Trwa pat w rozmowach w sprawie utworzenia rządu w Niemczech i zawiązania rządowej koalicji, która miałaby przygotować wspólny program  dla kraju na najbliższe lata. Mimo starań kanclerz Angeli Merkel i czterotygodniowych negocjacji czterech partii, których barwy przypominają kolory flagi Jamajki – stąd koalicja „Jamajka”- wygląda na to, że do porozumienia nie dojdzie. A jeśli nie dojdzie,  Niemcom grożą już w lutym lub wiosną ponowne wybory do Bundestagu, z nie wiadomo jakim skutkiem.    Sytuacja staje  się trudna, bo choć prezydent Niemiec Frank Walter – Steinmeier wyklucza ewentualność rychłych wyborów,  apelując do polityków o odpowiedzialność i wypracowanie kompromisowych rozwiązań, różnice programowe między konserwatystami Merkel , liberalną partią FDP, Zielonymi i  antyimigracyjną prawicową Alternatywą dla Niemiec (AfD) są na tyle duże, że pogodzić się ich nie da.  Dwa miesiące po wyborach niemiecka polityka znajduje się wciąż w martwym punkcie.   Nie do pogodzenia są różnice zdań  w sprawie migracji, łączenia imigracyjnych rodzin, czyli prawa sprowadzenia ich do Niemiec (czego chce CSU Merkel, a wyklucza AfD) czy ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zamykania kopalń - jak żądają Zieloni.   Strony kłócą się, w jaki sposób kraj powinien szybko ograniczyć emisję CO2 i osiągnąć ekologiczne rezultaty, ale choć wszyscy są za zmniejszeniem udziału energii elektrycznej z węgla, dla Zielonych Niemcy nie osiągną swoich celów bez natychmiastowego zamknięcia 20 najstarszych elektrowni węglowych w kraju. Jednak w przypadku liberałów FDP, ani CSU, nie ma mowy o akceptacji "przemysłowego samobójstwa" w Niemczech, jak wyraził to liberalny eurodeputowany Alexander Lambsdorff.   Ponadto, ekolodzy chcą więcej zachęt podatkowych dla czystych pojazdów. Strony różnią się zakresem ograniczeń dla pojazdów z silnikami wysokoprężnymi w mieście. Nie  ma jak się dogadać.   Szef FDP Christian Lindner powiedział otwartym tekstem : – Lepiej zrezygnować z rządzenia niż rządzić źle.Po tygodniach dyskusji mamy przed sobą papier pełen sprzeczności, otwartych pytań i potencjalnych konfliktów".   Sondażowe rozmowy kolacyjne, które według planu miały skończyć  się w piątek 18 listopada, mimo że zostały przeciągnięte do nocnych godzin w niedzielę, zostały zerwane. Dwa miesiące po wyborach  Niemcy wciąż nie mają nowego rządu, co jest precedensem w powojennej historii Republiki, bo taka sytuacja nie miała miejsca od 70 lat.  Prezydent Stenimeier przypomniał ,że "wszystkie partie polityczne wybrane do niemieckiego parlamentu są zobowiązane do wspólnego służenia krajowi. I powinny zrobić wszystko,  aby umożliwić powstanie rządu w przewidywalnej przyszłości".   Wyraźnie już zmęczona Angela Merkel zapewniła, że jako kanclerz zrobi wszystko, aby zapewnić właściwe kierowanie krajem „w tych trudnych tygodniach”, ale komentatorzy zagraniczni nie mają już złudzeń, że Mutti Angela traci wpływy, bo przyszło jej płacić teraz  rachunek za popełnione błędy.   Merkel stoi w obliczu najgorszego kryzysu politycznego po załamaniu się negocjacji i to głównie w kwestii imigracji potknęły się negocjacje.   Jeden z głównych punktów spornych, bardzo ostro stawianych przy stole, dotyczył bowiem polityki migracyjnej i działań następczych związanych z przyjęciem ponad miliona osób ubiegających się o azyl od 2015 r.   Alternatywa w postaci innej niż „Jamajka” koalicji rządzącej jest przy obecnych wynikach wyborów zerowa, bo socjaldemokraci SPD, którzy rządzili z Angelą Merkel w latach 2013-2017, ponownie wykluczyli swój udział we współrządzeniu z CDU Merkel w obecnym rozdaniu i wezwali do powrotu do urn. "Nie boimy się nowych wyborów i w takich okolicznościach to wyborcy muszą dokonać ponownej oceny sytuacji" – oświadczył przewodniczący SPD, Martin Schulz.   Po fiasku rozmów „Jamajki” i narastającym politycznym kryzysie, wielu komentatorów zachodnich mediów zastanawia się nad odpowiedzialnością za porażkę.  Sytuacja jest wyjątkowa, bo dwamiesiące po swoim zwycięstwie, z zaledwie 32,9 procentami  Angela Merkel musi rozważyć ewentualność nowych wyborów. Jednak wcześniej nowowybrany Bundestag jest konstytucyjnie zobowiązany do zorganizowania wyboru kanclerza. Kwestia przyszłości Merkel po nieudanych negocjacjach nie jest wcale oczywista.   Pewnie SPD Schulza będzie znów zachęcane do wejścia w koalicję, z obawy, że wynik szybkich wyborów może jeszcze bardziej wzmocnić antyimigracyjną AfD. „Nieprawdopodobna” ewentualność nowej koalicji z SPD będzie pewnie ponownie rozgrywana. Jednak SPD, jak dotąd, uparcie powtarza: "Biorąc pod uwagę wyniki wyborów z 24 września, nie jesteśmy uprawnieni do rządzenia z blokiem chrześcijańsko-demokratycznym Angeli Merkel w ramach wielkiej koalicji.”- czytamy w oświadczeniu.   Teoretycznie możliwe jest w Bundestagu powołanie mniejszościowego rządu, jeśli prezydent go zaakceptuje i CDU / CSU przestanie się dąsać. Jednak choć już tak się stało na poziomie regionalnym, na poziomie federalnym taka konfiguracja byłaby bezprecedensowa. Sama Angela Merkel ma do tego wariantu nastawienie sceptyczne, twierdząc, że przedterminowe wybory byłyby "preferowanym sposobem". Jest gotowa znów do nich stanąć.   Część niemieckich polityków uważa, że zaistniały kryzys to początek końca ery Merkel.   Lider AfD Alexander Gauland powiedział: „Angela Merkel jeszcze nie odeszła, ale to krok we właściwym kierunku”. Nie ukrywał, że z zadowoleniem przyjął jej porażkę i przyznał, że nadszedł czas by się usunęła. Nawet konserwatywne niemieckie gazety jak „Frankfurter Allgemeine Zeitung” piszą o erozji władzy „nieusuwalnej kanclerz”, która od 2005 roku trzyma ster państwa. Ta porażka jest gorzką pigułką dla Angeli Merkel, która miała rozpocząć czwartą kadencję stojąc na czele Niemiec. Ale w opinii berlińczyków jej polityczna agonia rozpoczęła się w dniu zamachu terrorystycznego na jarmarku bożonarodzeniowym w zeszłym roku, gdy „uchodźca” wjechał w tłum, zabił 12 osób a 48 ranił. Tylko dopiero dziś ludziom rozwiązały się języki. Dopiero teraz niemieckie i francuskie media śpiewają na inną melodię.   Alicja Dołowska