Jesienią 1939 r. działacze przedwojennego ONR, czyli tzw. Grupa Szańca, przystąpili do tworzenia konspiracji antyniemieckiej. W połowie października powoła­li oni Organizację Wojskową Związek Jaszczurczy, na której czele stanął ppor. rez. Władysław Marcinkowski ps. „Jaxa”. Na początku 1940 r. Grupa Szańca powołała pion spraw cywilnych zwa­ny Komisariatem Cywilnym. Jego zadaniem było przygotowanie tez programowych w dzie­dzinach społecznych i gospodarczych, a także opracowanie zasad objęcia admi­nistracji państwowej po wojnie. Po rozłamie w Narodowej Organizacji Wojskowej na tle scalenia z Armią Krajową, w połączeniu ze Związkiem Jaszczurczym i innymi mniejszymi organizacjami konspiracyjnymi o charakterze narodowym, we wrześniu 1942 r. powstały Narodowe Siły Zbrojne. Jednocześnie Komisariat Cywilny przekształcił się w Służbę Cy­wilną Narodu, która kontynuowała jego zadania. Do składu SCN dołączyli wówczas secesjoniści ze Stronnictwa Narodowego. Na jej czele jako kierownik stanął przedwojenny oenerowiec dr Kazimierz Gluziński. Od 1943 r. polityczny organ zwierzchni nad SCN i NSZ stanowiła Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna. Podstawową komórką SCN był wydział. Merytorycznie pokrewne wydziały łączyły się w tzw. grupy: gospodarczą, wychowania narodowego, techniczną i prawno-administracyjną. Trzy wydziały: organizacyjny, zdrowia i społeczny podlegały bezpośrednio kierow­nikowi SCN. Działalność SCN skupiona była głównie w Warszawie. Posiadała także delegatury terenowe w Kielcach, Krakowie, Lublinie, Lwowie oraz na Śląsku i Pomorzu-Mazurach. Podstawą działania administracji był powiat. W jej składzie pracowało kilka tysięcy specjalistów z różnych dziedzin życia politycznego, społecznego i gospodarczego, niekoniecznie związanych z obozem narodowym. Organem prasowym było pismo „W Służbie Narodu”. W programie ideowo-politycznym SCN opowiadała się m.in. za odbudową niepodległego państwa polskiego w przedwojennych granicach, ale z nową granicą zachodnią przesuniętą na linię Odry i Nysy Łużyckiej, utworzeniem Katolickiego Państwa Narodu Polskiego oraz solidaryzmem narodowym przeciwstawianym podziałom klasowym. Na ziemiach odzyskanych plany zakładały m.in. eliminację administracji niemieckiej oraz likwidację skutków germanizacji. W ramach działania bezpośredniego zajmowano się bieżącymi zagadnieniami czasu okupacji - tajnym szkolnictwem oraz przygotowywaniem kadr dla administracji państwowej i samorządowej, policji, przemysłu, na wypadek zakończenia wojny. Działalność SCN zaczęła słabnąć wraz ze wkroczeniem Armii Czerwonej w 1944 r. Po zawarciu w marcu 1944 r. umowy scaleniowej między NSZ z AK ustała całkowicie. Źródło: Zbigniew Gnat-Wieteska, „Niepodległość i Pamięć” nr 26, 2007

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną