W roku 1966 w Polsce zapanowało wielkie zamieszanie wynikające z "dwóch opcji" świętowania tysiąclecia chrztu Polski. Z jednej strony komunistyczne władze proponowały Polakom udział w uroczystościach z okazji tysiąclecia państwa polskiego, z drugiej  Kościół namawiał do obchodzenia tysięcznej rocznicy chrztu Polski. W rzeczywistości jednak początki państwowości Polan sięgają dalej. Sam Mieszko I jest postacią dość tajemniczą, gdyż wciąż trwają spory kim był i jak się nazywał. Niektórzy na przykład uważają, że książe Polan był wikingiem. Nota bene ta teoria była elementem rasistowskiej polityki III Rzeszy względem Polaków, gdyż tamtejsi uczeni głosili tezę, że Słowianie nie posiadają zdolności państwotwórczych i ich pierwszy władca był właśnie wikingiem! Obecnie uczeni skłaniają się jednak ku tezie, że Mieszko był Słowianiniem, niewykluczone jednak, że korzystał z usług wikińskich (uwaga,neologizm!) najemników. Podobnych problemów dostarcza jego imię zapisywane w różnych źródłach  inaczej, na przykład Mieszek czy Mysko. Być może Mieszko było tylko zdrobnieniem, a władca naprawdę nazywał się Mieczysław? Istnieje też teoria, że Mieszko było imieniem pogańskim księcia, zaś na chrzcie przyjął imię Dagobert. Wcześniej wspomniałem jednak, że państwo Polan nie miało swego początku w 966 roku. Zastanówmy się: Mieszko objął rządy około 960 nad obszarami należącymi co najmniej do Polan i Goplan, być może też w jakimś stopniu z Mazowszem i Pomorzem. Z pewnością nie były to ziemie, którymi mogłoby panować plemię w jakiś sposób nie tworzące organizmu państwowego. Różne źródła podają początki państwowości Polan od ok.850 roku po pierwszą ćwierć X wieku. Pamiętajmy też, że swego czasu plemię Wiślan stanowiło sporą potęgę na ziemiach dzisiejszej Polski. Uważa się, że tworzyli oni struktury ponadplemienne, a nawet  - tu zdania są podzielone - państwo, które powstało mniej więcej wtedy, kiedy państwo Polan. Państwo Wiślan jednak z pewnością nie dało początku Polsce, gdyż z czasem przestało istnieć. Początki polskiej państwowości są wciąż owiane tajemnicą. Gdzie leży różnica między związkiem ponadplemiennym a państwem? Kim był Mieszko? Czy Piast Kołodziej istniał naprawdę? Jak to było z Popielem - to wszystko czeka na wyjaśnienie. Czy kiedyś je poznamy? Czas pokaże.