Działacze narodowi byli nie tylko tępieni bezwzględnie przez nazistowskie Niemcy, ale również przez Rosję sowiecką i ich kolaborantów w Polsce. Za kontakty ze Stronnictwem Narodowym w Londynie, czyli „szpiegostwo”, Augustyn Kania został skazany przez stalinowski sąd na karę śmierci.

Augustyn Kania urodził się 22 sierpnia 1919 r. w Mikuszowicach Śląskich, mieszkał w Krakowie. W okresie okupacji niemieckiej przebywał w Bielsku-Białej.

W 1944 r. był dowódcą drużyny a następnie plutonu w Narodowej Organizacji Wojskowej. W październiku tego roku stanął na czele reaktywowanej przedwojennej organizacji Młodzież Wielkiej Polski, podlegającej Stronnictwu Narodowemu. Kierował dzielnicą podhalańską obejmującą powiaty Bielsko-Biała i Żywiec, a następnie śląsko-dąbrowską. Używał pseudonimów „Witulski” i „Bystrzycki”.

Ujawnił się w kwietniu 1947 r. przed komisją amnestyjną, ale po pewnym czasie powrócił do działalności konspiracyjnej. W drugiej połowie 1948 r. rozpoczął korespondencję z członkami emigracyjnej Rady Politycznej. Obserwowany przez Urząd Bezpieczeństwa ukrywał się w Wieprzu w powiecie wadowickim.

Podczas próby przedostania się na Zachód został zatrzymany w Częstochowie przez agentów bezpieki. Wraz z nim aresztowano całą jego rodzinę. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo oraz kontakty ze Stronnictwem Narodowym w Londynie.

24 września 1953 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał Augustyna Kanię na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy utrzymał wyrok w mocy, a Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski.

Augustyn Kania został stracony 9 lutego 1954 r.

Paweł Brojek
źródło: Tadeusz Swat, „...Przed Bogiem i historią”. Księga ofiar komunistycznego reżimu w Polsce lat 1944–1956. Mazowsze, Warszawa 2003


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.