Stefan Łaszewski - pierwszy wojewoda pomorski w II RP

0
0
0
/ NAC

Był oddanym sprawie polskiej działaczem społecznym i niepodległościowym. Zabiegał o interesy Polaków jako obrońca przed niemieckimi sądami czy poseł w Reichstagu. Mianowany pierwszym wojewodą pomorskim organizował tamtejszą administrację w pionierskich warunkach.

Stefan Łaszewski przyszedł na świat 8 stycznia 1862 r. w Brąchnówku pod Toruniem w rodzinie ziemiańskiej. Pierwsze nauki pobierał w Collegium Marianum w Pelplinie i gimnazjum w Chełmnie, gdzie organizował tajne Towarzystwo Filomatów im. T. Zana.

Następnie studiował prawo we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku. Na tej ostatniej uczelni uzyskał w 1886 r. stopień doktora nauk prawnych w zakresie prawa cywilnego i prawa kanonicznego. Po studiach podjął pracę w aparacie sądowym na Pomorzu, m.in. jako sędzia w Wejherowie.

W 1892 r. osiadł na stałe w Grudziądzu, gdzie prowadził kancelarię adwokacką. Dał się wówczas poznać jako obrońca Polaków przed pruskimi sąsiadami. Jako członek rady parafialnej w Grudziądzu zabiegał o nabożeństwa w języku polskim.

Prowadził ożywioną działalność społeczną i gospodarczą. W latach 1899-1919 był dyrektorem Banku Ludowego. Należał m.in. do Towarzystwa Przemysłowców Polskich, Towarzystwa Czytelni Ludowych, „Sokoła” i elitarnego Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Mocno angażował się również w ruch młodokaszubski.

W 1911 r. został przedstawicielem mniejszości polskiej w niemieckim Reichstagu. W latach 1917-1918 był w nim wiceprezesem Koła Polskiego. Wspierał działania integracyjne rodaków w zaborze pruskim. W czasie I wojny światowej, od 1916 r. należał do tajnego Komitetu Międzypartyjnego w Poznaniu. Pośredniczył w kontaktach z Kołem Politycznym w Lozannie.

Na początku grudnia 1918 r. należał do liderów obradującego w Poznaniu Sejmu Dzielnicowego. Wszedł w skład Naczelnej Rady Ludowej i został jednym z jej komisarzy. Był odpowiedzialny za Prusy Wschodnie i Zachodnie, przez kilka miesięcy kierował Podkomisariatem NRL na Prusy Królewskie w Gdańsku.

Zaangażował się także w powstanie konspiracyjnej Organizacji Wojskowej Pomorza. Działalność ta zaowocowała represjami władz niemieckich i groźbą aresztowania, co spowodowało przeniesienie Łaszewskiego z Gdańska do Poznania.

Dekretem naczelnika państwa z 7 lutego 1919 r. został posłem na Sejm Ustawodawczy. Był bezpartyjnym, ale został członkiem Klubu Parlamentarnego Związku Ludowo-Narodowego. W październiku tego roku otrzymał nominację na stanowisko wojewody pomorskiego.

Zorganizował wówczas Pomorski Urząd Wojewódzki i stworzył podstawy polskiej administracji. Zabiegał m.in. o poprawę warunków bytowych ludności przez podjęcie walki z bezrobociem.

W lipcu 1920 r., wskutek nacisków Narodowej Partii Robotniczej, najsilniejszego wówczas stronnictwa politycznego na Pomorzu, został odwołany ze stanowiska. Jednocześnie nominowano go sędzią Sądu Najwyższego w Warszawie. Dwa lata później objął urząd prezesa Najwyższego Trybunału Administracyjnego.

Stefan Łaszewski zmarł nagle 20 marca 1924 r. w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Pelplinie. Był odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski.

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną