14 listopada na ekrany polskich kin wchodzi doskonały rosyjski film „Lewiatan” w reżyserii Andrieja Zwiagincewa. Obraz, który z sensacyjnego dramatu ukazującego patologie współczesnej Rosji przemienia się w chrześcijański z ducha moralitet.

Bohaterem filmu jest Kola, mechanik w średnim wieku, zamieszkały na rosyjskiej prowincji z młodą żoną Lilą i nastoletnim synem Romą (który gardzi swoją młodą macochą). Rządzący miastem pełen pychy i zepsuty mer Wadim decyduje o przejęciu, za 10 proc. wartości, leżącego nad zatoką, drewnianego domu Koli. Przyjaciel Koli, prawnik z Moskwy Dimitr przegrywa proces o dom z wszechwładnym merem. Rodzina Koli traci cały dobytek, a sam Kola wrobiony jest przez władzę w zabójstwo.

„Lewiatan” obnaża przed widzami ponurą rzeczywistość współczesnej Rosji - kraju, który nie działa w interesie swoich obywateli - prostych Rosjan, którzy są absolutnie osamotnieniu w zderzeniu z władzą, policją, prokuraturą, sądami. Ludzi, którzy nie mogą nawet liczyć na wsparcie cerkwi, której hierarchowie mają wspólne interesy z władzą, kosztem obywateli. Film obnaża też bezkarności władzy, znajdującej u hierarchów cerkwi usprawiedliwienie dla wszelkich swoich zbrodni.

Analiza Rosji i Rosjan jest tym bardziej brutalna, że reżyser nie waha się ukazać wad samych Rosjan. Alkoholizmu, demoralizacji i niewierności (żona głównego bohatera w czasie gdy traci on majątek zdradza go z jego najlepszym przyjacielem), wynikającej z powszechnego ateizmu i polityki cerkwi bardziej zainteresowanej współdziałaniem z możnymi niż z ubogimi.

Pomimo ostrej krytyki cerkwi prawosławnej trudno „Lewiatana” uznać za film ateistyczny. Akcja filmu wielokrotnie odwołuje się do losu Hioba. Reżyser doskonale ukazuje jak wiele cierpień rodzi grzech, jak ogromne i bolesne jest wśród ludzi pragnienie transcendencji, osamotnienie i zagubienie w ziemi wypalonej ateizmem. Nie da się też ukryć, że obraz Zwiagincewa w swoim opisie patologii prawosławia dostarcza doskonałych argumentów apologetom katolicyzmu - na tle prawosławia widać, że katolicyzm służy ubogim, broni ubogich przed możnymi, nie jest narzędziem władzy, napomina błądzące władze w ramach swojej misji prorockiej. Obraz prawosławia w „Lewiatanie” doskonale tłumaczy też zbrodnie prawosławnej Rosji na Polakach w czasach zaborów i politykę współczesnej Rosji.

{youtube}xwbzw-rg2ho{/youtube}

Jan Bodakowski

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.