Endek, który przyjaźnił się z Żydem i zginął w Auschwitz

Był więźniem sanacji w Berezie Kartuskiej, ofiarą napadów ze strony Niemców i socjalistycznych bojówek. W czasie okupacji ukrywał żydowskiego burmistrza Bielska. Dziś 75. rocznica śmierci Edwarda Zajączka ps. „Wolf”. Przyszedł na świat 7 września 1901 r. w miejscowości Las koło Ślemienia w powiecie żywieckim. Tutaj ukończył szkołę powszechną, dalszą edukację kontynuował w Wadowicach i Krakowie, gdzie ukończył seminarium nauczycielskie, uzyskując dyplom nauczyciela języka polskiego i historii. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 67 pp., do rezerwy przeszedł w stopniu porucznika. Pracował jako nauczyciel w szkołach w Łodzi, a następnie jako dyrektor łódzkiej Dyrekcji Okręgowej Towarzystwa Rozwoju Życia Narodowego w Polsce „Rozwój”. W 1925 r. został wysłany do Bielska jako sekretarz miejscowego Zarządu Okręgowego Związku Ludowo-Narodowego. Tam też został kierownikiem Domu Polskiego, zasłużonej dla krzewienia polskości placówki społeczno-kulturalnej. Na początku 1927 r. został sekretarzem Obozu Wielkiej Polski w okręgu podhalańskim, a w 1929 r. kierownikiem Komitetu Okręgowego Młodych. Kilka miesięcy później został oboźnym okręgowym na powiaty: bielski, bialski, żywiecki, wadowicki i makowski. Po rozwiązaniu OWP w 1933 r. stanął na czele Sekcji Młodych Stronnictwa Narodowego. Jednocześnie kierował miejscowym oddziałem Narodowej Organizacji Kobiet oraz Zjednoczenia Zawodowego „Praca Polska”. W latach 1929-1939 redagował i wydawał przeznaczony dla młodzieży miesięcznik „Młody Narodowiec” oraz współredagował „Głos Robotniczy” i czasopismo „Hasło Polki”. Jego działalność polityczno-społeczna, publiczna krytyka polityki władz i socjalizmu spowodowały, że należał do grona osób najczęściej prześladowanych przez władze sanacyjne. W 1935 r. na kilka miesięcy trafił do obozu w Berezie Kartuskiej, bywał też ofiarą napadów bojówek socjalistycznych i miejscowych Niemców. Będąc liberalnym działaczem Stronnictwa, często łagodził spory podczas lokalnych konfliktów polsko-żydowskich. Przyjaźnił się z dr. Danielem Grossem, żydowskim wiceburmistrzem Bielska, któremu udzielał pomocy podczas okupacji niemieckiej. Od października 1939 r. działał w konspiracji pod pseudonimem „Wolf”. W Bielsku i okolicach stworzył podziemną organizację polityczno-wojskową „Patria”, zrzeszającą członków przedwojennych organizacji narodowych i młodzież. Z czasem, gdy organizacja weszła w skład Narodowej Organizacji Wojskowej, Zajączek stanął na czele Okręgu Cieszyńsko-Podhalańskiego NOW. W lutym 1940 r. kierowana przez niego struktura została podporządkowana na zasadzie autonomii komendantowi Okręgu Śląskiego Związku Walki Zbrojnej. W ZWZ pełnił funkcję inspektora Inspektoratu Bielskiego obejmującego powiaty: bialski, bielski, chrzanowski, oświęcimski, wadowicki, żywiecki i miasto Bielsko. Współtworzył też zalążki podziemnej administracji cywilnej, należał do tzw. Śląskiej Rady Wojewódzkiej, która później weszła w skład struktur Delegatury Rządu RP na Kraj. 21 listopada 1940 r. Edward Zajączek został aresztowany przez gestapo, a następnie wywieziony do Auschwitz w grudniu 1941 r. Według relacji współwięźniów, 27 lutego 1942 r. został zamordowany w bunkrze głodowym. Jego zwłoki spalono w krematorium. W 2001 r. władze Bielska-Białej przyznały mu pośmiertnie tytuł zasłużonego obywatela miasta.