Praski komendant skazany na śmierć

0
0
0
/

We wrześniu 1939 r. dowódca batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w walkach przeciw sowietom. Później w konspiracji jako zastępca, a potem dowódca Obwodu VI Praga AK. Po konflikcie z dowództwem LWP został aresztowany i skazany na karę śmierci. Urodził się 13 czerwca 1903 r. w Iłży pod Radomiem. Maturę zdał w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej w Smoleńsku. Służył w 11 Pułku Strzelców Polskich I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie i Austriaków w Radomiu. Jako ochotnik wstąpił do Legionów, brał czynny udział w walkach na froncie ukraińskim pod Lwowem. W wojnie z bolszewikami walczył w obronie Warszawy, gdzie został ranny. W 1921 r. ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie, po czym został skierowany do 32. pp stacjonującego w twierdzy Modlin. Dowodził kompania karabinów maszynowych, wykładał w Szkole Saperów i Broni Pancernej. W1937 r. ukończył kurs unifikacyjny dla oficerów sztabowych. W 1938 r. otrzymał przydział do Korpusu Obrony Pogranicza jako dowódca kompanii w Borowem. Następnie w stopniu majora dowodził batalionem w Ludwipolu koło Równego, gdzie zastał go wybuch wojny. We wrześniu 1939 r. dowodził odtworzonym batalionem KOP „Bereźne”, który po ataku ZSRR walczył z oddziałami Wojsk Pogranicznych NKWD. Z czasem batalion wszedł w skład Zgrupowania KOP gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna. Jego szlak bojowy zakończył się po bitwie pod Kockiem w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Od listopada 1939 r. działał w konspiracji jako zastępca dowódcy Obwodu VI Praga Związku Walki Zbrojnej. Od lipca 1942 r. zajmował się przygotowaniami związanymi z przyjęciem zrzutów z Zachodu. W lutym 1944 r. został mianowany komendantem Obwodu VI–Praga Armii Krajowej. W czasie powstania warszawskiego był dowódcą walk na Pradze. Po krótkich, lecz krwawych i intensywnych walkach zarządził 6 sierpnia w porozumieniu z Komendą Główną AK ponowne przejście swoich oddziałów do działań konspiracyjnych. Najprawdopodobniej uratował tym samym tę część stolicy od rzezi. Po zajęciu Pragi przez Armię Czerwoną i rozmowach z dowództwem LWP wydał odezwę do swoich żołnierzy, w której wezwał do ujawnienia się i wstępowania w jego szeregi. Po licznych aresztowaniach wśród jego byłych żołnierzy zerwał rozmowy i ponownie zszedł do podziemia. Aresztowany przez NKWD pod koniec listopada 1944 r., po odmowie współpracy został przekazany do katowni w Otwocku, gdzie był przesłuchiwany przez Józefa Światło z grupą specjalną UB. Później przeniesiono go do Lublina. Dwukrotnie skazany na karę śmierci, za sprawą interwencji wiceministra obrony narodowej Mariana Spychalskiego zamieniono mu wyrok na dziesięć lat więzienia. 26 lipca 1945 r. został odbity w czasie transportu wraz z grupą przewożonych oficerów i żołnierzy AK przez oddział Zrzeszenia WiN dowodzony przez „Świta” ze zgrupowania Mariana Bernaciaka „Orlika”. Przez kilkanaście lat ukrywał się pod fałszywymi nazwiskami. Po „odwilży” w 1958 r. został zrehabilitowany przez Sąd Najwyższy. Działał aktywnie w Kole Żołnierzy AK Warszawa Praga, prowadził wykłady historyczne, utrzymywał kontakty z Rządem RP na Uchodźstwie, pisał wspomnienia. Płk Antoni Żurowski zmarł 29 lipca 1988 r. w Pruszkowie, spoczął na cmentarzu w Brwinowie. Był odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Niepodległości. Źródło: armiakrajowa.org.pl, fot. 1944.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną