70. rocznica mordu sądowego na ostatnim prezesie Zrzeszenia WiN w Rzeszowie

0
0
0
/ IPN

Władysław Koba pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych, był harcerzem, oficerem Legionów i uczestnikiem kampanii wrześniowej. Jako dowódca plutonu dywersyjnego AK przeprowadził wiele akcji zbrojnych przeciw okupantowi. Po wojnie działał w strukturach antykomunistycznych, za co został skazany na śmierć.

Władysław Koba urodził się 8 stycznia 1914 r. w Jarosławiu na Podkarpaciu, w rodzinie kupieckiej kultywującej tradycje patriotyczne. Uczęszczał do II Gimnazjum im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu, działał w harcerstwie.

W 1932 r. zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Ukończył ją w 1935 r. z 9. lokatą, po czym został skierowany jako oficer do 3 Pułku Piechoty Legionów stacjonującego w jego rodzinnym mieście.

W szeregach tego pułku, jako dowódca kompanii, uczestniczył w kampanii wrześniowej. Brał udział w obronie Twierdzy Modlin. Za męstwo został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji twierdzy został osadzony w obozie jenieckim Soldau, z którego zwolniono go z obowiązkiem meldowania się u władz niemieckich w miejscu zamieszkania.

W marcu 1940 r. podjął działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej w Obwodzie Jarosław. W 1943 r. został dowódcą plutonu dywersyjnego Komendy Obwodu AK i od tego momentu kierował wszystkimi akcjami dywersyjnymi na tym terenie.

Poszukiwany przez gestapo, w maju 1944 r. został skierowany do zgrupowania partyzanckiego „Prokop”, działającego w kompleksie leśnym w okolicach Leżajska. Po wkroczeniu Sowietów na Rzeszowszczyznę pod koniec lipca tego roku jako zagrożony aresztowaniem ukrywał się. Z początkiem września jego oddział został rozwiązany.

Jesienią 1944 r. został przeniesiony do Obwodu AK Przemyśl, w styczniu 1945 r. objął funkcję adiutanta w Komendzie Obwodu. Po rozwiązaniu AK pełnił funkcję Komendanta Obwodu Przemyśl organizacji „NIE”, a po jej rozwiązaniu Delegatury Sił Zbrojnych. W ramach DSZ organizował oddziały zbrojne „Samoobrony”, broniące ludność polską przed atakami ze strony UPA.

Po utworzeniu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość od listopada 1945 r. był zastępcą kierownika Rejonu WiN Przemyśl („Wschód”), a od początku 1946 r. kierownikiem Rady WiN Przemyśl. W październiku 1946 r. został przeniesiony do Komendy Rzeszowskiego Okręgu WiN, gdzie był zastępcą jego prezesa. W maju 1947 r. został ostatnim prezesem rzeszowskiego WiN.

Aresztowany 26 września 1947 r. przez funkcjonariuszy rzeszowskiego UB, był torturowany podczas śledztwa. W październiku 1948 r. Woskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie skazał go na karę śmierci.

Wyrok wykonano 31 stycznia 1949 r. na Zamku Lubomirskich. Ciało pogrzebano potajemnie w zbiorowej mogile na cmentarzu w rzeszowskiej dzielnicy Zwięczyca. O prawdopodobnym miejscu pochówku rodzina dowiedziała się nieoficjalnie dopiero po latach.

W 1992 r. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego unieważnił wyrok WSR w Rzeszowie. W 2015 r. Instytut Pamięci Narodowej przeprowadził badania genetyczne szczątków, które potwierdziły, że należą one do Władysława Koby.

Władysław Koba był wielokrotnie odznaczany. W 2008 r. prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. We wrześniu 2016 r. pośmiertnie awansowany do stopnia majora, spoczął w rodzinnym grobowcu na cmentarzu zasańskim w Przemyślu.

Źródło: IPN

Najnowsze

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną