Henryk Lewczuk urodził się 4 lipca 1923 r. w Chełmie w rodzinie kolejarza, uczestnika wojny z bolszewikami. Ukończył szkołę powszechną im. ks. Stanisława Staszica, a następnie 4 klasy Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie.

Brał udział w wojnie obronnej 1939 r., wraz z kolegami ze szkolnej drużyny harcerskiej zorganizował obronę elektrowni miejskiej w swym rodzinnym mieście. Na początku 1941 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, w 1944 r. ukończył tajną szkołę podchorążych AK.

Na przełomie kwietnia i maja 1944 r. został skierowany do oddziału leśnego kpt. Zygmunta Szumowskiego„Sędzimira” wchodzącego w skład odtwarzanego w ramach AK 7 pułku piechoty WP, gdzie jako plutonowy podchorąży stał na czele jednej z drużyn. Brał udział w walkach przeciwko Niemcom w Lasach Parczewskich pod Kolonią Warszawską i Czółnami.

Po rozformowaniu oddziału w połowie sierpnia 1944 r. wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie. Wobec zagrożenia aresztowaniem w marcu 1945 r. zdezerterował i przyłączył się do chełmskiego podziemia niepodległościowego.

Pełnił funkcję komendanta rejonu I Ruchu Oporu AK, obejmującego południową część powiatu chełmskiego. Stworzył liczny, dobrze wyszkolony i uzbrojony oddział, zwany powszechnie od jego pseudonimu oddziałem „Młota”.

Zgrupowanie „Młota” przeprowadziło szereg akcji w obronie ludności miejscowej, prowadząc walki z UB czy wykonując wyroki śmierci na szczególnie aktywnych i szkodliwych  komunistycznych działaczach. Mimo licznych prób ze strony chełmskiego UB przez cały okres funkcjonowania oddziału nie udało się wprowadzić do niego swoich agentów.

We wrześniu 1945 r., już w ramach Zrzeszenia WiN otrzymał nominację na stopień podporucznika. W maju 1946 r. przeprowadził wraz ze swoim oddziałem spektakularną akcję rozbicia więzienia powiatowego UB w Hrubieszowie, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.

W ramach amnestii ujawnił się wraz z oddziałem w marcu 1947 r. Rok później przedostał się na Zachód - po krótkim pobycie w Niemczech osiadł we Francji. Przez lata kierował tam jednym z okręgów polonijnej organizacji młodzieżowej „Ogniwo”.

Po powrocie do Polski w 1992 r. na nowo zaangażował się w działalność polityczną i społeczną – był współorganizatorem Ruchu Odbudowy Polski, był wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego tej partii. Działał w radzie miejskiej Chełma, a następnie w Sejmiku Województwa Lubelskiego.

W 2001 r. został wybrany posłem na Sejm RP IV kadencji, startując z listy LPR. W 2009 r. otrzymał z rąk prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia.

Por. Henryk Lewczuk zmarł 15 czerwca 2009 r. w Chełmie, pochowany został na miejscowym cmentarzu parafialnym.