Józef Piłsudski do dziś budzi wielkie emocje. Wielu nadal go ceni i uważa za głównego architekta II Rzeczpospolitej, inni natomiast dalecy są od chwalenia go i wypominają jego błędy. Do dziś przecież trwają spory na temat stosunku Piłsudskiego do unowocześniania armii, przewrotu majowego, jego kultu praktykowanego w II Rzeczpospolitej, jego planów sojuszu z Japonią, którego celem miało być odzyskanie niepodległości przez Polskę. Należy jednak pamiętać, że kult Komendanta w II Rzeczpospolitej był tworzony na wielką skalę. W 1938 roku wprowadzono prawo, które obrażanie Marszałka karało więzieniem (przekonał się o tym prof. Stanisław Cywiński, który nazywając Piłsudskiego ,,kabotynem" nie tylko zaszczepił ,,inspirację" do stworzenia takiego prawa, ale też został skazany za brak szacunku do imienia Marszałka). Pojawiły się też podówczas plany postawienia reprezentacyjnej dzielnicy imienia Dziadka, w szkołach od najmłodszych lat uczyły się o Piłsudskim dzieci. Nie dziwi więc, że o Piłsudskim powstało mnóstwo książek, w których można było przeczytać krytykę lub pochwały na jego temat ale również biografii. Dziś przyjrzę się jednej z nich. Biografie postaci historycznych to książki o z reguły wielkim prestiżu. Opasłe tomy poświęcone życiu Adolfa Hitlera czy Winstona Churchilla starają się zawrzeć jak najwięcej informacji o swoim bohaterze, starają się być najlepszymi biografiami dostępnymi na rynku, sięgają do archiwów i nieznanych dotąd szerszemu odbiorcy źródeł. Opisywana dziś przeze mnie biografia pod tytułem ,,Józef Piłsudski" autorstwa Sławomira Kopra nie podąża tym śladem, to raczej poręczne kompendium systematyzujące wiedzę o Józefie Piłsudskim niż przełomowa praca ukazująca go z nieznanej strony lub pokazująca całkowicie nowe fakty z jego życia. Warto też dodać, że Koper fascynuje się obyczajami i skandalami okresu międzywojennego, nie zabraknie więc i tu opowieści o życiu prywatnym i romansach Marszałka.. Książka opisuje życie Piłsudskiego od kołyski po grób. Mamy zarówno losy młodego Ziuka, jak i starzejącej się przedwcześnie szarej eminencji państwa. Autor opisuje różne aspekty jego życia, jednocześnie nie próbuje czynić książki kontrowersyjną czy stawiającą zdecydowane tezy, jego zdaniem na przykład ciężko powiedzieć kto był autorem kontrofensywy znad Wieprza. Tym niemniej to Piłsudski  wcielił ją w życie, jest on więc odpowiedzialny za sukces Polski w tej decydującej batalii. Niezależnie od tego czy zgadzamy się z tą tezą czy nie widać, że autor bardziej stara się zaciekawić niż szokować. Koper dotyka działalności Piłsudskiego na wszystkich etapach życia, jednak przedstawia go też jako człowieka - z zaletami i wadami, pod koniec książki dotyka też historii alternatywnej zastanawiając się co by było, gdy Piłsudski dożył ataku Niemiec na Polskę. Książkę polecam jako źródło usystematyzowanej wiedzy o życiu Piłsudskiego a nie jako monumentalną pracę, przełomową w stosunku postrzegania przez nas Piłsudskiego. Napisana lekkim stylem, która jednak stara się przedstawić różne oblicza Piłsudskiego. Bo tych miał przecież wiele. Tytuł:  "Józef Piłsudski. Fakty i tajemnice" Autor: Sławomir Koper Wydawnictwo: Bellona