Dziś kilka słów o tłumaczonej z języka francuskiego książce, która jest owocem refleksji nad europejskim wymiarem imperium Karolingów. Poszukajmy jednak różnych kontekstów. Poza granicami Polski często dzieli się średniowiecze na dwie epoki: mroczne wieki (dark ages) oraz wieki średnie/średniowiecze (middle ages). "Mroczne wieki" to okres, z którym niektórzy łączą wszystkie negatywne stereotypy wiązane ze średniowieczem: wypaczenie idei religii, zacofanie, brud, zabobonność zamiast zdrowego rozsądku. Okres ten kończy się, gdy nastają wieki średnie, Europa stabilizuje się po kilkuset latach niepokojów po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, dziedzictwo i osiągnięcia starożytności zostały przywrócone dzięki Kościołowi, rozwijały się nauki i technologia. Okres między starożytnością a nowożytnością ma więc dwa oblicza ( tak naprawdę każdy inny) i nie sposób postrzegać go jedynie jako czasów ciemnoty i zacofania - były to czasy o wiele bardziej złożone i mimo ich cieni nie brakowało też blasków. Geneviève Bürher-Tierry  - autorka ,,Imperium Karola Wielkiego" skupia się na okresie, w którym mroczne wieki stawały się średnimi. Zaczęły tworzyć się nowe państwa, a metody władzy Karola Wielkiego miały wpływ na wielu przyszłych władców. Także pierwsi Piastowie rządzili na wzór Karola Wielkiego. Geneviève Bürher-Tierry przedstawia  też  blaski oraz cienie karolińskiej kultury europejskiej ( co rzutuje z pewnością na współczesne francuskie spojrzenie na na stan naszej cywilizacji). Omawia rolę chrześcijaństwa, arystokracji oraz ówczesnych struktur społeczno-ekonomicznych, ówczesnych elit politycznych, Trzeba zauważyć, że Bürher-Tierry patrzy na ten okres w dość nietypowy sposób, który wielu Polakom przypadnie do gustu: jako na swoiste jednoczenie Europy, a przynajmniej sporej jej części,  co można by uznać za  projekcję  idei, która ponad 1000 lat później doprowadziła do powstania Unii Europejskiej. Karol Wielki, najsłynniejszy z królów dynastii karolińskiej, uważany jest za jednego z prekursorów  -choć także  łaskawym okiem patrzył na szkolnictwo i mecenat sztuki - tu jednak  jego zasługi zostały "zamknięte" w niezbyt obszerny przewodniki. Rządy Karola Wielkiego są tematem tylko jednego z jedenastu rozdziałów - reszta opowiada o innych monarchach i tematach związanych z monarchią karolińską.W tekście znajdują się ramki z niewielkimi artykułami dotyczącymi tematów pobocznych - nieco kojarzących się z bardziej rozbudowanymi podpisami pod ilustracjami w książkach historycznych dla dzieci i młodzieży. Całość dopełnia słowniczek pojęć, drzewo genealogiczne oraz mapy. We wrześniowy wieczór lektur historycznych sięgam też po książkę poświęconą pierwszemu koronowanemu królowi polskiemu. Bolesław Chrobry nie jest  zazwyczaj oceniany jednoznacznie (choć bądźmy szczerzy, ile postaci historycznych ocenianych jest jednoznacznie?). Jedni uważają go za świetnego wodza, być może jednego z największych w dziejach Polski, zręcznego polityka, którego starania doprowadziły na przekór przeciwnościom losu do uzyskania królewskiej korony - nawet, jeśli Chrobry nacieszył się nią tylko przez dwa miesiące. Inni zwracają jednak uwagę na to, że Chrobry był bardziej wodzem niż monarchą, toczył wiele wojen, niejednokrotnie na wielu frontach równocześnie doprowadzając do pauperyzacji społeczeństwa i tego, że państwo Piastów zaczęło być nienawidzone przez sąsiadów za swoją (zbyt) agresywną politykę co tylko przysporzyło kłopotów jego następcy, Mieszkowi II. Z drugiej strony to właśnie za czasów Bolesława Chrobrego państwo Piastów przez rok miało w swoich granicach Pragę - jedyny taki przypadek w historii Polski. Nie dziwi więc fakt, że Bolesławowi Chrobremu poświęcono wiele książek, jedną z nich jest ta pod  tytułem ,,Bolesław Chrobry" autorstwa Andrzeja Feliksa Grabskiego. Autor opisuje Bolesława Chrobrego  w kontekście różnorodnych aspektów jego rządów. Choć siłą rzeczy duża część książki skupia się na wojnach Bolesława to i jego polityka zagraniczna jest poruszana na kartach pracy Grabskiego. Pierwszy rozdział przedstawia wydarzenia wcześniejsze, mianowicie pochyla się nad działaniami Mieszka I, a nawet nad narodzinami polskiej państwowości. Warto zauważyć, że autor uważa, że ze względu na trwałość tradycji ustnej to nie ma żadnych podstaw, by powątpiewać w istnienie i rolę w tworzeniu polskiej państwowości przez przodków Mieszka I. Choć autor dostrzega problemy, jakie spowodowały dla państwa ciągłe wojny Bolesława, to władcę ocenia bardzo pozytywnie. Niezależnie od tego czy się z nim zgadzamy czy nie, książkę warto przeczytać, by lepiej poznać syna Mieszka I, wszak  okres rządów Bolesława Chrobrego (992-1025) to czasy centralizacji państwa oraz zdecydowanej polityki zagranicznej. Jak twierdzi bowiem Michel Foucault "Ani władza nie może być praktykowana bez wiedzy, ani wiedza nie może nie płodzić władzy". Tym bardziej zgłębiajmy losy i decyzje wielkich|! "Imperium Karola Wielkiego" Geneviève Bührer-Thierry Tłumaczenie: Beata Spieralska Wydawnictwo: Bellona *** "Bolesław Chrobry 967 - 1025" Andrzej Feliks Grabski Seria: Bitwy Kampanie Dowódcy Wydawnictwo: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej