Wiele jest różnych wpływów kształtujących obraz Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. Z definicji trzeba byłoby je uporządkować i dobrze orientować się, które z jakiego kręgu kulturowego się wywodzą, choćby w celu przekazywania pięknych tradycji przyszłym pokoleniom.

Każdy rdzenny Polak opiera tradycje świąteczne na kulturze chrześcijańskiej i właściwie jest ona najbardziej zakorzeniona w znaczeniu współczesnych świąt. Do kościelnych obyczajów bożonarodzeniowych zaliczamy choćby zwyczaj dzielenia się opłatkiem, który symbolizuje ciało Chrystusa, sianko pod śnieżnobiałym obrusem, na którym Matka Boska powiła swojego syna, czy wspólne śpiewanie kolęd i pastorałek – zwyczaj jednoczący ludzi nie tylko przy wigilijnym stole, ale też w świątyni. Szopka noworoczna jest symbolem braku miejsca dla Świętej Rodziny i współcześnie przepięknie naśladowana jest w różnych stylach i kręgach kulturowych.

Typowo polska kultura świąteczna także niesie za sobą szereg starych tradycji, w postaci na przykład dwunastu jarskich potraw wigilijnych, wystawnym serwowaniu ich oraz powstrzymywaniu się od spożywania napojów alkoholowych i wyskokowych. W Święta Bożego Narodzenia Polacy starają się być odświętnie ubrani, a przy składaniu sobie świątecznych powinszowań – mili, grzeczni i spokojni.

Trzeba zwrócić uwagę również na elementy kultury napływowej, które dosyć szybko wkraczają do polskiej tradycji świątecznej, głęboko się w niej zakorzeniając. Nad potrzebą adaptowania takich obcych elementów z całą pewnością trzeba byłoby się dogłębnie zastanowić, mamy wszak swoje swoje ugruntowane tradycje. Nasilający się konsumpjonizm i pęd do obdarowywania się coraz droższymi prezentami – w postaci tradycji Świętego Mikołaja wywodzącej się z germańskiego kręgu kulturowego – i na tyle ukształtowanej w Polsce, że bez niej właściwie nie wyobrażamy sobie celebrowania świąt. Dzieci uważają ten sposób świętowania za rdzennie polski. Piękny i coraz częściej widoczny w Polsce zwyczaj strojenia domostw, ogrodów i iluminacje świetlne – również robią u nas olbrzymią świąteczną furorę.

Należy pamiętać, że nie wszystko co obce, jest niedobre, trzeba naśladować inne pozytywne i sprawdzone wzorce, ale w pierwszej kolejności powinno się hołdować swojej polskiej tradycji i przede wszystkim ją przekazywać jako wartość późniejszym pokoleniom.

Edyta Piłat