Tadeusz Czacki - twórca Liceum Krzemienieckiego

0
0
0
/

Działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, założyciel słynnego Liceum Krzemienieckiego, jednego z najbardziej znanych ośrodków naukowych na Kresach Wschodnich dawnej Rzeczpospolitej. Zmarł 8 lutego 1813 r. w Dubnie na Wołyniu. Mija właśnie 205 lat od jego śmierci. Tadeusz Czacki przyszedł na świat 28 sierpnia 1765 r. w Porycku na Wołyniu. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym pod kierunkiem Franciszka Grodzickiego, jezuity z kolegium lwowskiego. Od 1781 r. przebywał w Warszawie, gdzie kontynuował kształcenie. Jednocześnie podjął pierwszą pracę jako praktykant w stołecznym sądzie zadwornym koronnym. Wkrótce został wyznaczony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do uporządkowania części prywatnego archiwum królewskiego i Metryki Koronnej. Od 1784 r. działał w Komisji Kruszcowej, w ramach której poszukiwał nowych żup solnych. Dwa lata później podjął działalność w Komisji Skarbu. Prowadził badania nad stanem gospodarki w kraju, był autorem projektów podźwignięcia jej przez rozwijanie handlu i rzemiosła. Badał możliwości handlu z Mołdawią i Turcją. Zapoczątkował opracowanie dokładnej hydrograficznej mapy Polski i Litwy, która miała być podstawą regulacji rzek. W warunkach napiętego życia politycznego, czasach Sejmu Czteroletniego i prac nad Konstytucją 3 Maja pozostawał na uboczu. Nie angażował się w politykę, za to rozwijał działalność na niwie naukowej. W 1800 r. był współzałożycielem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, którym przez pewien czas kierował. Najważniejszą dziedziną jego działalności była praca oświatowa. W 1803 r., po przyznaniu autonomii polskiemu szkolnictwu na Litwie i Rusi, został mianowany wizytatorem szkół guberni Wołyńskiej, Podolskiej i Kijowskiej. Dziełem jego życia stało się słynne Liceum w Krzemieńcu, nazywane „Wołyńskimi Atenami”, założone w 1805 r. Mogli się w nim uczyć wszyscy bez względu na pochodzenie i zamożność. Biedna młodzież korzystała ze stypendiów. Do placówki pozyskano grono wybitnych nauczycieli, m.in. Euzebiusza Słowackiego, ojca Juliusza. W okolicy powstało też obserwatorium astronomiczne, ogród botaniczny, gabinet minerałów, drukarnia i biblioteka, której Czacki przekazał własne zbiory. Powołał kilka innych szkół średnich i rozbudował sieć szkół elementarnych. Pozostawił po sobie również wiele rozpraw naukowych z zakresu historii i prawa, które ukazywały się w czasopismach i periodykach Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Tadeusz Czacki zmarł w 8 lutego 1813 r. w Dubnie na Wołyniu. Zgodnie z wolą zmarłego ciało przewieziono do Porycka i tam pochowano. W 1831 r., po klęsce powstania listopadowego, Liceum Krzemienieckie zostało zlikwidowane przez władze carskie. Na mocy dekretu marszałka Józefa Piłsudskiego placówka wznowiła działalność w 1922 r., jako zespół szkół. Źródło: czacki.edu.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną