Generał brygady Wojska Polskiego, organizator i dowódca Kedywu, zastępca Komendanta Głównego AK. Jesienią 1950 r. został oskarżony przez prokurator Helenę Wolińską o wydawanie rozkazów likwidowania partyzantów radzieckich. Pomimo tortur odmówił współpracy z bezpieką. Jego życiorys to opowieść o prawdziwym patriocie, który całe życie poświęcił walce o niepodległość i suwerenny byt Rzeczypospolitej Polskiej. August Emil Fieldorf urodził się 20 marca 1895 r. w Krakowie jako syn Andrzeja, maszynisty kolejowego. Tam ukończył szkołę męską im. św. Mikołaja, a następnie I Męskie Seminarium. W 1910 r. wstąpił do Strzelca, którego pełnoprawnym członkiem został w 1912 r. Ukończył w nim szkołę podoficerską. W sierpniu 1914 r. wyruszył na front rosyjski jako zastępca dowódcy plutonu w I Brygadzie Legionów Józefa Piłsudskiego. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austro-węgierskiej i posłany na front włoski. Zdezerterował i w sierpniu 1918 r. zgłosił się do Polskiej Organizacji Wojskowej w Krakowie. Uczestniczył w zmaganiach o odrodzenie Rzeczypospolitej i w bojach o jej granice. Rozbrajał Austriaków, walczył z Ukraińcami o Przemyśl i Lwów, a potem z bolszewikami o Wilno i Dyneburg. W końcu 1919 r. został oficerem zawodowym, w 1921 r. otrzymał awans na stopień kapitana. W 1922 r. skierowano go na roczny kurs Szkoły Podchorążych w Warszawie. W 1928 r. został awansowany na majora i przeniesiony do służby w 1. Pułku Piechoty Legionów na stanowisku dowódcy batalionu. W 1935 r. powierzono mu dowództwo Samodzielnego baonu Korpusu Ochrony Pogranicza „Troki”, rok później został awansowany do stopnia podpułkownika. W 1938 r. powierzono mu dowodzenie 51. Pułkiem Strzelców Kresowych w Brzeżanach. Podczas kampanii wrześniowej walczył na czele swojego pułku w ramach 12. Tarnopolskiej Dywizji Piechoty. Po jej rozbiciu przedarł się do Krakowa. W październiku, podczas próby przedostania się do Francji, został internowany na Słowacji, skąd uciekł. Przedostał się do Francji, gdzie w paryskich koszarach ukończył kursy sztabowe i w maju 1940 r. został awansowany na stopień pułkownika. We wrześniu 1940 r. jako pierwszy emisariusz od czasu wybuchu wojny na Zachodzie został przerzucony do kraju. W konspiracji działał pod pseudonimem „Nil”, wykonując różne misje i zadania. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki Zbrojnej, od jesieni 1941 r. do sierpnia 1942 r. był komendantem Obszaru II Białostockiego ZWZ-AK. Następnie dowodził nową, elitarną organizacją bojową Kierownictwo Dywersji „Kedyw” KG AK. Od połowy 1943 r. przygotowywał na okres okupacji sowieckiej odrębną strukturę tajnej organizacji „Niepodległość” (NIE). We wrześniu 1944 r. został awansowany na stopień generała brygady. Od października 1944 r. pełnił funkcję zastępcy dowódcy Armii Krajowej, do momentu jej rozwiązania w styczniu 1945 r. 7 marca 1945 r. w Milanówku, pod przybranym nazwiskiem Walenty Gdanicki, został aresztowany przez NKWD i nierozpoznany został zesłany do obozu pracy na Uralu. Przebywał w różnych łagrach, gdzie ciężko chorował. W październiku 1947 r. został zwolniony i powrócił do kraju. Osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej, ostatecznie zamieszkał Łodzi. Nie prowadził wówczas żadnej działalności konspiracyjnej. W związku z ogłoszoną amnestią w lutym 1948 r. ujawnił się przed Rejonową Komendą Uzupełnień w Łodzi. 10 listopada 1950 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy bezpieki w Łodzi. Przewieziono go do Warszawy i osadzono w areszcie śledczym MBP przy ul. Koszykowej, następnie trafił do więzienia mokotowskiego przy ul. Rakowieckiej. Został oskarżony przez prokurator Helenę Wolińską o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Śledztwo wszczęto 20 grudnia, intensywne przesłuchania trwały do 30 lipca 1951 r. Pomimo tortur gen. Fieldorf odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa. Po sfingowanym procesie, w którym przedstawiono wymuszone w śledztwie poprzez tortury zeznania jego podwładnych, gen. Fieldorf został 16 kwietnia 1952 r. skazany w Sądzie Wojewódzkim dla m. st. Warszawy przez sędzię Marię Gurowską na karę śmierci przez powieszenie. Sąd Najwyższy w rozprawie rewizyjnej zatwierdził ten wyrok. Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski, o które wystąpiła rodzina. 24 lutego 1953 r. gen. August Emil Fieldorf ps. „Nil” został zamordowany przez powieszenie w więzieniu mokotowskim. Ciało potajemnie pochowano w nieznanym do dziś miejscu. W lipcu 1958 r. Prokuratura Generalna umorzyła śledztwo wobec „braku dowodów winy”. Przeszło 30 lat później, w marcu 1989 r., gen. Fieldorf został rehabilitowany - „zarzucanej mu zbrodni nie popełnił”. Śledztwo w sprawie mordu sądowego zostało wszczęte w 1992 r. i objęło wszystkie osoby, które w latach 1950–1952 zaangażowane były w sprawę gen. „Nila”. W jego trakcie okazało się, że podejrzani nie żyją, bądź zmarli w trakcie postępowania. Gen. Fieldorf był wielokrotnie odznaczany, m.in. czterokrotnie Krzyżem Walecznych. W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie Order Orła Białego. Symboliczny grób bohatera znajduje się w Kwaterze na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Dziś przypada 65. rocznica jego śmierci. Źródło: fieldorf.pl Na zdjęciu: Rodzina Fieldorfów, Wilno – lata 20.