Kiedy myślimy o ludziach, którzy żyli w przeszłości przed wynalezieniem fotografii, często naszej wyobraźni pomagają obrazy czy posągi. Dziś jednak, w dobie nowoczesnych technologii istnieje możliwość rekonstrukcji twarzy tych, którzy żyli setki, a nawet tysiące lat przed nami. Możemy "ujrzeć" ludzi chodzących ulicami średniowiecznych miast tych, którzy należeli do starożytnych plemion a nawet żyli w czasach prehistorycznych. Choć jedną z najbardziej znanych rekonstrukcji jest opisany niegdyś przeze mnie Ötzi, to nie tylko jego twarz możemy dziś zobaczyć. W kwietniu ubiegłego roku na uniwersytecie w Cambridge zrekonstruowano na przykład twarz czterdziestoletniego mężczyzny, który żył ponad 700 lat temu. Ze zdjęć spogląda na nas człowiek, którego moglibyśmy spotkać na ulicy czy w sklepie. Taki sam jak my, a jednak żyjący w inaczej wyglądającym społeczeństwie i czasach. Wiemy o nim, że był bezdomny, jednocześnie trudnił się handlem. Nie znamy jego imienia. Nie wiemy, czy był z kimś związany, jakie miał marzenia i jak wyglądało życie duchowe. Jednak możliwość spojrzenia na kogoś, kto mógłby nam opowiedzieć o życiu człowieka w średniowieczu z własnego doświadczenia jest fascynująca. Czasami jednak rekonstrukcja - choć nie jest robiona tak, by zrekonstruowana twarz wyglądała jak żywa - może nieść równie wiele emocji. Przykładem jest oblicze egipskiej piękności, która żyła około 2300 lat temu. Młoda kobieta w wieku 18-25 lat o dużych oczach i kształtnych ustach została nazwana przez tych, którzy zapragnęli pokazać człowiekowi XXI wieku jej twarz, imieniem Meritamun. Nie wiemy, jak nazywana była przez swych przyjaciół i rodzinę. Nie wiemy też, dlaczego umarła tak młodo. Wiemy natomiast jakie choroby ją dręczyły: próchnica zębów, malaria i anemia. Z niewiadomych powodów do naszych czasów dotrwała tylko głowa kobiety nazwanej setki lat po swojej śmierci Meritamun. Do analizy rekonstrukcji twarzy tych, którzy chodzili po Ziemi przed nami warto kiedyś powrócić. Tymczasem dzięki rekonstrukcjom twarzy z przeszłości nasi przodkowie przestają być tylko anonimowymi ,,mieszczanami" czy ,,kupcami" z podręczników a stają się fascynującymi świadkami przeszłości. Mówiąc pół żartem, pół serio, gdybyśmy spotkali po śmierci Ötziego czy Meritamun to kto wie, może wiedza  o rekonstrukcji ich wyglądu, a nawet najważniejszych faktów z życia, skłoniłoby nas do zadania im wielu pytań o ich czasy oraz codzienność.