Dziś przypada rocznica śmierci por. Henryka Lewczuka, żołnierza AK i WiN, dowódcy antykomunistycznego oddziału "Młota". Życie uratował uciekając na Zachód. Po odzyskaniu niepodległości był m.in. współtwórcą Ruchu Odbudowy Polski i posłem na Sejm RP.

Henryk Lewczuk urodził się 4 lipca 1923 r. w Chełmie. Brał udział w wojnie obronnej 1939 r., wraz z kolegami ze szkolnej drużyny harcerskiej zorganizował obronę elektrowni miejskiej w swym rodzinnym mieście.

Na początku 1941 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, w 1944 r. ukończył tajną szkołę podchorążych AK, następnie trafił do oddziału leśnego kpt. Zygmunta Szumowskiego ps. "Sędzimir", gdzie jako plutonowy podchorąży stał na czele jednej z drużyn. Brał udział w walkach przeciwko Niemcom w Lasach Parczewskich pod Kolonią Warszawską i Czółnami.

Po rozformowaniu oddziału w połowie sierpnia 1944 r. wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie. Wobec zagrożenia aresztowaniem zdezerterował i przyłączył się do chełmskiego podziemia niepodległościowego.

Pełnił  funkcję komendanta rejonu I Ruchu Oporu AK, obejmującego południową część powiatu chełmskiego. Stworzył liczny, dobrze wyszkolony i uzbrojony oddział, zwany powszechnie od jego pseudonimu oddziałem "Młota". W maju 1946 r. przeprowadził wraz z nim spektakularną akcję rozbicia więzienia powiatowego UB w Hrubieszowie uwalniając dużą grupę więźniów.

Ujawnił się wraz z oddziałem w marcu 1947 r., rok później przedostał się na Zachód - po krótkim pobycie w Niemczech osiadł we Francji. Przez lata kierował tam jednym z okręgów polonijnej organizacji młodzieżowej "Ogniwo”.

Po powrocie do Polski w 1992 r. na nowo zaangażował się w działalność polityczną i społeczną – był współorganizatorem Ruchu Odbudowy Polski, działał w radzie miejskiej Chełma, a następnie w Sejmiku Województwa Lubelskiego. W 2001 r. został wybrany posłem na Sejm RP IV kadencji.

W listopadzie 2008 r. otrzymał z rąk prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia.

Por. Henryk Lewczuk zmarł 15 czerwca 2009 r. w Chełmie, pochowany został na miejscowym Cmentarzu Parafialnym.

Paweł Brojek
Źródło i fot.: dziennikwschodni.pl


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.