Ks. Józef Roskwitalski – ofiara „krwawej jesieni pelplińskiej”

Mianem „krwawej jesieni pelplińskiej” określa się dokonany przez Niemców jesienią 1939 r. mord na członkach składu kapituły diecezji chełmińskiej oraz profesorach pelplińskiego seminarium duchownego. Jedną z ofiar był Józef Roskwitalski - rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie.

Urodził się 24 kwietnia 1893 r. w Dąbrówce pod Starogardem Gdańskim w rodzinie rolniczej. Po przeprowadzce do Gronowa koło Lidzbarka Welskiego uczęszczał do gimnazjum w pobliskiej Brodnicy. W 1912 r. zdał maturę i rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Pelplinie. Cztery lata później otrzymał święcenia kapłańskie.

Był wikariuszem w Starogardzie Gdańskim. Od 1920 r. pracował jako katecheta w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Grudziądzu, gdzie nauczał religii i propedeutyki filozofii. W tym czasie kierował też Stowarzyszeniem Rozkrzewiania Wiary oraz należał do Sodalicji Mariańskiej.

Własną edukację kontynuował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, a później Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie w 1933 r. uzyskał doktorat z teologii. Zajmował się też filozofią wartości i fenomenologią oraz publikował artykuły związane z tymi dziedzinami, jak i pedagogiką.

W 1935 r. został powołany na stanowisko rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie. Wykładał pedagogikę, katechetykę i teologię pastoralną. Był też egzaminatorem prosynodalnym i cenzorem wydawnictw religijnych. W 1936 r. nadano mu tytuł Kanonika Gremialnego Kapituły Katedralnej Chełmińskiej.

Po wybuchu II wojny światowej ewakuował się z Pelplina, jednak zaraz powrócił do stolicy diecezji. 20 października 1939 r. wraz z aresztowanymi profesorami oraz pracownikami kurii został wywieziony do Tczewa i rozstrzelany w tamtejszych koszarach w ramach tzw. krwawej jesieni pelplińskiej.

Miejsce kaźni zostało ustalone dopiero w październiku 1945 r. Zwłoki pomordowanych, w tym Sługi Bożego ks. Jana Roskwitalskiego, ekshumowano i złożono we wspólnej mogile na cmentarzu w Pelplinie.

opr. Paweł Brojek
Źródło: meczennicy.pelplin.pl

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.