13 lipca 2008 r. w Elblągu zmarł generał brygady Bolesław Nieczuja-Ostrowski, oficer Armii Krajowej i działacz społeczny. Po wojnie komuniści skazali go na podwójną karę śmierci za działalność podziemną, w więzieniu spędził kilka lat. Przyszedł na świat 29 września 1907 r. w Haliczu na Ukrainie. Uczęszczał do gimnazjum humanistycznego w Przeworsku, maturę zdał w 1927 r. Należał do harcerstwa, był Komendantem Hufca ZHP w Przeworsku. W 1931 r. ukończył w stopniu podporucznika szkołę oficerską w Komorowie – Ostrowi Mazowieckiej. Służył w 5. Pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu. Następnie został wykładowcą w szkole podchorążych rezerwy w Zambrowie, a później w Ośrodku Wyszkolenia Rezerw Piechoty w Różanie. We wrześniu 1939 r. walczył jako dowódca kompanii w 41 Dywizji Piechoty Rezerwowej Grupy Operacyjnej „Wyszków”. Trafił do niewoli niemieckiej, z której uciekł. Za zasługi został odznaczony Krzyżem Walecznych. Od października 1939 r. działał w konspiracji. We Lwowie organizował „Polską Organizację Lwów”, a następnie został z ramienia Związku Walki Zbrojnej Komendantem tego miasta. Tropiny przez NKWD, uciekł do Krakowa. W kwietniu 1940 r. został szefem uzbrojenia i organizatorem produkcji konspiracyjnej broni w Komendzie Okręgu ZWZ Kraków o kryptonimie „Ubezpieczalnia”. Od sierpnia 1943 r. w randze majora pełnił obowiązki inspektora Inspektoratu Rejonowego AK „Maria” obejmującym powiaty Miechów, Olkusz i Pińczów. W lipcu 1944 r. został mianowany dowódcą 106 Dywizji Piechoty AK kryptonim „Dom”, utworzonej w ramach Inspektoratu. W 1945 r., po rozwiązaniu AK, przeniósł się na tzw. Ziemie Odzyskane. Wraz z garstką swoich żołnierzy zorganizował pod Elblągiem spółdzielnię gospodarczo-społeczną. W jej ramach powstały liczne sklepy, mleczarnia, piekarnia, warsztaty rzemieślnicze, dom wypoczynkowy, a także ośrodek zdrowia, kasyno i zespół widowiskowy. W październiku 1945 r. Nieczuja-Ostrowski ujawnił się przed komisją w Krakowie. W 1946 r. trafił dwa razy do więzienia. Za pierwszym razem w lutym na dwa dni, za drugim - we wrześniu, a areszt zakończył się dopiero w marcu 1947 r. Zatrzymany w lipcu 1949 r., po czteroletnim śledztwie, w maju 1953 r. został skazany na podwójną karę śmierci wraz z ośmioma innymi osobami. Sędziami byli S. Michałowski, Bolesław Kobylarz, Mieczysław Długosz. Po 9 miesiącach pobytu w celi śmierci wyrok zamieniono na dożywotnie więzienie. Na wolność wyszedł w 1956 r., ale do końca PRL był prześladowany za działalność w Armii Krajowej. Miał trudności ze znalezieniem pracy. Przez pewien czas był prezesem spółdzielni ogrodniczo-pszczelarskiej w Elblągu, jednak w wyniku szykan stracił stanowisko. Ostatecznie zdobył etat w „Pax” w Gdańsku, zajmując się kolportażem. Po 1989 r. został awansowany do stopnia pułkownika ze wsteczną datą od 1945 r. W 1991 r. otrzymał nominację do stopnia generała brygady. Był założycielem i prezesem Fundacji Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu „Maria” oraz założycielem Gwardii Jezusa i Maryi, działającej w ramach ruchu szerzącego kult Miłosierdzia Bożego. Napisał szereg książek poświęconych działalności AK na ziemi krakowskiej. Gen. Bolesław Nieczuja-Ostrowski zmarł 13 lipca 2008 r., spoczął na Cmentarzu Komunalnym Agrykola w Elblągu. W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Za zasługi dla Kościoła katolickiego został uhonorowany odznaczeniem papieskim „Pro Ecclesia et Pontyifice” i medalem „Polonia Mater Nostra Est”. Źródła: IPN, 24ikp.pl Fot.: elblag.eu