Artyści generała Andersa - fotogaleria
Zdobywcy Monte Cassino, Ankony i Bolonii, czyli II Korpus Polski we Włoszech od nazwiska dowódcy nazywany powszechnie Armią Andersa był nie tylko jednostką wojskową w której mieliśmy do czynienia z żołnierzami, ale spełniał również rolę edukacyjną i kulturalną, ponieważ znajdowało się w nim wielu znanych literatów, intelektualistów i artystów. Poza szkoleniem wojskowym i działaniami bojowymi II Korpus prowadził również akcję edukacyjną i politykę kulturalną. Wspierania polskich artystów na tyle, na ile pozwalały na to trudne, wojenne warunki. O ich wybitnym dorobku, a także niebagatelnym wpływie dla rozwoju i historii polskiej literatury, sztuki, kabaretu, czy piosenki możemy dowiedzieć się z wielu publikacji, ale najbardziej syntetyczna jest pozycja albumowa „Artyści Andersa” autorstwa profesora Jana Wiktora Sienkiewicza, który to naukowiec 30 lat swojej pracy badawczej, żeby zebrać, udokumentować i opublikować dorobek artystów generała Andersa. Artystom II Korpusu Polskiego poświęcon
- The show must go on. My występowaliśmy dla tych, którzy przybywają z więzień i z łagrów. To były trupy, ludzie -szkielety w łachmanach. I masa dzieci z ogolonymi główkami, bo wszystkie po tyfusie. (...) Ludzie płakali na sali. Stare chłopy siedziały na sali i oni płakali jak małe dzieci.
- powiedziała w archiwalnym nagraniu aktorka i piosenkarka Irena Anders.
Praca twórcza i kulturalna trwała nieprzerwanie. W czasie kolejnego polskiego natarcia na Monte Cassino Feliks Konarski znany jako Ref-Ren napisał dwie zwrotki, z którymi w środku nocy z 17 na 18 maja 1944 roku pobiegł do kompozytora orkiestry Drugiego Korpusu Polskiego Alfreda Schütza. Gdy 18 maja świętowano zwycięstwo, pieśń "Czerwone maki pod Monte Cassino" była gotowa. Pierwszy ją wykonał Gwidon Borucki.
- Fakt ten kreuje nową sytuację w dziejach historii sztuki polskiej. Czeka nas rewizja dziejów sztuki polskiej XX wieku. Dotychczasowe syntezy sztuki polskiej XX wieku dotyczą jedynie sztuk plastycznych, które powstały w granicach polski powojennej po 1945 roku. Nie jest to więc historia sztuki „polskiej”, a historia sztuki „w Polsce”. Pełna synteza dziejów sztuki polskiej powstanie wówczas, kiedy dorobek artystów polskich, który powstał poza granicami naszego kraju, w tym dorobek artystów Andersa, zostanie połączony z osiągnięciami artystów tworzących w Polsce po 1945 roku. Dopiero wtedy będziemy mieli obraz historii sztuki polskiej XX w. I ja tę rewizję zrobię
– powiedział mediom twórca wystawy i albumu o artystach w II Korpusu Polskiego profesor Jan Wiktor Sienkiewicz.
- 17 czerwca w ramach „Niedziel w Muzeum” otworzyliśmy dla Państwa kolejną wystawę czasową- Artyści Andersa. Uratowani z „nieludzkiej ziemi”. Autorem wystawy i albumu, który powstał w ramach projektu Artyści Andersa, jest prof. Jan Wiktor Sienkiewicz, a prezentowane materiały stanowią efekt jego wieloletniej pracy naukowej na ten temat. Po powitaniu przez dyrektora Piotra Tarnowskiego zgromadzeni goście obejrzeli film dokumentalny o artystach- żołnierzach skupionych od 1941 roku wokół generała Władysława Andersa, których twórczość była, niezależnie od warunków, w jakich powstawała, świadectwem potrzeby twórczej ekspresji. Wystawa prezentowana w Muzeum Stutthof ma na celu pokazanie związku pomiędzy żołnierzami- artystami armii Andersa, a więźniami KL Stutthof, byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego, którym to niekiedy właśnie sztuka pozwalała zachować człowieczeństwo. Otwarciu wystawy towarzyszył rodzinny plener artystyczny, w ramach którego, artystka rzeźbiarka Agata Markos poprowadziła warsztat rzeźbiarski. Tematem spotkania był nie kto inny, jak syryjski niedźwiedź brunatny o imieniu Wojtek, którego wykupili żołnierze armii dowodzonej przez gen. Andersa w drodze z Iranu do Palestyny. Niedźwiedź ten przeszedł wraz z żołnierzami cały szlak bojowy, brał miedzy innymi udział w bitwie o Monte Casino.
- napisano na stronie Muzeum Stutthof .
Źródło: Michał Miłosz
