Ostrożne założenia, ale optymistyczny kształt budżetu na 2018 rok

1. Wczoraj na posiedzeniu Rady Ministrów wicepremier Mateusz Morawiecki przedstawił propozycje budżetowe na rok 2018, po dyskusji budżet został wstępnie zaakceptowany i przekazany do konsultacji społecznych (między innymi do Komisji Dialogu Społecznego), aby ostatecznie pod koniec września mógł zostać przekazany do Parlamentu zgodnie z terminem wynikającym z Konstytucji RP. Projekt budżetu na 2018 rok został oparty na dość konserwatywnych założeniach: wzrost gospodarczy ma wynieść 3,8% PKB (wzrost PKB w roku 2017 najprawdopodobniej lekko przekroczy 4%), inflacja w ujęciu średniorocznym ma wynieść 2,3%, bezrobocie -6,4% (już tego lata wskaźnik ten spadnie poniżej 7% – w lipcu tego roku stopa bezrobocia wyniosła 7,1%). Bardziej optymistyczne wyglądają założenia dotyczące wzrostu przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz rent i emerytur – wzrost nominalny o 6,3%, oraz wzrost spożycia prywatnego- w ujęciu nominalnym o 5,9%). Na podstawie tych makroekonomicznych założeń, zaplanowano dochody budżetu państwa na poziomie 355,7 mld zł, wydatki na poziomie 397, 2 mld zł, co oznacza, że deficyt nie może być wyższy niż 41,5 mld zł, a deficyt całego sektora finansów publicznych według metodologii unijnej nie przekroczy 2,7% PKB (będzie, więc wyraźnie niższy od poziomu 3% PKB, czyli tzw. kryterium z Maastricht). 2. Wyraźnie niższy poziom deficytu w roku 2018 w porównaniu z rokiem obecnym (najniższy poziom deficytu budżetowego od roku 2012), będzie realizowany przy bardzo wysokich transferach społecznych. Astronomiczną kwotę ponad 70 mld zł zaplanowano na wsparcie polskich rodzin, w tym ponad 25 mld zł na realizację programu Rodzina 500 plus, ponad 13 mld zł na świadczenia rodzinne, pozostałe środki będą przeznaczone na sfinansowanie obniżenia wieku emerytalnego (konieczność zwiększenia dotacji dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), być może także programu 500 plus adresowanego do emerytów o najniższych świadczeniach, wsparcie programu Mieszkanie plus, sfinansowanie programu darmowych leków dla seniorów i dodatkowe środki dla systemu dopłat do ubezpieczeń rolniczych). Bardzo wyraźnie rosną środki w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia o 4,4 mld zł, w ten sposób Fundusz ten będzie dysponował kwotą aż 81 mld zł, równie mocno rosną wydatki na Wojsko Polskie o 4 mld zł, w związku z tym budżet resortu wyniesie blisko 40 mld zł (2% PKB z roku bieżącego). Dodatkowe środki otrzyma polska Policja na podwyżki płac dla policjantów (około 100 mln zł), a także Straż Graniczna na 400 dodatkowych etatów (około 23 mln zł) w związku z koniecznością wzmocnienia ochrony polskiej granicy wschodniej. 3. Wicepremier Morawiecki dołączył do projektu budżetu także dane dotyczące dochodów z podatku VAT 2007 -2017 (za rok 2017 dane za 7 miesięcy tego roku), z których wynika, wyraźny wzrost wpływów z tego podatku zarówno w II połowie 2016 roku i I połowie 2017 roku, a więc od momentu wprowadzenia przepisów prawnych uszczelniających pobór tego podatku. Wpływy z VAT okresie 12 ostatnich miesięcy, sierpień 2016- lipiec 2017, liczone narastająco wyniosły 145, 22 mld zł, co rokuje, że na koniec tego roku wpływy z VAT przekroczą jeszcze niedawno niewyobrażalną kwotę150 mld zł. Przypomnijmy, że dochody z tytułu tego podatku w ostatnich latach mimo corocznego wzrostu gospodarczego kształtowały na poziomie około 120 mld zł (w 2011 roku -120,8 mld zł; 2012 roku-120 mld zł; w 2013 roku – 113,4 mld zł – nastąpiło wręcz załamanie wpływów; w 2014 roku-124,3 mld zł; 2015 roku-121,1 mld zł i w roku 2016 wyraźny wzrost do kwoty- 126,4 mld zł, a na rok 2017 minister zaplanował aż 143, 6 mld zł, czyli o blisko 17 mld zł więcej. 4.W materiale podano, że w okresie styczeń – czerwiec 2017 odnotowano wzrost dochodów we wszystkich rodzajach podatków w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, przy czym na szczególną uwagę zasługuje wzrost dochodów z VAT-u o ponad 28,1% tj. o 17,6 mld zł w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Ten ogromny wzrost wpływów z VAT wynikał jak podkreślił wiceminister finansów z wzrostu wpływów brutto o 9,76 mld zł w ujęciu rok do roku i spadku wartości zwrotów o 7,9 mld zł r/r. Te twarde dane dotyczące wpływów z podatku VAT szczególnie w pierwszych 7 miesiącach 2017 roku pokazują, że polityka uszczelniania poboru tego podatku przynosi bardzo pozytywne rezultaty i w związku z tym można na tej tendencji, budować trwały wzrost przychodów z tego podatku co uczyniono w budżecie roku 2018. Budżet na rok 2018 wstępnie przyjęty przez Radę Ministrów, mimo że jest oparty na ostrożnych założeniach makroekonomicznych jest bardzo ambitny, jeżeli chodzi o wysokość transferów społecznych, a także zawiera wyraźne preferencje finansowe dla ważnych dziedzin naszego życia- obrony narodowej i ochrony zdrowia. Zbigniew Kuźmiuk