Płk Piotr Abakanowicz – oficer NSZ zamęczony w ubeckim więzieniu

0
0
0
/

Lotnik, który uciekł bolszewikom ich własnym samolotem, szef sztabu Narodowych Sił Zbrojnych. Zakończył życie skatowany przez ubeckich oprawców w więzieniu we Wronkach. Dziś mija 70 lat od jego śmierci. Piotr Abakanowicz urodził się 21 czerwca 1890 r. w Warszawie w rodzinie oficera gwardii carskiej. Po ukończeniu gimnazjum w Kijowie w 1909 r. wstąpił do Korpusu Kadetów w Petersburgu, a następnie w stopniu podporucznika rozpoczął służbę wojskową w Wołyńskim Pułku Gwardii. Po wybuchu I wojny światowej walczył na terenie Prus Wschodnich. W sierpniu 1916 r. na własną prośbę został przeniesiony do lotnictwa. Po ukończeniu Wojennej Szkoły Pilotów wysłano go do Anglii, gdzie brał udział w kursie dla pilotów instruktorów. Na początku 1918 r. zgłosił się do służby w I Korpusie Polskim w Rosji. Początkowo otrzymał przydział do piechoty, później był dowódcą eskadry samolotów  („Awiacja I Korpusu Polskiego”). Brał udział w walkach z bolszewikami. Podczas próby przedostania się Francji został aresztowany przez patrol czerwonoarmistów. Warunkiem zwolnienia, na który przystał, było wstąpienie do lotnictwa bolszewickiego. Podczas jednego z lotów na początku maja 1920 r. odłączył się od eskadry i zbiegł do Polski. Po przeprowadzonym dochodzeniu polski Oficerski Trybunał Orzekający uwolnił go od zarzutów dobrowolnej współpracy z armią radziecką. W czerwcu 1921 r. rozpoczął służbę w polskim lotnictwie w stopniu pułkownika. Był instruktorem w Wyższej Szkole Lotniczej w Poznaniu, a następnie komendantem Wyższej Szkoły Lotniczej w Grudziądzu. W 1921 r. został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. W latach 1922-1930 służył na stanowiskach dowódczych w różnych pułkach lotniczych w Toruniu, Poznaniu i Lidzie. W 1930 r. został przeniesiony do rezerwy z powodów zdrowotnych, jednak faktyczną przyczyną tej decyzji miał być jego krytyczny stosunek do polityki władz sanacyjnych wobec lotnictwa. Podczas II wojny światowej włączył się w działalność polskiego podziemia konspiracyjnego w szeregach Związku Walki Zbrojnej, a od 1944 r. - Narodowych Sił Zbrojnych, używał pseudonimów „Barski”, „Grządziel”. Po rozłamie w organizacji na tle scalenia z Armią Krajową pozostał w szeregach NSZ. Od maja 1944 r. przebywał w Warszawie, od czerwca był komendantem Okręgu VI NSZ. W czasie powstania warszawskiego pełnił funkcję szefa sztabu 2. Dywizji Piechoty NSZ, organizował obronę przeciwlotniczą. Ze stolicy wyszedł wraz z ludnością cywilną. Od października 1944 r. stał na czele sztabu Komendy Głównej NSZ. W styczniu 1945 r. otrzymał awans do stopnia pułkownika oraz funkcję komendanta Obszaru Południe NSZ. W październiku 1945 r. aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, trafił do więzienia mokotowskiego. Rok później Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na karę śmierci, która została zamieniona na dożywotnie więzienie. Po amnestii z 1947 r. wyrok zmniejszono do 15 lat więzienia. Płk Piotr Abakanowicz zmarł 1 czerwca 1948 r. w więzieniu we Wronkach tuż po tym, jak został skatowany przez funkcjonariusza aparatu bezpieczeństwa. Inne źródła mówią o samobójstwie. W 1991 r. jego prochy zostały ekshumowane z kwater więziennych cmentarza we Wronkach i uroczyści pochowane na warszawskich Powązkach w asyście Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Płk Abakanowicz został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego. Źródło: nsz.com.pl, fot. 1944.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną