Polacy w Finlandii na straży polskiej kultury, tradycji, języka oraz więzi międzypokoleniowej

Zjednoczenie Polskie w Helsinkach zostało założone 3 kwietnia 1917 przez wąskie wówczas grono cywili pochodzenia polskiego oraz kilkutysięczną grupę polskich oficerów i żołnierzy służących w armii carskiej stacjonującej wówczas w Helsinkach.  Jego celem  jest pielęgnowanie polskiej kultury, tradycji, obyczajów oraz wartości historycznych w języku polskim  i przekazywanie ich młodszym pokoleniom, a także utrzymanie łączności pomiędzy Polakami osiadłymi w Helsinkach i całej Finlandii.. Zjednoczenie skupia Polaków mieszkających na terenie Finlandii Finów sympatyzujących z Polską. Na początku jego  działalność ograniczała się jedynie do udzielania pomocy repatriantom. Od lipca 1917 roku zaczęły się cykle spotkań. Wystawiano przedstawienia teatralne w Domu Polskim, uruchomiono bibliotekę i czytelnię, organizowano odczyty oraz zebrania dyskusyjne. Do czasu otwarcia Poselstwa Rzeczypospolitej w 1919 roku Zjednoczenie Polskie było jedyną oficjalną instytucją - urzędem reprezentującym interesy Polaków na terenie Finlandii, zaś legitymacje Zjednoczenia pełniły rolę paszportów. W 1918 roku Finlandię opuściło powracając do wolnej Polski ok. 2 tysiące Polaków. Zjednoczenie Polskie w Helsinkach rozwinęło następnie  systematyczną i wzbogaconą o nowe treści działalność, organizując m.in. kursy języka polskiego dla młodszego pokolenia Polaków oraz odczyty na temat historii Polski. Interesujące formy pracy a także miła atmosfera przyciągały na zebrania nie tylko członków Polonii, lecz także Finów sympatyzujących z Polakami. Latem 1934 roku 12-osobowa delegacja Polonii fińskiej  uczestniczyła w Polsce w Kongresie "Światpolu".  Przy Zjednoczeniu działał ponadto teatr amatorski, który wystawił m.in. operetkę "Wiesław, czyli wesele krakowskie" według Kazimierza Brodzińskiego. Wybuch  II wojny światowej wstrząsnął również Polonią fińską. Członkowie Zjednoczenia przeprowadzili we wrześniu 1939 roku zbiórkę pieniędzy na pomoc medyczną. Udzielili też pomocy uciekinierom z Polski. Wojna sowiecko - fińska  przerwała pracę Zjednoczenia. Wkrótce jednak podjęto, skromną wprawdzie ale pokrzepiającą ducha działalność - szczególnie podczas spotkań po Mszy św. odprawiane przez wielkiego przyjaciela Polaków -  ks. Adolfa Carlinga.  Ponowny wybuch wojny w Finlandii w 1941 roku przerwał znów prace Zjednoczenia aż do restytucji, która  nastąpiła w 1946 roku. Środowisko polskie nawiązało wówczas został pierwszy oficjalny kontakt z nową placówką poselstwa PRL. Nową siedziba Zjednoczenia mieściła się  przy ulicy Päivärinnankatu 3 -tam też uroczyście obchodzono święta narodowe i kościelne. Bibliotekę powiększono, zorganizowano  lekcje języka polskiego oraz koło aktywnych   kobiet. Ponownie  odprawiane były nabożeństwa polskie w kaplicy biskupiej. Różnica poglądów na istotne sprawy polityczne (np. wymóg powieszenia portretu Stalina) spowodowała rozłam pomiędzy Zjednoczeniem a Ambasada PRL, skutkiem czego zebrania odbywały się przez dłuższy czas tylko po domach. W latach 70-tych l powstało pismo polonijne, a nowe  pokolenie polskiej emigracji wniosło znaczne ożywienie w działalność Zjednoczenia.  W roku 1976 odnowiony został kontakt z Ambasadą PRL w Helsinkach, a następnie ze Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" w Warszawie. W latach 80-tych obok spotkań towarzyskich organizowano projekcje współczesnych filmów polskich, pikniki poza miastem, odczyty, loterie fantowe oraz zniżkowe wyjazdy do Polski. Mocno uaktywniły się po raz kolejny kobiety. Po ogłoszeniu w Polsce stanu wojennego członkowie Zjednoczenia zorganizowali na początku 1982 roku pomoc dla rodaków w kraju, zbierając środki medyczne i odzież. Z inicjatywy Zjednoczenie wysłano list protestacyjny do  Jaruzelskiego. Począwszy od 1994 roku z okazji 11 listopada Zjednoczenie organizuje w  kościele  Temppeliaukion Kirkko   koncerty z udziałem młodych solistów z Polski.Z początkiem lat 80-tych  zaczęła działać szkółka języka polskiego dla dzieci w wieku przedszkolnym, prowadzona z dużym zaangażowaniem przez Siostry Urszulanki. Zjednoczenie Polskie w Helsingforsiedii od  2002  jest członkiem Rady Polonii świata. W 1999 roku powstały strony Internetowe Zjednoczenia oraz rozpoczęto wydawanie nowej gazetki polonijnej pod nazwą "Nasz Biuletyn". W dniu 11.2.2018 o godzinie 17:00 w Katedrze św. Henryka przy Puistonkatu 1  odbędzie się walne zebranie Zjednoczenia Polskiego w Helsinkach.   Źródło: polonia-finlandia.fi