Dziś przypada 30. rocznica śmierci płk. Władysława Liniarskiego ps. "Mścisław" - oficera Armii Krajowej, organizatora i przywódcy powstałej po jej rozwiązaniu Armii Krajowej Obywatelskiej.

Władysław Liniarski urodził się 23 listopada 1897 r., w rodzinie wiejskiego cieśli prowadzącego niewielkie gospodarstwo pod Włoszczową. W chwili wybuchu I wojny światowej uczył się w seminarium nauczycielskim.

Od 1917 r. działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył jako kapral w 24. pp. Po awansie do stopnia oficerskiego służył długie lata w kancelariach i intendenturach. W 1932 r. pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu. W 1934 r. uzyskał przydział liniowy do 62. pp „Dzieci Bydgoszczy”.

We wrześniu 1939 r., jako dowódca batalionu, bronił Pomorza i walczył w bitwie nad Bzurą. Ranny, dostał się do niewoli, ale uciekł i w styczniu 1940 r. rozpoczął działalność konspiracyjną. Od 1940 r. był komendantem Okręgu Białostockiego Związku Walki Zbrojnej.

Był przeciwny planowanej przez dowództwo Armii Krajowej Akcji "Burza". W rozkazach kierowanych do podwładnych akcentował wolę walki z Niemcami, przygotowanie samoobrony, a w przypadku opanowania terenu przez komunistów i wrogiego nastawienia do ludności polskiej - przejście do dalszej konspiracji.

We wrześniu 1944 r., z resztkami swojej 5 Wileńskiej Brygady AK podporządkował mu się mjr. Zygmunt Szendzielarz "Łupaszko". Na przełomie stycznia i lutego 1945 Liniarski mianował „Łupaszkę” komendantem partyzantki Okręgu Białostockiego AKO, a 5 Wileńska Brygada stała się dyspozycyjnym oddziałem Komendy AKO.

W lutym 1945 r., z rozkazu Liniarskiego utworzona została Armia Krajowa Obywatelska, działająca na terenie województwa białostockiego, bazująca na strukturach rozwiązanej miesiąc wcześniej Armii Krajowej. Organizacja działała samodzielnie do końca maja 1945 r., kiedy to została podporządkowana Zrzeszeniu "Wolność i Niezawisłość".

Liniarski został aresztowany przez agentów bezpieki pod koniec lipca 1945 r. w Brwinowie pod Warszawą. 20 maja 1946 r. warszawski Wojskowy Sąd Rejonowy skazał go na karę śmierci, zamienioną później na 10 lat więzienia.

W marcu 1951 r., podczas procesu gen. Emila Fieldorfa, Liniarski - wyniszczony chorobami i przesłuchaniami, wniesiony do sali rozpraw na noszach - złożył zeznania obciążające swojego dawnego przełożonego z Kedywu.

W 1953 r. został zwolniony z więzienia w ciężkim stanie zdrowia. W sierpniu 1957 r. odwołał w Prokuraturze Generalnej wszystkie zeznania przeciwko gen. Fieldorfowi, jako wymuszone na nim torturami podczas śledztwa.

W 1979 r., będąc już w podeszłym wieku, przystąpił do organizacji opozycji niepodległościowej – Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu.

Zmarł 11 kwietnia 1984 r. w Warszawie, został pochowany na Powązkach.

W 2010 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

opr. Paweł Brojek
fot. Archiwum „Mówią Wieki"

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.