Feliks Gloeh – Polak z wyboru

Pochodzący z Niemiec ewangelicki duchowny Feliks Gloeh ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego, by walczyć z bolszewikami, a w okresie plebiscytowym wspierał przyłączenie Mazur i Warmii do Polski. Mało tego, za pomoc Żydom w czasie okupacji wyróżniono go medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Urodził się 20 listopada 1885 r. w Warszawie. Będąc uczniem szkoły średniej, brał udział w protestach antycarskich. Po ukończeniu gimnazjum studiował teologię i filozofię w Halle, Berlinie i w Dorpacie. Po powrocie do Polski w 1913 został wikarym w Warszawie oraz zarządzał parafią luterańską w Mławie. W latach 1918 -1922 sprawował dozór nad gminą ewangelicko-augsburską w Żyrardowie.

Zaangażowany patriotycznie i narodowo, na synodzie w Łodzi w 1917 r. wystąpił zdecydowanie przeciwko zamierzeniom uzależnienia Kościoła ewangelickiego w Polsce od władz w Berlinie. W 1920 r. ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego, by walczyć z bolszewikami.

W okresie plebiscytowym, gdy kształtowały się granice odrodzonego państwa polskiego, wspierał przyłączenie Mazur i Warmii do Polski. Stał na czele Zrzeszenia Plebiscytowego Ewangelików Polskich, które wspomagało opcję polską na terenie Prus Wschodnich.

W 1929 r. został przyjęty do rezerwy duchowieństwa wojskowego w stopniu proboszcza. Był trzecim w kolejności mianowanym kapelanem Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Wojsku Polskim. Zajmował się też dziennikarstwem i wydawaniem prasy, redagował m.in. „Gazetę Mazurską” i „Głos Ewangelicki”.

Po wybuchu wojny ewakuował się do Łucka, po czym wrócił do Warszawy i podjął pracę urzędnika w fabryce swojego brata. W czasie okupacji działał w podziemiu, pomagał Żydom.

Po wojnie ponownie związał się z wojskiem, do chwili likwidacji duszpasterstwa wojskowego pełnił funkcję kapelana. Przez pewien czas sprawował funkcję dyrektora Liceum im. M. Reja w Warszawie. W latach 1950–1956 administrował parafiami luterańskimi w Starej Iwicznej i Górze Kalwarii.

Zmarł 6 października 1960 r., pochowano go na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim. Pośmiertnie został wyróżniony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

opr. Paweł Brojek
Źródło: Jan Szturc, Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI–XX w., Bielsko Biała 1998

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.