Polityk, dyplomata, filantrop. 80. rocznica śmierci Maurycego Zamoyskiego

0
0
0
/

Właściciel ziemski i jednocześnie działacz społeczny i filantropijny związany się z ruchem narodowym. W 1917 r. został wiceprezesem Komitetu Narodowego Polskiego we Francji. W momencie kształtowania się granic w powojennej Europie był jednym z głównych rzeczników sprawy polskiej na Zachodzie.

Maurycy Zamoyski urodził się 30 lipca 1871 r. w Warszawie, pochodził z hrabiowskiej rodziny herbu Jelita. Po ukończeniu gimnazjum w Lesznie studiował na uniwersytecie w Stuttgarcie. Po powrocie do kraju zajął się zarządzaniem Ordynacją, czyli majątkiem ziemskim Zamoyskich, odziedziczoną po ojcu, Tomaszu.

U schyłku XIX w. włączył się w działalność społeczną i charytatywną. Współfinansował budowę siedziby Towarzystwa Za­chęty Sztuk Pięknych w Warszawie i budynku Fil­harmonii Narodowej oraz pomników Fryderyka Cho­pina i Adama Mickiewicza. Wspierał finansowo Polską Macierz Szkolną i wydawnictwa historyczne, a także przytułki i szpitale dla biedoty. W 1903 r. założył i został prezesem Centralnego Towarzystwa Rolniczego.

Z początkiem XX w. związał się z ruchem narodowym, podejmując współpracę z Romanem Dmowskim. W 1904 r. wstąpił do Ligi Narodowej i szybko znalazł się w jej ścisłym kierownictwie. Od 1905 r. należał do Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, rok później z jego ramienia został wybrany posłem do I Dumy Państwowej. W 1909 r. przejął „Gazetę Warszawską”, która od tej pory stała się głównym organem prasowym obozu narodowego.

Po wybuchu I wojny światowej wszedł w listopadzie 1914 r. do Komitetu Narodowego Polskiego, założonego w Warszawie przez zwolenników prorosyjskiej orientacji politycznej ze Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego i Stronnictwa Polityki Realnej. Po zajęciu Warszawy przez Niemców w lecie 1915 r. przeniósł się do Petersburga.

W styczniu 1916 r. wyjechał do Londynu. W sierpniu 1917 r. został wiceprezesem utworzonego w Lozannie i przeniesionego do Paryża Komitetu Narodowego Polskiego, kontynuującego linię polityczną poprzedniego KNP.

Obok Dmowskiego i I. Paderewskiego był w tym czasie jednym z głównych rzeczników sprawy polskiej na Zachodzie. Brał aktywny udział w pracy niepodległościowej, wspierał materialnie działalność Komitetu, w 1918 r. współtworzył „Błękitną Armię” gen. Józefa Hallera. W następnym roku wziął udział w konferencji wersalskiej w Pa­ryżu.

Po zakończeniu konferencji pozostał w stolicy Francji, gdzie objął funkcję pierwszego polskiego ambasadora w tym kraju. Dzięki jego naciskom na francuskie władze i opinię publiczną udało się uzyskać pomoc woj­skową Francji dla Polski podczas wojny polsko-bolszewickiej. Jako poręczenie kredytów zastawił wówczas majątek Zamoyskich.

W 1922 r. był kandydatem prawicy na urząd Prezydenta RP. W kolejnych turach wyborów w Zgromadzeniu Narodowym uzyskiwał największą liczbę głosów, ale w ostatnim głosowaniu przegrał z kandydatem lewicy i mniejszości narodowych Gabrielem Narutowiczem.

Od stycznia do lipca 1924 r. pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w rzą­dzie Władysława Grabskiego. Po złoże­niu dymisji z tego stanowiska wycofał się z aktyw­nej polityki. W latach 1925-1937 był prezesem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich i zajmował się sprawami Ordynacji Zamoyskich.

Zmarł 5 maja 1939 r. w Warszawie. Został pochowany w krypcie Zamoyskich pod Katedrą Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu.

Źródło: pid.gov.pl, piastpolski.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną