Skatowany przez Niemców podczas śledztwa
7 czerwca 1944 r. w niemieckim obozie karnym zmarł płk Edmund Effert, oficer Wojska Polskiego, Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowych Sił Zbrojnych.
Edmund Effert urodził się 21 listopada 1889 r. w Koronowie w rodzinie prawnika. Uczęszczał do gimnazjum w Inowrocławiu, następnie odbył roczne przeszkolenie wojskowe w jednym z pułków piechoty armii niemieckiej w stopniu podchorążego.
W czasie I wojny światowej zmobilizowany do armii niemieckiej, walczył na froncie zachodnim. Brał udział w powstaniu wielkopolskim, od czerwca 1919 r. był dowódcą kompanii 3. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Walczył w wojnie z bolszewikami, w grudniu 1919 r. objął dowództwo 3 batalionu 57 pp.
W 1925 r. ukończył kurs kwatermistrzowski, w kolejnych latach był kwatermistrzem w 57 pp. oraz zastępcą dowódcy 20 pp. Od 1929 r. był szefem Rejonowej Komendy Uzupełnień, kolejno w Grodnie i Bydgoszczy. Jesienią 1934 r. został przeniesiony w stan spoczynku.
Działał w organizacjach kombatanckich i wojskowych m.in. w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Uczestniczył w powołaniu Tajnej Organizacji Konspiracyjnej, od maja 1939 r. należał do Korporacji Braterstwa „Czołem Sikorskiemu”.
Podczas kampanii wrześniowej nie został zmobilizowany z powodów politycznych, ale wziął udział w walkach obronnych o stolicę jako ochotnik. Jesienią 1939 r. nawiązał kontakty z Narodową Organizacją Bojową i Wielkopolską Organizacją Wojskową, działał pod pseudonimami „Jan” i „Janusz”.
W czerwcu 1940 r. został aresztowany przez gestapo na podstawie listy proskrypcyjnej. Przez pół roku przebywał w więzieniu, następnie wraz z rodziną został wysiedlony z Poznania do Naramowic.
W marcu 1942 r. z ramienia Narodowej Organizacji Wojskowej został wyznaczony na komendanta miasta Poznania. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych objął funkcję komendanta tej organizacji w Okręgu X (Poznań), posługiwał się wówczas pseudonimem „Stefan Winiarski”.
W listopadzie 1943 r. po zdekonspirowaniu przez agenta ponownie aresztowany przez gestapo, przeszedł ciężkie śledztwo w kilku niemieckich katowniach w Poznaniu. Podczas pobytu w niewoli został awansowany przez dowódcę NSZ do stopnia pułkownika.
Ppłk Edmund Effert zmarł 7 czerwca 1944 r. w obozie karnym w Żabikowie w wyniku obrażeń odniesionych podczas śledztwa. Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
Źródło: nsz.com.pl