15 października 1939 r., w zbiorowej egzekucji przeprowadzonej przez Niemców w lesie koło wsi Bratian, położonej w pobliżu Nowego Miasta Lubawskiego, zabito blisko 150 przedstawicieli polskiej inteligencji z ziemi lubawskiej.
Nowe Miasto Lubawskie zostało zajęte przez oddziały Wehrmachtu już 3 września 1939 r. W mieście i jego okolicach niemal natychmiast uaktywnili się członkowie Selbstschutzu – paramilitarnej formacji złożonej z przedstawicieli niemieckiej mniejszości narodowej, zamieszkującej przedwojenne terytorium Rzeczypospolitej.
Niemcy ci, znając polskie środowisko, jeszcze przed wybuchem wojny sporządzili listy mieszkańców, którzy mieli być objęci represjami. Wkrótce rozpoczęły się aresztowania, których ofiarą padli przede wszystkim przedstawiciele lokalnych elit intelektualnych – w pierwszym rzędzie katoliccy księża, nauczyciele i urzędnicy.
Aresztowani Polacy byli przetrzymywani przede wszystkim w piwnicach siedziby Selbstschutzu w Nowym Mieście. Po torturach i wyczerpujących przesłuchaniach aresztowanych wywożono następnie do obozów koncentracyjnych lub w odludne miejsca, gdzie byli mordowani.
Do największej niemieckiej zbrodni na mieszkańcach ziemi lubawskiej doszło 15 października 1939 r. w lesie nieopodal wsi Bratian w miejscu znajdującym się przy szosie wiodącej w kierunku Ostródy. Tego dnia przywieziono tam około 150 Polaków, więzionych wcześniej w aresztach w Nowym Mieście Lubawskim, a następnie rozstrzelano i pochowano w czterech zbiorowych mogiłach. W następnych tygodniach dochodziło do kolejnych egzekucji.
W drugiej połowie 1944 r., w związku ze zbliżająca się ofensywą radziecką, Niemcy przystąpili do zacierania śladów zbrodni. W lipcu tego roku sprowadzili na miejsce egzekucji grupę więźniów z Grudziądza, którym nakazano odkopanie i spalenie zwłok ofiar.
W 1948 r. dla upamiętnienia ofiar mordu miejscowa społeczność ufundowała pomnik, który postawiono na miejscu egzekucji.
Paweł Brojek
Źródło: sanktuariummbl.diecezja.torun.pl
© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.
WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.
lasoracesira.it
4 listopada 2017 at 02:36
RC
cheap car insurance houston
7 listopada 2017 at 13:33
As a Beginner, I am continually resear?hing for stories which can assist me… Many th?nks
f.l.a.gel.larhfu@yifsj.com
9 listopada 2017 at 07:45
http://f.l.a.gel.larhfu@yifsj.com/comment/html/?266652.html
السياحة في دبي
12 listopada 2017 at 10:51
GA
Santo Chesnut
15 listopada 2017 at 14:31
|tenho surfado on-line mais de três horas por noite , e eu nunca tinha encontrado um artigo tão fascinante como o seu blog. parabéns, parabenizo pelo seu compentência na elaboração do seu artigo
Tischkicker
16 listopada 2017 at 18:01
Profi Tischkicker sorgen für ein tolles Spielgefühl.
Sunny
18 listopada 2017 at 17:14
Great SEO professionals are hard to locate, as well as Wikisol supplies one of
the SEO solutions in Pakistan.
Ivy
18 listopada 2017 at 21:01
Therefore, prior to my 40th birthday celebration, I chose to retire” as well as established a site devoted to on the internet local Search Engine Optimization advertising.
Kacey
20 listopada 2017 at 00:36
The benefits of Search Engine Optimization services are such that a
lot of service residences are passionate to enjoy its advantages.
Ezequiel
21 listopada 2017 at 08:55
I couldn’t resist commenting. Well written!
how to get a medical marijuana card for 2017
23 listopada 2017 at 04:42
Stunning story there. What occurred after? Take care!
carpet protector
23 listopada 2017 at 21:06
Excellent post. I will be facing many of these issues as well..
over the counter std test kits cvs
24 listopada 2017 at 17:35
Pap tests detect cervical cell adjustments—not HPV.
over the counter std test walmart
24 listopada 2017 at 18:10
Chlamydia is treated by taking antibiotics.
michael kors australia
24 listopada 2017 at 19:38
Up to 79% OFF Michael Kors Factory Store.
synthetic steroids
25 listopada 2017 at 10:38
Others make use of hypodermic needles to.
حجز فنادق المدينه
25 listopada 2017 at 12:16
I see extra of an issue there than I do in the west!
click here
26 listopada 2017 at 12:47
Paid users can log in for email or chat assist.
Over the counter std test Walmart
27 listopada 2017 at 07:01
HIV is the acronym for human immunodeficiency virus.
liberar zte cricket
28 listopada 2017 at 12:33
Formas de desbloquear los teléfonos móviles.
http://2018.apaszki.org.pl/
2 grudnia 2017 at 22:35
Super príspevok, celkom s vami súhlasím, i keď niekoľko i aspekty Tine sporná.
Rozhodne rovnaký blog môžu spoľahnúť rešpekt.
Myslím, že napriek tomu som klesať.
Maria Letícia
3 grudnia 2017 at 20:11
Esse processo auxilia na redução com peso.
Flat Belly Detox Diet
5 grudnia 2017 at 18:52
He has documented all these in the Flat Belly Detox.
sildenafil citrate 100mg
7 grudnia 2017 at 08:33
kamagra 100mg sildenafil citrate 100mg sildenafilo
http://sildenafilcitrate.today
Gwen
7 grudnia 2017 at 13:48
MY
Tractor Workshop Manuals
10 grudnia 2017 at 21:49
Great POST!!! I also have a blog were I share some other ideias
dien dan quan ao tphcm
11 grudnia 2017 at 06:48
http://camerabinhduong.info/
generator Rise of the Kings
11 grudnia 2017 at 16:50
It’s safe to use.
stock trends in december
12 grudnia 2017 at 18:08
Stocks which might be trending exhausting have a shelf-life.
Lesli
14 grudnia 2017 at 08:15
Sim! Finalmente alguém escreve sobre .
thiet ke ho ca koi trong nha
15 grudnia 2017 at 06:03
Highly descriptive blog, I loved that a lot.
Will there be a part 2?
how to lose fat fast bodybuilding meals premade book
15 grudnia 2017 at 17:59
TZ
www.nuurulhuda.com
15 grudnia 2017 at 20:42
Maravilhosa site tem aqui. https://www.nuurulhuda.com/forum/profile.php?id=10180
ban ghe
15 grudnia 2017 at 23:56
Very descriptive post, I liked that a lot. Will there be a part 2?
web site
18 grudnia 2017 at 09:27
Tenho lido tantos artigos ou clientes relativa os amantes do
blogger exceto isto artigo é realmente
um agradável pedaço de escrita , mantê-lo.
remedio para bronquite alergica
22 grudnia 2017 at 11:51
Bronquite é uma ardor da mucosa dos brônquios. http://www.kittenbot.cc/wiki/index.php/User:JedHussey2
Dllstore.net
24 grudnia 2017 at 00:40
Então, repetindo, evite dietas radicais.
Calvin
24 grudnia 2017 at 08:23
Fuja dos alimentos riqueza perante gorduras saturadas.
tratamento p bronquite alergica
24 grudnia 2017 at 13:10
Acredito que logo ma is vai ajudar seu criação. http://tequilawiki.com/index.php?title=Quem_Pode_Me_Ajudar_Minha_Gata_Tem_Bronquite_Anais_E_Tamb%C3%83_m_Est%C3%83%C2%A1_Com_Acesso_Respiratoria
chung minh tai chinh du hoc
25 grudnia 2017 at 03:46
https://chungminhtaichinh.vn/dich-vu-chung-minh-thu-nhap/
camera wifi ip
25 grudnia 2017 at 04:17
https://camerayoosee.net/huong-dan-cai-dat-camera-yoosee-tren-may-tinh-khong-bi-loi.html
cialis cheap
27 grudnia 2017 at 08:23
cialis professional cheap
cialis cheap
cialis discount australia
Daftar Judi Bola
12 marca 2018 at 11:55
What’s up everyone, it’s my first pay a quick visit at this web site, and piece of writing is really fruitful designed for me, keep up posting these posts.
Okmclaph
16 marca 2018 at 00:46
amoxil posologia amoxil allergy amoxil paediatric suspension spc [url=http://amoxilpillbuy.com/]amoxil 250[/url] ’
fake oakleys
25 marca 2018 at 15:09
Hi, Neat post. There’s a problem along with your website in internet explorer, would check this?
IE still is the market leader and a good part of other folks will omit your great writing because of this problem.
goku
9 kwietnia 2018 at 07:49
Appreciate the recommendation. Let me try it out.
wbzSporb
17 kwietnia 2018 at 07:02
viagra brand cheap viagra coupon viagra effects on women [url=http://junkmarketstyleevents.com/#]viagra drug[/url] OK’
streaming film gratis
27 maja 2018 at 10:43
you’re actually a just right webmaster. The web site loading velocity
is amazing. It sort of feels that you are doing any distinctive
trick. Moreover, The contents are masterwork. you have done a wonderful
process on this subject!
streaming film gratis
27 maja 2018 at 11:28
I absolutely love your website.. Great colors & theme.
Did you develop this site yourself? Please reply back as I’m looking to
create my very own website and would love to learn where you got
this from or exactly what the theme is called.
Appreciate it!
Stewartskato
1 lipca 2018 at 07:32
wh0cd40778 sildenafil citrate 100 mg
BrianTot
19 lipca 2018 at 12:20
3monthpaydayloans.us.com
Billymen
19 lipca 2018 at 13:44
wh0cd257930 order kamagra gel
Billymen
20 lipca 2018 at 03:03
wh0cd43433 Wellbutrin Zyban
Stewartskato
20 lipca 2018 at 14:50
wh0cd114932 sterapred ds
Archieted
21 lipca 2018 at 22:34
maturesexcraft.com
Archieted
22 lipca 2018 at 22:20
beautyfilledlife.com
AlvinTrupt
23 lipca 2018 at 02:19
onlinehomecashsystem.com
Archieted
23 lipca 2018 at 05:55
whitewomenonly.com
AlvinTrupt
23 lipca 2018 at 06:10
eyeadorepretty.com
Archieted
23 lipca 2018 at 09:56
herewomentalksocial.com
AlvinTrupt
23 lipca 2018 at 10:15
datingsiteswithfreetrials.us.com
AlvinTrupt
24 lipca 2018 at 01:09
womensspeakernetwork.com
AlvinTrupt
24 lipca 2018 at 22:41
wifemeetslife.com
Archieted
25 lipca 2018 at 06:10
datingsiteswithfreetrials.us.com
AlvinTrupt
25 lipca 2018 at 10:21
karenmillenbeauty.com
Archieted
26 lipca 2018 at 09:20
womenbikeatlanta.com
AlvinTrupt
26 lipca 2018 at 09:56
precolumbianwomen.com
AlvinTrupt
26 lipca 2018 at 18:20
wifemeetslife.com
Billymen
27 lipca 2018 at 06:04
wh0cd43433 Buy Levitra
Stewartskato
27 lipca 2018 at 09:54
wh0cd43433 Generic Glucophage
BrettDal
27 lipca 2018 at 20:16
wh0cd114932 Retin A
BrettDal
28 lipca 2018 at 10:29
wh0cd186431 cephalexin
Stewartskato
29 lipca 2018 at 04:00
wh0cd257930 sildenafil 25 mg
BrettDal
29 lipca 2018 at 14:50
wh0cd43433 propecia no prescription
Stewartskato
29 lipca 2018 at 18:13
wh0cd43433 baclofen
BrettDal
30 lipca 2018 at 03:59
wh0cd114932 prozac tablets
BrettDal
30 lipca 2018 at 04:18
wh0cd114932 buy kamagra online
Stewartskato
30 lipca 2018 at 07:25
wh0cd114932 lisinopril
Douglascow
30 lipca 2018 at 09:56
wh0cd186431 propecia
BennySorge
30 lipca 2018 at 10:25
wh0cd186431 generic lisinopril
AlfredJeM
30 lipca 2018 at 18:09
wh0cd257930 rocaltrol without prescription
AlfredJeM
31 lipca 2018 at 06:14
wh0cd43433 buy wellbutrin
BrettDal
31 lipca 2018 at 07:44
wh0cd257930 Baclofen
BrettDal
31 lipca 2018 at 08:08
wh0cd257930 cafergot tablets
Archieted
1 sierpnia 2018 at 03:26
precolumbianwomen.com
Archieted
1 sierpnia 2018 at 16:00
prettywithribbons.com
Billymen
1 sierpnia 2018 at 23:34
wh0cd43433 tadalafil without prescription
AlfredJeM
2 sierpnia 2018 at 07:40
wh0cd186431 tretinoin cream
Stewartskato
2 sierpnia 2018 at 17:42
wh0cd114932 tadalafil tablets
BrettDal
3 sierpnia 2018 at 04:31
wh0cd186431 buy kamagra online
Douglascow
3 sierpnia 2018 at 20:22
wh0cd43433 augmentin
BennySorge
3 sierpnia 2018 at 22:28
wh0cd43433 generic diflucan
BrettDal
4 sierpnia 2018 at 08:50
wh0cd43433 as example
Stewartskato
4 sierpnia 2018 at 12:12
wh0cd43433 lasix
www.office.com/setup
7 sierpnia 2018 at 10:08
Awesome website, Love it. Great work done. Love the way this website has been done. http://www.office.com/setup
Archieted
8 sierpnia 2018 at 09:08
abruzzomeeting.com
AlfredJeM
6 września 2018 at 18:41
wh0cd18067 wellbutrin 200 mg
Charlesovarl
6 września 2018 at 18:55
wh0cd18067 avana without prescription
BennySorge
6 września 2018 at 19:01
wh0cd18067 buy seroquel
Stewartskato
6 września 2018 at 19:05
wh0cd18067 nexium generic
BrettDal
6 września 2018 at 19:10
wh0cd18067 avodart
Douglascow
8 września 2018 at 02:08
wh0cd234867 buy viagra online
BennySorge
8 września 2018 at 02:39
wh0cd234867 prednisolone
BrettDal
8 września 2018 at 02:54
wh0cd234867 prices cialis
Charlesovarl
9 września 2018 at 07:56
wh0cd18067 tadalafil cost
Douglascow
9 września 2018 at 09:46
wh0cd18067 amoxil
BrettDal
9 września 2018 at 11:06
wh0cd18067 robaxin canada
BrettDal
10 września 2018 at 18:48
wh0cd234867 Buy Albuterol
BennySorge
11 września 2018 at 02:14
wh0cd234867 cymbalta no rx
AlfredJeM
11 września 2018 at 17:45
wh0cd18067 sildenafil canada
AlfredJeM
12 września 2018 at 21:46
wh0cd234867 viagra online
Billymen
13 września 2018 at 18:17
wh0cd234867 buy yasmin
Charlesovarl
13 września 2018 at 18:24
wh0cd234867 moduretic
BrettDal
15 września 2018 at 03:22
wh0cd18067 cheap propecia uk
Douglascow
15 września 2018 at 03:52
wh0cd18067 buy antabuse
Charlesovarl
16 września 2018 at 07:34
wh0cd234867 cost of viagra
Douglascow
16 września 2018 at 10:43
wh0cd234867 nexium 20mg
Billymen
16 września 2018 at 10:56
wh0cd234867 generic for lexapro
Stewartskato
16 września 2018 at 11:52
wh0cd234867 purchase xenical
AlfredJeM
16 września 2018 at 17:18
wh0cd18067 cephalexin 500mg
AlfredJeM
17 września 2018 at 21:43
wh0cd18067 kamagra
Billymen
19 września 2018 at 06:08
wh0cd234867 propranolol mastercard
Douglascow
20 września 2018 at 14:02
wh0cd18067 nolvadex
BennySorge
20 września 2018 at 14:04
wh0cd18067 Buy Phenergan Online
BrettDal
21 września 2018 at 20:50
wh0cd234867 provera with no prescription
BrettDal
21 września 2018 at 21:30
wh0cd234867 Viagra Price
Douglascow
21 września 2018 at 21:37
wh0cd234867 Lexapro Prices
Billymen
23 września 2018 at 05:07
wh0cd18067 buy cialis
AlfredJeM
24 września 2018 at 19:08
wh0cd18067 orlistat 120mg
Stewartskato
25 września 2018 at 12:36
wh0cd234867 Buy Arimidex
Billymen
2 października 2018 at 19:34
wh0cd18067 generic valtrex cost
BrettDal
2 października 2018 at 19:35
wh0cd18067 lasix
Billymen
4 października 2018 at 03:58
wh0cd234867 stromectol
Stewartskato
4 października 2018 at 23:50
wh0cd18067 generic tadalafil 40 mg
BrettDal
6 października 2018 at 09:04
wh0cd234867 generic tadacip
viagra without a doctor prescription walmart
22 listopada 2018 at 11:17
viagra without a doctor prescription walmart
pfizer viagra without a doctor prescription
30 listopada 2018 at 14:05
pfizer viagra without a doctor prescription
viagra coupons
1 grudnia 2018 at 10:46
viagra coupons
AlvinTrupt
6 grudnia 2018 at 02:02
paydayloanscompanies
Stewartskato
1 lutego 2019 at 19:54
[url=http://bupropionbest.us.org/]bupropion sr 100mg[/url] [url=http://baclofen-abc.com/]baclofen generic[/url] [url=http://albenzabest.us.com/]buy albenza[/url] [url=http://amoxilbest.us.org/]amoxil[/url] [url=http://zithromaxbest.us.org/]Zithromax[/url]
BrettDal
1 lutego 2019 at 19:55
[url=http://antabuse-abc.com/]ANTABUSE[/url]
BrettDal
28 lutego 2019 at 08:34
fluconazole without script
Stewartskato
11 marca 2019 at 02:01
vardenafil
TeryzRiz
20 marca 2019 at 11:37
viagra, effects
[url=http://xlviagragen.com]viagra generic
[/url] viagra 20mg pills you cannot delete your posts in this forum
buy generic viagra
– viagra patent
viagra 10mg or 20mg who is online
TeryzRiz
20 marca 2019 at 19:56
link sponsored delivery impotence remedies viagra increases medical products viagra
[url=http://xlviagragen.com]viagra for sale
[/url] cheap viagra usa shipping
viagra for men
– viagra generic online registered users
viagra 10mg vs 20mg
Rogaldmut
29 marca 2019 at 14:10
cost of cialis and viagra
[url=http://gnviagravrx.com]viagra for sale
[/url] cialis barato
viagra usa
– cialis bigger erection
cialis price canadian pharmacy posting rules
Zamielwrope
29 marca 2019 at 17:42
cialis side effects forum important topics
[url=http://xlviagravfs.com]viagra for sale for men
[/url] cialis total posts
generic viagra for men
– cialis for women contraindication
online order lilly cialis
Zamielwrope
30 marca 2019 at 02:48
cialis coupon
[url=http://xlviagravfs.com]viagra for sale
[/url] free cialis
viagra for sale
– cialis levitra cialis
buy cialis online gtgtgt overnight delivery ltltlt lowest prices
KenzethBlued
7 kwietnia 2019 at 15:28
how many drops of cbd oil for anxiety
[url=http://cannabisoil-cannabidiol.com]cannabis oil[/url] 1000mg cbd oil dosage
cannabis oil – cbd dosage for inflammation
cbd spray
BrettDal
12 kwietnia 2019 at 21:24
buy levitra
BrettDal
14 kwietnia 2019 at 05:21
indocin
BrettDal
15 kwietnia 2019 at 11:46
indocin sr 75 mg
DozlasAbaft
15 kwietnia 2019 at 18:55
viagra commercial last post
[url=http://withoutdoctorz.com]viagra without a doctor
[/url] viagra buy uk new posts
viagra without a doctor prescription usa
– genuine viagra viagra gel tabs best price buy online
viagra 20mg side effects faq
Daznyorify
16 kwietnia 2019 at 01:51
viagra 5mg dosage legend
[url=http://withoutdoctorx.com]viagra without a doctor
[/url] viagra 20mg
viagra without doctor
– viagra pro
refractory time viagra
Aegis Vitality Keto Reviews
31 października 2019 at 17:23
A lot of thanks for your whole work on this website.
My aunt really loves managing research and it’s easy to see why.
All of us learn all concerning the lively method you convey very
helpful tips and tricks on the web blog and as well increase participation from website visitors on that area of interest and my daughter is in fact becoming educated
a great deal. Have fun with the remaining portion of the new year.
You have been conducting a brilliant job.
Lisaovarl
7 marca 2020 at 12:53
albuterol nebulizer
rvkciqo
14 kwietnia 2020 at 18:04
Hunk cilia of antiretroviral seal lightweight and may body it Cialis express delivery whether worked up or not