Feliks Koneczny - genialny naukowiec, celowo przemilczany! Ks. Halwa i Jan Bodakowski

0
0
0
/ Feliks Koneczny

Zapraszamy do obejrzenia rozmowy na temat sytuacji na Białorusi. Rozmawiają Ks. Ryszard Halwa - redaktor naczelny PRAWY.PL i Jan Bodakowski, publicysta. Rozmowa dotyczy Feliksa Konecznego, wybitnego polskiego historiozofa. Jego dziedzictwo - nauka porównawcza o cywilizacjach, powinno być nieustanne przypominane.

Początkiem rozważań cywilizacyjnych Konecznego była refleksja nad stosunkiem Polski do Europy, naszej wartości cywilizacyjnej w ogóle, prowadzona w 1917 roku. Zaowocowała ona artykułem Polska w kulturze powszechnej w dwutomowym dziele pod redakcją Feliksa Konecznego (1917 lub 1918). Był to jednocześnie początek prac nad książką O wielości cywilizacyj. Pierwszą obszerniejszą pracą historiozoficzną Konecznego było opublikowane w 1921 r. Polskie Logos a Ethos. Roztrząsanie o znaczeniu i celu Polski. Są to rozważania o celu Polski jako państwa i Polaków jako narodu. Cel taki pojmował on nie jako coś danego z góry, ale jako wybraną w sposób wolny ideę przewodnią, wokół której koncentrują się wysiłki narodu w danym okresie historycznym. Idea taka miałaby wynikać z okazanych w toku rozwoju danego narodu predyspozycji i uwzględniać potrzeby całej ludzkości. Koneczny twierdził, że miano narodu przysługuje tylko tym wspólnotom, które posiadają właśnie taki cel, inny niż własne przetrwanie. Celem Polski, zdaniem Konecznego, było głoszenie i dowodzenie nadrzędności prawa moralnego nad dążeniem za wszelką cenę do skuteczności w polityce, a także rozpowszechnianie idei dobrowolnej unii między narodami, której najdoskonalszy przykład widział w uniach polsko-litewskich. W roku akademickim 1926/27 Koneczny prowadził na Uniwersytecie Stefana Batorego całoroczne wykłady, w wymiarze 3 godzin tygodniowo, z przedmiotu „Wstęp do nauki o cywilizacji”. W tym czasie publikuje szereg artykułów i broszur historiozoficznych, m.in.: Różnolitość cywilizacyjna Słowiańszczyzny (1925), Bizantynizm niemiecki (1927), Kościół w Polsce wobec cywilizacji (1928), Zawisłość ekonomii od etyki (1932), w których kształtował własne rozumienie podstawowych dla swojej historiozofii pojęć takich jak: cywilizacja, trójprawo, pięciomian bytu (Quincunx), personalizm, indywidualizm, gromadność.

Historiozofia Konecznego uzyskała swój ostateczny kształt w książce O wielości cywilizacyj (1935) – na Zachodzie wydanej w 1962 w języku angielskim pod tytułem On the Plurality of Civilisations, do której przedmowę napisał Arnold Joseph Toynbee oraz traktowanej jako jej uzupełnienie książce Rozwój moralności, a także w będących jej rozwinięciem niewydanych za jego życia książkach: Cywilizacja bizantyńskaCywilizacja żydowskaPaństwo i prawo w cywilizacji łacińskiej. Historiozofia była w jego ujęciu badaniem praw dziejowych. Prawa te rozumiał on jednak nie jako determinizm, ale jako stałe (wielokrotnie powtarzające się w dziejach) zależności między ideami, systemami społecznymi, politycznymi czy religijnymi. Krytykował historiozofie deterministyczne jak: marksizm, heglizm, teorie Towiańskiego, Hoene-Wrońskiego i Vico, a także rasizm i darwinizm społeczny. Uważał też, że nie można przy pomocy historiozofii przewidzieć przyszłego rozwoju ludzkości.

Źródło: redakcja

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną