Pierwszy minister ze Śląska Cieszyńskiego. Józef Kiedroń

0
0
0
/

Należał do wybitniejszych działaczy narodowych na Śląsku Cieszyńskim i Górnym. Z jego inicjatywy powstało na Zaolziu pierwsze polskie gimnazjum. Jako minister przemysłu i handlu w rządzie Władysława Grabskiego był współtwórcą wielu sukcesów gospodarczych II RP, m.in. portu w Gdyni. Józef Kiedroń urodził się 23 marca 1879 r. w Błędowicach Dolnych na Śląsku Cieszyńskim, w rodzinie chłopskiej. Uczył się w szkole realnej w Cieszynie. Po śmierci rodziców, w wieku 12 lat musiał przerwać naukę, by zarobić na własne utrzymanie. Pracował w drukarni, a później w kopalni. Szkołę ukończył w 1898 r. dzięki stypendium Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego. Rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. Po roku przeniósł się na Akademię Górniczą w Leoben w Austrii. W czasie studiów został przewodniczącym „Znicza”, organizacji, która zrzeszała studiujących Ślązaków. By zarobić udzielał korepetycji, a w czasie wakacji pracował na kopalniach w Westfalii. Po zakończeniu nauki w 1902 r. wrócił na Śląsk Cieszyński, pracował jako inżynier w kopalni Eleonora w Dąbrowie. Równocześnie włączył się w nurt pracy narodowej, w czym pomagała mu żona Zofia Kirkorowa z domu Grabska, siostra przyszłego premiera i ministra. Razem zakładali polskie szkoły w Zagłębiu. Za udział w uroczystym otwarciu szkoły sztygarów w Dąbrowie Józef Kiedroń stracił pracę i został przeniesiony do Morawskiej Ostrawy. Z ich inicjatywy doszło do otwarcia kolejnych polskich szkół na tamtych terenach. W 1909 r. zostało otwarte polskie gimnazjum realne w Orłowej. W 1910 r. wrócił z rodziną do Dąbrowy i został zastępcą kierownika kopalni „Eleonora”. Publikował w polskiej prasie, m.in. w „Dzienniku Cieszyńskim”. Upominał się o prawa polskich pracowników w Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii. Działał w organizacjach narodowych i edukacyjnych. W 1917 r. był już kierownikiem już dwóch kopalń - „Betiny” i „Eleonory”. W październiku 1918 r. zainicjował powstanie Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego, lokalnego organu polskiej władzy. Był też autorem odezwy o przyłączeniu Księstwa Cieszyńskiego do Polski. Po agresji czeskiej na Śląsk, w styczniu 1919 r. został razem z rodziną aresztowany. Po zwolnieniu nie mogli już wrócić do domu. Dopiero kiedy Kiedroń został pełnomocnikiem rządu polskiego, powrócili na krótko do Dąbrowy. Ponownie aresztowany w maju 1920 r., został ciężko pobity przez czeskie bojówki. Przeżył dzięki interwencji przedstawicieli międzynarodowej komisji plebiscytowej. Po podziale Śląska Cieszyńskiego jego rodzinne strony znalazły się po czeskiej stronie. W czasie wojny z bolszewikami kierował budową fortyfikacji na przedpolach warszawskiej Pragi. Później działał w Polskim Komitecie Plebiscytowym na Górnym Śląsku. Podczas III powstania śląskiego blisko współpracował z Wojciechem Korfantym. Dzięki jego zabiegom utrzymano eksport węgla, pozyskane w ten sposób pieniądze były głównym źródłem finansowania powstania. Po przeprowadzce do Warszawy w 1922 r. został dyrektorem Departamentu ds. Śląskich w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W latach 1923-1925 stał na czele tego resortu w rządzie kierowanym przez jego szwagra Władysława Grabskiego. Z jego inicjatywy doszło do zawarcia wielu kontraktów oraz do podpisania umowy kredytowej w sprawie budowy nowego portu Gdynia. Na skutek zmian w rządzie w 1925 r. złożył dymisję i po przeprowadzce do Siemianowic pełnił funkcję dyrektora Górnośląskich Zjednoczonych Hut Królewska i Laura. Kierował też Syndykatem Polskich Hut Żelaznych w Katowicach. Należał do wielu organizacji społeczno-gospodarczych. Zabiegał o polską kadrę w kopalniach, zatrudnianie polskich inżynierów, spolszczenie administracji kopalń. Działał też na rzecz budowy magistrali kolejowej Śląsk-Gdynia. Józef Kiedroń zmarł 25 stycznia 1932 r. w Berlinie, w czasie operacji wycięcia śledziony. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie. Jego pogrzeb stał się wielką manifestacją narodową, w której, dzięki tymczasowemu otwarciu granic przez władze czeskie, mogli wziąć udział mieszkańcy Zaolzia. Źródło: cieszyn.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną