Konstanty Wolny - współpracownik Wojciecha Korfantego

Konstanty Wolny urodził się 5 kwietnia 1877 r. w Bujakowie na Śląsku. Po śmierci matki jego rodzina przeniosła się do Zawodzia. W Katowicach ukończył szkołę powszechną, a następnie gimnazjum, gdzie poznał Wojciecha Korfantego. W 1898 r. rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu, wkrótce jednak przeniósł się na prawo. Wstąpił do Towarzystwa Akademików Górnoślązaków, a po jego rozwiązaniu działał w tajnym Związku Młodzieży Polskiej „Zet”.

Po ukończeniu studiów pracował jako adwokat na Górnym Śląsku, angażując się jednocześnie politycznie. Na stałe osiadł w Gliwicach, gdzie został pierwszym polskim adwokatem. Swoje umiejętności wykorzystywał, broniąc Polaków w procesach politycznych przed władzami i sądami niemieckimi.

Wraz z Korfantym i Cyrylem Ratajskim był aktywny w Towarzystwie Demokratyczno-Narodowym, współtworzył również powstałe w 1911 r. Stronnictwo Polskie na Śląsku. Zorganizował w Gliwicach gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, w latach 1907–1909 pełnił funkcję jego prezesa. Był mocno zaangażowany w pracę społeczną, udzielał się również w pracach Banku Ludowego.

Po wybuchu I wojny światowej podobnie jak większość działaczy narodowych został prewencyjnie aresztowany przez władze niemieckie i osadzony w twierdzy w Nysie. Następnie odbywał służbę wojskową w armii pruskiej jako pracownik lazaretu oraz tłumacz w sztabie. Zdemobilizowany pod koniec listopada 1918 r., osiadł w Bytomiu.

W grudniu 1918 r. włączył się w działalność miejscowej Rady Ludowej, a następnie pełnił funkcję zastępcy podkomisarza i kierownika biura Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej dla Górnego Śląska, podlegającej NRL w Poznaniu. W maju 1919 r. przeniósł się do Sosnowca, gdzie organizował opiekę dla uchodźców, głównie uczestników I powstania śląskiego. W sierpniu tego roku wszedł w skład Komitetu Głównego Niesienia Pomocy Ślązakom.

Po rozwiązaniu Podkomisariatu NRL we wrześniu 1919 r. wszedł w skład Komisariatu Rad Ludowych Śląskich. Po utworzeniu w lutym 1920 r. Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu pełnił w nim funkcję zastępcy komisarza plebiscytowego, którym był W. Korfanty, oraz szefa Wydziału Prawnego.

Był przewodniczącym Komisji Samorządowej przy tym wydziale, która opracowała Statut Organiczny Województwa Śląskiego. Stał się on integralną częścią ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r., określającą kształt i zasady funkcjonowania autonomii województwa śląskiego. Na mocy statutu m.in. powołano Sejm Śląski, uchwalający własny budżet, który zasilał Skarb Śląski.

W ramach powstałej w lipcu 1921 r. w Katowicach Naczelnej Rady Ludowej przygotowywał administrację dla przyszłego autonomicznego województwa. W 1922 r. brał udział w pracach przygotowawczych w Genewie, poprzedzających podpisanie tam umowy polsko-niemieckiej o podziale Górnego Śląska. W jej wyniku powstały m.in. instytucje arbitrażowe Górnośląski Trybunał Rozjemczy w Bytomiu i Górnośląska Komisja Mieszana w Katowicach.

W czerwcu 1922 r. osiadł w Katowicach i otworzył kancelarię adwokacką. We wrześniu tego roku, podczas pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego kandydował z ramienia Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego, z którym był związany. Wybrany pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego, funkcję tę pełnił do 1935 r. przez trzy kadencje. W wyborach do IV Sejmu Śląskiego nie wziął udziału, protestując w ten sposób przeciwko polityce sanacji.

W okresie międzywojennym prócz działalności politycznej pełnił ważne funkcje w życiu samorządu adwokackiego. Był też mecenasem sztuki, kultury i sportu, oraz publicystą. W 1924 r. z jego inicjatywy utworzono Bibliotekę Sejmu Śląskiego, z której później powstała Biblioteka Śląska. Za wybitne osiągnięcia został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po wybuchu II wojny światowej, uciekając przed Niemcami, dotarł w połowie września do Lwowa, gdzie był jednym ze współzałożycieli Śląskiego Komitetu Uchodźców. Zmarł 9 listopada 1940 r. na zawał serca, został pochowany w grobowcu ojców jezuitów na Cmentarzu Janowskim.

Po ekshumacji w 2012 r. szczątki wybitnego Polaka zostały przewiezione do Polski i pochowane w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej, tym samym, na którym złożono ciało Wojciecha Korfantego. Dziś mija 80 lat od jego śmierci.