Mało kto wie, że podczas II wojny światowej polscy strażacy mieli swój własną organizację konspiracyjną - Strażacki Ruch Oporu „Skała”. Jeden z jej organizatorów, kpt. Stanisław Gieysztor, został zamordowany w Auschwitz w listopadzie 1940 r.

Przyszedł na świat 15 września 1891 r. w Warszawie. Uczęszczał do gimnazjum im. Jana Zamoyskiego, działał wówczas w tajnych organizacjach szkolnych, m.in. w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Od 1908 r. studiował w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie, a od 1911 r. w Instytucie Elektrotechniczno-Mechanicznym w Nancy we Francji.

W 1914 r. powrócił do Polski. Po wybuchu I wojny światowej znalazł się w szeregach 1. Kompanii Kadrowej. Później walczył w Legionach Polskich, był też członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 r. został naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Janowie Lubelskim.

Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako oficer artylerii. W latach 1922-1925 pełnił obowiązki komendanta Wojskowej Straży Pożarnej w 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów w Kielcach. W 1935 r. przeszedł do rezerwy.

Z początkiem 1939 r. objął stanowisko komendanta Warszawskiej Straży Ogniowej. Podczas kampanii wrześniowej kierował obroną przeciwpożarową stolicy, wchodząc w skład biura Komisarza Cywilnego Obrony Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Został za to odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

W grudniu 1939 r. współtworzył Strażacki Ruch Oporu „Skała”, zostając zastępcą komendanta organizacji. Jej członkowie prowadzili działalność dywersyjno–sabotażową, wywiadowczą, przeprowadzali szkolenia wojskowe oraz kolportowali podziemne pisma i ulotki. Organizacja objęła swoim zasięgiem większość jednostek straży pożarnej zarówno pod okupacją niemiecką, jak też sowiecką.

W 1940 r. kpt. Stanisław Gieysztor został aresztowany przez gestapo i osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Zginął w listopadzie tego roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach.

opr. Paweł Brojek
Źródło i fot.: straz.gov.pl

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.